Η αποτίμηση και ειλικρινής αυτοκριτική της συνεργασίας μας με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η βάση για την περεταίρω πορεία μας, για να ξανασκεφτούμε πάνω στις αδιαπραγμάτευτες θέσεις μας και την πολιτική μας ταυτότητα. Παράλληλα, πρέπει να τονίσουμε, ότι ένας απολογισμός συνεργασίας δύο κομμάτων στα πλαίσια κοινής κοινοβουλευτικής ομάδας είναι δύσκολο να γίνει στη βάση ποσοστών επιτυχίας/αποτυχίας ή σημείων και αυτό διότι:
α) πολλές θετικές αποφάσεις έγιναν μετά από έντονες πιέσεις,
β) κάποια σημεία επιτεύχθηκαν μερικώς και κάποια όχι,
γ) κάποια σημεία πολιτικής έγιναν σε αγαστή συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και συνεπώς δεν μας ανήκουν εξ’ ολοκλήρου,
δ) κάποιες λάθος επιλογές ή σοβαρά λάθη του ΣΥΡΙΖΑ απετράπησαν λόγω των παρεμβάσεών μας.
ε) αρκετές προτάσεις μας ή απορρίφθηκαν από το ΣΥΡΙΖΑ ή τροποποιήθηκαν αλλοιώνοντας το νόημα της παρέμβασής μας
Όλα αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, καθώς επίσης και το συνολικό κλίμα συνεργασίας μας στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Η συμμετοχή των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ στις κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το 2015-2019, μας έδωσε τη δυνατότητα να συμβάλουμε σε μερικές αλλά πολύ σημαντικές αλλαγές, σε θέματα κυρίως περιβαλλοντικής και αγροτικής πολιτικής, αλλά και να επηρεάσουμε σε θετική οικολογική κατεύθυνση και άλλες πλευρές της πολιτικής (εκπαιδευτική, οικονομική κ.λπ.). Επιπλέον, η συμμετοχή μας στην κυβέρνηση για πρώτη φορά στην ιστορία του κόμματος, μας προσέφερε την εμπειρία της κυβερνητικής διαχείρισης. Τα μέλη των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ που υπηρέτησαν σε κυβερνητικές ή άλλες δημόσιες θέσεις, έδωσαν όλες τους τις δυνάμεις για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Θετικά βήματα με την υπογραφή ή τη συμβολή μας, υπήρξαν πολλά παρά τις μικρές δυνάμεις που διαθέταμε, ήτοι 2 Βουλευτές οι οποίοι ανέλαβαν ο ένας θέση ως Αναπληρωτής ΥΠΕΝ και στη συνέχεια ΥπΑΑΤ και ο έτερος Υφυπουργός ΥΠΕΝ.
Βλέποντας ωστόσο τα πράγματα από κάποια απόσταση, οφείλουμε σήμερα να αναγνωρίσουμε ότι ο απολογισμός μας υπολείπεται απέναντι στους στόχους μας που διατυπώθηκαν στη “συμφωνία των 22 σημείων” με το ΣΥΡΙΖΑ που ήταν και η προϋπόθεση για την συμμετοχή μας στην κυβέρνηση Υπολείπεται επίσης έναντι των προσδοκιών των πολιτών που μας στήριξαν και που θα ήθελαν να στηρίξουν ένα πράσινο κόμμα.
Είναι επομένως σημαντικό να έχουμε αναλύσει σε βάθος τόσο τα θετικά επιτεύγματα όσο και τους λόγους που περιόρισαν την επιτυχία του κυβερνητικού μας έργου το 2015-9, ώστε να έχουμε πειστικά επιχειρήματα για τη διεκδίκηση της αυτόνομης εισόδου μας στη Βουλή στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις που είναι και ειλημμένη απόφαση των τελευταίων συνεδρίων μας.
