Η αντιμετώπιση του ακροδεξιού ρατσιστικού κινδύνου στην Ευρώπη είναι επιτακτική

Άρθρο του Νίκου Πουτσιάκα, υποψήφιου ευρωβουλευτή των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ,  στην Εφημερίδα των Συντακτών

Οπως η φύση έτσι και η ιστορία εμφανίζεται να έχει ενίοτε την τάση να επαναλαμβάνεται αλλά και να εκδικείται. Ιδιαίτερα μετά την απόπειρα του νεοφιλελευθερισμού και των νεοφιλελεύθερων να γράψουν το τέλος της ιστορίας, η ιστορία φαίνεται ότι όχι μόνο συνεχίζει να ζει, αλλά και να προβάλλει τις κακές της επαναλήψεις, προς το παρόν τουλάχιστον, μέχρι να ξυπνήσει η ευρωπαϊκή κοινωνία και να ενεργοποιηθούν τα ευρωπαϊκά της αντανακλαστικά.

Ισως ακούγεται μοιρολατρική και μεταφυσική η σχετική συζήτηση για την ανάδυση του μισαλλόδοξου ακροδεξιού ρατσιστικού τόξου στην Ευρώπη, όμως με ποια κοινωνιολογικά, ανθρωπολογικά και ιστορικά θεωρητικά εργαλεία είναι άραγε δυνατόν να απαντηθούν ερωτήματα όπως η αναβίωση του ναζισμού, η βεβήλωση τάφων σε Αυστρία, Ιταλία και Γαλλία, οι πυροβολισμοί εναντίον μεταναστών και προσφύγων, η ασύλληπτη φρίκη πυρπόλησης των ξένων στην Ευρώπη και όχι μόνο αυτά;

Καθώς η πολιτική επιστήμη φαίνεται να δυσκολεύεται να δώσει τις αναγκαίες απαντήσεις, ίσως αυτό να μην ήταν τόσο τρομερό, αν, εκτός από την επιστήμη, δεν εμφανιζόταν να αδυνατεί να δώσει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα και η τρέχουσα (υφιστάμενη) ευρωπαϊκή πολιτική.

Η τελική κατάληξη είναι η ανάδυση ενός ακροδεξιού ρατσιστικού τόξου, ενός ιδεολογικού πολιτικού αφηγήματος, όπως λένε, μιας ρατσιστικής Ευρώπης που ονειρεύονται αντιευρωπαϊστές τύπου Σαλβίνι, Ορμπαν και Λεπέν. Ποιες λογικές εξηγήσεις μπορούν, λοιπόν, να ερμηνεύσουν πώς οπλίζονται με βενζίνη, με λοστούς και με όπλα τα χέρια νεαρών Ευρωπαίων που δηλώνουν ευθαρσώς ότι σκοπός της ζωής τους είναι «να τελειώνουν» με τους μετανάστες, τους Εβραίους, τους πρόσφυγες, τους Ρομά και πάει λέγοντας;

Πού θεμελιώνεται άραγε αυτή η απίστευτη έκρηξη οργής; Παλιότερα θα λέγαμε, μάλλον ελαφρά τη καρδία και ίσως αφελώς, ότι όλα αυτά είναι φαινόμενα χουλιγκανισμού, περιθωριοποιημένων νέων της καπιταλιστικής κοινωνίας, πιστεύοντας πως έτσι θα ξεμπερδεύαμε. Ομως σήμερα, δεν μπορεί παρά να αναρωτιόμαστε πώς φτάσαμε εδώ.

Η ζοφερή πραγματικότητα που βιώνει σήμερα η Ευρώπη, με την επέλαση μιας βάρβαρης και φανατικής Ακροδεξιάς που φουντώνει, βάζει από τη μια μεριά ανθρώπους φτωχούς σε απόγνωση, πρόσφυγες εμφύλιων πολέμων και ξένων επεμβάσεων, θύματα βασανιστηρίων και διωγμών, που διένυσαν υγρούς τάφους, με καταρρακωμένο ηθικό, αλλά και αξιοπρέπεια, που έρχονται από Νότο και Ανατολή και παλεύουν να γαντζωθούν από μια μικρή ελπίδα στις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης, για να μπορέσουν να επιβιώσουν αυτοί και οι οικογένειές τους.

