Επιτελικό ή υπερσυγκεντρωτικό Ι.Χ. κράτος;

Άρθρο του Νίκου Πουτσιάκα* στην efsyn.gr

Κάθε μέρα που περνάει όλο και περισσότερο αποκαλύπτει το αληθινό της πρόσωπο η νέα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι συνάδει απολύτως με τις αρχές και τις αξίες της συντηρητικής παράταξης, με τη διαφορά ότι πλέον δεν τηρεί ούτε τα προσχήματα.

Με τα δύο πρώτα νομοσχέδια που έφερε προς ψήφιση η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας παρατηρείται σημαντικό θεσμικό έλλειμμα καθόσον καταργείται η δημόσια διαβούλευση, μια κατάκτηση δεκαετίας, η οποία είναι κανόνας σε κάθε σύγχρονη δημοκρατική χώρα. Προφανώς η Ν.Δ. θεωρεί ότι αφού διαθέτει την πλειοψηφία των βουλευτών έχει κάθε δικαίωμα να νομοθετεί επιβάλλοντας τις απόψεις της, χωρίς να τις θέσει υπόψη του κυρίαρχου ελληνικού λαού, ο οποίος δεν έχει πλέον δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του επί των νομοθετημάτων ατομικά ή και συλλογικά. Νέα ήθη από την πρώτη στιγμή, άλλη μια απόδειξη επαναφοράς της συντήρησης.

Αυτά όσον αφορά τη διαδικασία. Ομως, δεν τελειώνουμε εδώ. Οποιος δει προσεκτικά το νομοσχέδιο για το λεγόμενο «επιτελικό κράτος» θα διαπιστώσει ότι επαναφέρει/εισάγει ένα μοντέλο πρωθυπουργικών υπερεξουσιών ώστε να φαίνεται τελικά ότι η πρωθυπουργική μετεκλογική επίκληση της «φωτεινότητας» της επόμενης μέρας συνδέεται μάλλον με τον λουδοβίκειο «ήλιο» του L’état c’est moi.

Υπάρχει, κατ’ αρχάς, μια συγκεκαλυμμένη κομματικοποίηση, παρά τα αντιθέτως λεγόμενα και υποσχόμενα, τόσο στη νέα δομή του κράτους όσο και στο σύστημα επιλογής των στελεχών της διοίκησης καθώς και στις μεταβατικές ρυθμίσεις που αφήνουν ελεύθερο έδαφος για την απόλυτη κομματικοποίηση του κρατικού μηχανισμού.

Επιπλέον, η όλη δομή και η φιλοσοφία της οργάνωσης του κράτους θυμίζει ΣΔΙΤ και συστήματα πολυεθνικών με όρους αγοράς, με μετακλητούς ιδιώτες να προτείνεται να καταλαμβάνουν ακόμα και θέσεις ευθύνης στο Δημόσιο, με στρατιές συμβούλων και πιθανώς υπέρμετρο κόστος, με προφανώς συνειδητές και με ιδιοτελή στόχευση επιλογές ανθρώπων της αγοράς αμφισβητούμενης αξίας και προσόντων ακόμη και για ευαίσθητα και ζωτικής σημασίας θέματα, όπως η εθνική ασφάλεια, και με ό,τι κινδύνους κάτι τέτοιο μπορεί να εγκυμονεί.

Επιπλέον η Νέα Δημοκρατία καταργεί ή υποβαθμίζει ανεξάρτητες αρχές (ΣΕΠΕ – ΣΔΟΕ – ΣΕΔΥ – ΓΕΔΔ κ.ά.), που αποτελούν θεμέλιο για τη Δημοκρατία, και ισχυροποιεί υπηρεσίες που μπορούν να λειτουργήσουν ως εργαλεία χειραγώγησης και εξυπηρέτησης ειδικών συμφερόντων, βάλλοντας ακόμη και κατά του διαχωρισμού των εξουσιών. Καταργεί, επίσης, αναγκαίες και καθοριστικής σημασίας Γραμματείες όπως για παράδειγμα αυτές των Ρομά και της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και υποκαθιστά, γελοιωδώς, φορείς με απλή αναπροσαρμογή του τίτλου, όπως στην περίπτωση του Ελληνικού Οργανισμού Διαστήματος σε «Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος» (χωρίς ελπίζουμε να υποδηλώνει κάποια ελληνοκεντρική αντίληψη του Διαστήματος…).