Το 2015 οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ επιλέξαμε να συμπορευθούμε με το ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο επειδή τότε εκπροσωπούσε την ελπίδα για προοδευτική διακυβέρνηση και ανατροπή του πολιτικού κατεστημένου της χώρας, αλλά και από την αίσθηση δικής μας αδυναμίας για αυτόνομη εκλογική παρουσία, που θα μας εξασφάλιζε εκλογή στη Βουλή, μέσα στις συνθήκες έντονης πόλωσης και της διάσπασης του οικολογικού χώρου, με τη δημιουργία δεύτερου κόμματος.
Αν και συνδιαμορφώσαμε πολλά επιμέρους θετικά σημεία της πολιτικής και επιμείναμε με προτάσεις σε οικολογική- πράσινη κατεύθυνση, οι βασικές κατευθύνσεις της κυβερνητικής πολιτικής καθορίζονταν κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ. Δυστυχώς, δεν αναπτύξαμε δική μας διακριτή παρουσία ως κόμμα σε πολλούς τομείς και λανθασμένα δεν επικοινωνήσαμε εντονότερα τις διαφωνίες μας, με την αιτιολογία μήπως θέταμε σε κίνδυνο την εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία. Στηρίξαμε έτσι τις περισσότερες φορές μια κυβερνητική πολιτική που δεν ενδιαφέρθηκε να αναδείξει τις ευκαιρίες που δίναμε με τις προτάσεις μας για ένα «πράσινο στίγμα», καθώς αυτό αποτελούσε πρόβλημα ιδιαίτερα για τους ΑΝΕΛ αλλά και πολιτικό κόστος για τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ.
- Η απουσία διακριτής πολιτικής αφήγησης ως κόμμα και η ένταξή μας στα ψηφοδέλτια και την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ επέτρεψαν στους εταίρους της συγκυβέρνησης και στα ΜΜΕ, παρά την αυτοπαρουσίαση των δυο βουλευτών σε δημόσιες εμφανίσεις ως Οικολόγοι Πράσινοι και σε συνδυασμό με την ηγεμονική θέση του ΣΥΡΙΖΑ στη συνεργασία, να αγνοούν συστηματικά την πολιτική μας συμμετοχή στο κυβερνητικό σχήμα, κάτι που κόστισε στην αναγνώριση της επιτυχίας των δράσεων μας και την κάρπωση από εμάς της προστιθέμενης αξίας που αυτές δημιούργησαν.
- Τα «22 σημεία» για την εκλογική συμπόρευση με τον ΣΥΡΙΖΑ τελικά αποδείχθηκαν περισσότερο γενικές κατευθύνσεις πολιτικής παρά συγκεκριμένες προγραμματικές δεσμεύσεις και ξεκάθαρες κόκκινες γραμμές, επαρκείς για μια κυβερνητική συνεργασία.
- Μετά την ολοκλήρωση της κυβερνητικής συνεργασίας, δεν προχωρήσαμε άμεσα σε ολοκληρωμένη κριτική αποτίμηση και αξιολόγηση, κάτι που μας στοίχισε σε αξιοπιστία, έφερε αντιδράσεις στους φίλους του κόμματος.
- Παρά τις δυσκολίες στην άσκηση του κυβερνητικού έργου στους τομείς που αναλάβαμε, το σύνολο της προσφοράς μας και το έργο μας ήταν θετικό.
Παρ όλα αυτά το έργο μας υποτιμήθηκε, και δεν προβλήθηκε, ενώ οι επιμέρους χαλαρές αντιδράσεις μας δημιούργησαν μια ισχυρή αντιπολίτευση στον οικολογικό χώρο.
Ωστόσο αναγνωρίζουμε και περιπτώσεις που μας έφεραν αντιμέτωπους με φίλους της πολιτικής οικολογίας κάτι που θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί :
- Η σημαντική προώθηση αλλά μερική ολοκλήρωση των δασικών χαρτών σε μεγάλο μέρος της χώρας, με την ορθή επιλογή διαχωρισμού τους σε δύο φάσεις, σκιάστηκε από την μη ολοκλήρωση της απαραίτητης νομοθετικής πρόβλεψης για τη δεύτερη φάση, που θα κάλυπτε και τις οικιστικές πυκνώσεις. Επιπλέον, δεν προλάβαμε να αλλάξουμε τον νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης για τις επιτρεπτές επεμβάσεις στα δάση.