Από την άλλη πλευρά είναι οι Ευρωπαίοι πολίτες που συχνά διαβιούν με μια υπέρμετρη καταναλωτική συμπεριφορά βυθισμένοι στην ικανοποίησή τους (βόλεψή τους) και ολοκληρώνουν σχηματικά ένα τρίγωνο στην κορυφή των οποίων στέκουν αυτοί, στη μία γωνία της βάσης στριμώχνονται γνωστοί φτωχοί και οι ποικιλόμορφοι ευάλωτοι πληθυσμοί (άνεργοι, γυναίκες, χαμηλοσυνταξιούχοι κ.ά.), ενώ στην άλλη μετανάστες, παλιοί και καινούργιοι, πλούσιοι και φτωχοί.

Η επιθετικότητα που εξαπολύεται από τους ντόπιους εναντίον των μεταναστών και των προσφύγων, με την πρόφαση ότι είναι αυτοί που τους παίρνουν τις δουλειές (πράγμα άδικο, αφού είναι γνωστό σε όλους ότι χωρίς την εργασία των μεταναστών και μάλιστα σε μια σειρά σκληρών εργασιών είναι αμφίβολο αν θα υπήρχε η ευημερούσα και κερδοφόρος Ευρώπη), βρίσκει σήμερα μια μάλλον χαλαρή αντίδραση των ευημερούντων στρωμάτων της κοινωνίας αυτής και αυτή ακριβώς η υποτονική αντίδραση είναι που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για επιθετικές συμπεριφορές και άνοδο της ξενοφοβίας και των εξτρεμιστών στο αναδυόμενο γεωγραφικό τόξο της Ακροδεξιάς, κυρίως σε Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία και Ιταλία.

Πρόκειται μήπως για μια παρανόηση της δημοκρατικής ευρωπαϊκής κοινωνίας της ανεκτικότητας; Η ανεκτικότητα όμως αυτή δεν αγκάλιασε δυστυχώς τους νέους μετανάστες, τους οικονομικούς και πολιτικούς πρόσφυγες, αλλά αντίθετα, έως τώρα, κυρίως τους νέους ακροδεξιούς ρατσιστές, με το άλλοθι ότι αυτοί οι νεαροί δεν πολυκατανοούν το τι συμβαίνει και πρέπει να τους δώσουμε ευκαιρίες να ηρεμήσουν.

Μακάρι, όμως, να ήταν έτσι, διότι τότε η κάθε κοινωνία θα έθετε σε λειτουργία τους μηχανισμούς της και θα απορροφούσε αυτούς τους κοινωνικούς κραδασμούς. Οταν όμως η ρητορική της βίας τείνει να καταστεί ανεξέλεγκτη, γίνεται πια μια μεγάλη πολιτική απειλή. Οι διαδηλώσεις με τα κεριά των Ευρωπαίων πολιτών, η μαχητικότητα των αριστερών και των οικολόγων και η θεωρητική συστράτευση των δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων της Ευρώπης δεν αρκούν πια.

Οπως βεβαίως και δεν δίνουν λύσεις οι αυστηρότεροι νόμοι υποδοχής των προσφύγων και μεταναστών, η σκληρή αστυνόμευση και η απαγόρευση μόνο μερικών ακροδεξιών, νεοναζιστικών οργανώσεων. Απαιτούνται μια ευρεία εκστρατεία όλων των πολιτικών και πολιτιστικών δυνάμεων της Ευρώπης και η κινητοποίηση των πολιτών της που, αν μη τι άλλο, πρέπει να συνειδητοποιήσουν το όφελος που έχουν αποκομίσει οι ευρωπαϊκές κοινωνίες από τους μετανάστες.

Προέχει, βεβαίως, η αποδοχή της διαφορετικότητας και της συνύπαρξης. Πρωτίστως όμως απαιτείται μια πολιτική απάντηση στην Ευρώπη με ένα νέο δημοκρατικό και οικολογικό μέτωπο απέναντι στην ακροδεξιά ρατσιστική απειλή.

Οι Ευρωπαίοι Πράσινοι είχαν διαγνώσει από παλιά τον μεγάλο κίνδυνο που απειλεί την Ευρώπη και είχαν καλέσει την ευρωπαϊκή κοινωνία σε εγρήγορση. Οι καιροί δεν είναι μενετοί, η Ευρώπη κινδυνεύει, η δημοκρατία κινδυνεύει, οι αξίες του ανθρωπισμού μας κινδυνεύουν. Ας ελπίσουμε ότι το μέλλον θα διαψεύσει το δυσοίωνο ιστορικό παρόν. Γι’ αυτό εμείς σήμερα αγωνιζόμαστε αλλάζοντας το πολιτικό κλίμα για να κερδίσουμε το μέλλον.