Επίσης αποφασίζει τη δημιουργία ειδικής δομής για τον εορτασμό της Ελληνικής Επανάστασης με όρους εσωστρέφειας και περιχαράκωσης, αντί για εξωστρεφές άνοιγμα και ρηξικέλευθα μηνύματα, αναθέτοντας την ευθύνη στο πιο παλιό υπαρκτό καθεστώς.

Ο,τι και αν προσπαθεί να δείξει η Νέα Δημοκρατία, το συμπέρασμα βγαίνει αβίαστα «ο λύκος κι αν εγέρασε …» και φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο χαμαιλεοντισμός αποτελεί ισχυρό ταλέντο της.

Επιπλέον, παρότι η κλιματική αλλαγή συνιστά αναμφισβήτητα το σημαντικότερο ζήτημα της εποχής μας, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη δημιουργίας μιας οριζόντιας διακριτής δομής, που θα ασχολείται με την αντιμετώπιση αυτού του μείζονος θέματος, εκ των σημαντικότερων κατά γενική ομολογία πλέον, και από τους ίδιους (εκτός και αν τα συμφέροντα την άλλαξαν και πάλι).

Μήπως δεν υπέπεσε καν στην αντίληψή τους και μόνο στα λόγια είναι στις προτεραιότητές τους, δεν σκέφτηκαν ότι απαιτούνται και άλλοι νέοι εξειδικευμένοι κλάδοι για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης; Ελπίζουμε να το αντιληφθούν, έστω και την ύστατη στιγμή, και να το πράξουν, ακόμη και εκ των υστέρων.

Δεν υπάρχει, λοιπόν, μέρα που να μη μας εκπλήσσει αρνητικά η Νέα Δημοκρατία με τον τρόπο που κυβερνά και θέλει να νομοθετήσει. Το δημοκρατικό έλλειμμα εμφανίζεται καθημερινά, φτάνει δε και σε επίπεδα ιδιοτελών προσωπικών αντεκδικήσεων, ενίοτε αντισυνταγματικών, που ακουμπούν το υψηλότερο επίπεδο εξουσίας.

Είναι προφανές ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η κυβέρνηση πρέπει να συνετιστεί και να απομακρυνθεί από την ψευδεπίγραφη κανονικότητα και τις συνταγές της Δεξιάς με νέο περιτύλιγμα, με ταυτόχρονες συντηρητικές επιρροές ακραίων.

Η δομή του κράτους πρέπει να απαντά στις ανάγκες διασφάλισης της βιώσιμης ευημερίας και αυτή μπορεί να υπάρξει μόνο μέσα από μια συμμετοχική προσέγγιση και όχι με μονομερείς και αναγκαστικές αποφάσεις.

Στην περίπτωση του λεγόμενου «επιτελικού κράτους» και διαβούλευση δεν υπήρξε και η νομοθετική διαδικασία ήταν παράνομη, με την επίκληση του κατεπείγοντος για την υποτιθέμενη εύρυθμη λειτουργία της κυβέρνησης το φθινόπωρο. Είναι φανερό πως το κατεπείγον αφορούσε την ταχεία ενδυνάμωση των υπερεξουσιών της ενός ανδρός αρχής και μόνο, όλα τα υπόλοιπα είναι προφάσεις εν αμαρτίαις και θα βρεθούν, δυστυχώς, όλα μπροστά, αφού «δεινόν προς κέντρα λακτίζειν…».

* συν-εκπροσώπος των Οικολόγων Πράσινων