- Αντίστοιχα με το νομοσχέδιο για τα ζώα συντροφιάς, όπου, ενώ μεγάλο ποσοστό των φιλόζωων ανάμεναν με θετική διάθεση το έργο μας και επικρότησαν το αρχικό πνεύμα πολλών παρεμβάσεων, κακοί χειρισμοί και επιλογές αποτύπωσαν ένα πνεύμα δυσπιστίας απέναντι στις φιλοζωικές οργανώσεις, που επιτάθηκε με δημόσιες δηλώσεις.
Ακόμη για πολλά μέλη και φίλους μας ήταν ακατανόητη η στάση μας σχετικά με τις διαδοχικές υπογραφές συμβάσεων εξόρυξης υδρογονανθράκων από τη συγκυβέρνηση ενάντια στην πάγια πολιτική μας κατά των εξορύξεων και παρά την ενεργή συμμετοχή μελών και φίλων μας στις πρωτοβουλίες ενάντιά τους και παρά την κάθετα αντίθετη δημόσια τοποθέτηση και καταψήφιση από τους δύο Βουλευτές μας. Η ξεκάθαρη «μη υπογραφή» και μη ψήφιση των συμβάσεων από τους Βουλευτές των Ο.Π. συνοδεύθηκε μόνο από μετριοπαθείς εκδηλώσεις ενημέρωσης αντί ισχυρών πρωτοβουλιών αμφισβήτησης της κυβερνητικής συνεργασίας και διακοπής υποστήριξης της συγκυβέρνησης.
Επίσης:
- Παρά το ότι δεν εισακουστήκαμε στο αίτημα μας για απαγόρευση της βιτζότρατας, πετύχαμε την αλλαγή της στάσης του ΥΠΑΑΤ για την παράταση της χρήσης της γλυφοσάτης στην ΕΕ.
- Παρά την σημαντική συμβολή μας και τις παρατηρήσεις μας στην διαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για την Κ.ΑΛ.Ο. που ήταν στη σωστή κατεύθυνση, δεν αποφεύχθηκε ο γραφειοκρατικός και κρατικός χαρακτήρας που είχαμε επισημάνει, ενώ η Κ.ΑΛ.Ο. δεν βοηθήθηκε νομοθετικά προκειμένου να ενσωματωθεί στην παραγωγική διαδικασία, δεν χρηματοδοτήθηκε και δεν στηρίχθηκε με τον τρόπο που θα έπρεπε (πχ. προτάσεις μας για αντικατάσταση της κοινωφελούς εργασίας με συμβάσεις φορέων Κ.ΑΛ.Ο.).
- Παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις μας σε θέματα παιδείας μέσα από κείμενα θέσεων σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς φορείς και επανειλημμένες συναντήσεις με τους Υπουργούς Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, επιδιώκοντας την εμβάθυνση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, την αναβάθμιση της επαγγελματικής και τεχνολογικής εκπαίδευσης, τον αδύνατο κρίκο του εκπαιδευτικού μας συστήματος με τεράστιες συνέπειες για την οικονομία της χώρας και την κοινωνία και παρά τις προτάσεις μας για την αγροτική εκπαίδευση για τη στήριξη του πρωτογενή τομέα, οι προσπάθειές μας δεν καρποφόρησαν, αντίθετα η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση συρρικνώθηκε και το ενδιαφέρον του ΥΠΕΘ μονοπώλησε εμμονικά και πάλι η τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Έτσι το κλίμα που διαμορφώθηκε δεν επέτρεψε να αναδειχθούν όσο τους άξιζαν τα θετικά της κυβερνητικής συμμετοχής μας. Αντιθέτως, αναδείχθηκαν έντονα οι προβληματικές πλευρές, με αποτέλεσμα να συρρικνωθεί κατά πολύ το ακροατήριο και τα ενεργά μέλη του κόμματος, διευκολύνοντας τον παραπέρα κατακερματισμό και την αποδυνάμωση του οικολογικού χώρου.
Ρόλο έπαιξαν και οι πραγματικά δύσκολες και κομβικές για τη χώρα στιγμές του 2015, όπου η σταθερή μας θέση για παραμονή της χώρας στο ευρώ, για ένα συνεπή ευρωπαϊκό προσανατολισμό και οι Πράσινες προτάσεις μας για έξοδο από την οικονομική κρίση δεν πέρασαν στην διαπραγμάτευση της Κυβέρνησης αλλά ούτε και στην κοινωνία ως διακριτές προτάσεις.
Τέλος, η οριακή απόφαση νέας εκλογικής συμπόρευσης με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2019 αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, αντί να αξιολογηθεί σε βάθος η μέχρι τότε συνεργασία και να επιδιωχθεί επανασύνδεση με τον ευρύτερο χώρο της πολιτικής οικολογίας, επικράτησε πάλι με βραχυπρόθεσμα κριτήρια, ενισχύοντας τελικά ακόμη περισσότερο τις φυγόκεντρες τάσεις και την αδρανοποίηση μαχητικών μελών και φίλων που επέλεξαν στις εκλογές εκείνες την αποχή ή τη στήριξη άλλων πολιτικών χώρων.
Ωστόσο, σημαντικά βήματα έγιναν κατά την παρουσία μας στην κυβέρνηση με την υπογραφή ή την καθοριστική συμβολή μας, όπως:
- Η νομοθετική προστασία του νερού ως δημόσιου αγαθού,
- Η θεσμοθέτηση της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δάση και η προώθηση των Δασικών Χαρτών,
- Ο Εθνικός Διάλογος για το Κυνήγι,
- Η εκκίνηση της διαδικασίας για την πλήρη και μόνιμη θεσμική θωράκιση όλων των προστατευόμενων περιοχών της χώρας με τη σύσταση Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης για την κατάσταση διατήρησης οικοτόπων και ειδών και η μεγάλη επέκταση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών,
- Η εκκίνηση της διαδικασίας εκπόνησης των Ειδικών Περιβαλλοντικών μελετών (ΕΠΜ) για τις Προστατευόμενες Περιοχές του δικτύου NATURA 2000,
- Το νομοσχέδιο δόμησης που εισήγαγε μεταξύ άλλων την ηλεκτρονική ταυτότητα κτηρίου και το Παρατηρητήριο Δομημένου Περιβάλλοντος
- Η νομική προστασία των υγροτόπων της Αττικής μετά από πολλές αντιδράσεις και πιέσεις μας,
- Η εξαίρεση περιοχών Natura και ακτών από παραχωρήσεις στο ΤΑΙΠΕΔ,
- Η προστασία των βοσκοτόπων με την υπογραφή των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης,
- Η εκπόνηση των Προεδρικών Διαταγμάτων Κυπαρισσιακού κόλπου και Ολύμπου,
- O Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων –ΕΣΔΑ- (2015-2020)
- Η δημιουργία σύγχρονου νομικού πλαισίου διαχείρισης απορριμμάτων με βάση την διαλογή στην πηγή, που οδηγεί στις αρχές της κυκλικής οικονομίας,
- Η μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας με την επιβολή τέλους,
- Η συμβολή μας στη νομική κατοχύρωση των κοινωνικών επιχειρήσεων και τη θεσμοθέτηση των ενεργειακών συνεταιρισμών.
- Προστατεύσαμε το ετερογενές γενετικό υλικό των ντόπιων πόρων για τους μικροκαλλιεργητές.
- Δουλέψαμε για την αδειοδότηση των λαϊκών αγορών βιολογικών προϊόντων.
- Συμβάλαμε κρίσιμα στην απαγόρευση νεονικοτινοειδών για τη προστασία των μελισσών.
- Αποτρέψαμε τέλος με επιτυχία, δύο φορές, τις προσπάθειες ανατροπής του συνταγματικού Άρθρου 24 για την προστασία των δασών και του περιβάλλοντος.
- Αποτρέψαμε την δημιουργία διαλυτηρίου πλοίων, μιας ιδιαίτερα ρυπογόνου δραστηριότητας στο παραλιακό μέτωπο της Ελευσίνας
- Δουλέψαμε για την νομιμοποίηση της κλωστικής και φαρμακευτικής κάνναβης
- Επιμείναμε στη μείωση του πλαφόν επιδοτούμενων επιχειρήσεων στον αναπτυξιακό νόμο από 100.000 σε 50.000€ για τη στήριξη των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων.
- Επιτύχαμε τη μη μείωση των συντάξεων κάτω των300€ αντί του αρχικού ΝΣ Κατρούγκαλου και αντισταθήκαμε στις μεγάλες και οριζόντιες αυξήσεις στις εισφορές ελευθέρων επαγγελματιών.
- Εισηγηθήκαμε και υιοθετήθηκε το σύστημα ηλεκτρονικής κλήρωσης για επιτροπές παραλαβής δημοσίων έργων για την εξασφάλιση της διαφάνειας.
- Επιμείναμε στην προσθήκη των δύο (2) σημείων στον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία, καθώς και στο κείμενο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης για το Λύκειο για «ενίσχυση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης» και τη «σύνδεση της εκπαίδευσης με την οικονομία”
- Διυπουργική Επιτροπή κατάρτισης ενιαίου ηλεκτρονικού καταλόγου για τα διατηρητέα κτίρια της χώρας.
- Το όλο έργο κτηματογράφησης προχώρησε σε όλη τη χώρα.
- ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΟΛΑΒΑΝ ΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΟΥΝ, ΕΜΕΙΝΑΝ ΟΜΩΣ ΩΣ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ :
- Προετοιμασία νομοσχεδίου με τίτλο: «Πλαίσιο Αναζωογόνησης και Αναπλάσεων Αστικού Χώρου. Για την βελτίωση και εκσυγχρονισμό των θεσμικών εργαλείων και διαδικασιών, τον σχεδιασμό – επανασχεδιασμό και την υλοποίηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων ανάπλασης, με στόχο το πρασίνισμα και την ανθεκτικότητα των οικισμών».
- Εκστρατεία και στη συνέχεια προετοιμασία υπουργικής απόφασης για την αντιμετώπιση της ασθένειας των πλατάνων.
Αυτές οι επιτυχίες θεωρούμε πως άφησαν ένα εκτεταμένο διακριτό πράσινο αποτύπωμα, αναμφισβήτητο αν και όχι ευρέως γνωστό. Επιπλέον, χωρίς να εισακουστούμε, εκφράσαμε εντόνως τις αντιθέσεις μας στη συνέχιση των εξορύξεων χρυσού στη Χαλκιδική, λειτουργώντας υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, ενώ ζητήσαμε την ολοκλήρωση του Εθνικού Χερσαίου και Θαλάσσιου Χωροταξικού για τις ΑΠΕ και τον αποκλεισμό της χωροθέτησης μεγάλων αιολικών σταθμών σε μη συμβατές ορεινές, νησιωτικές και άλλες ευαίσθητες περιοχές για την φύση.
Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ διδασκόμαστε από τα θετικά και μαθαίνουμε από τα λάθη μας.
Γνωρίζουμε σήμερα ότι κάθε συνεργασία έχει περισσότερες απαιτήσεις και αποτελεί πεδίο σκληρής διαπραγμάτευσης από ό,τι πιστεύαμε το 2015. Έχει όμως και κόστος, ιδιαίτερα στην Ελλάδα όπου η κουλτούρα των προγραμματικών συνεργασιών μέσα από σύγκλιση απουσιάζει από το πολιτικό σύστημα που δυστυχώς λειτουργεί με εντάσεις και πολιτική χαρακωμάτων εις βάρος του διάλογου.
Με γνώμονα την πολιτική ωριμότητα που αποκομίσαμε και την στέρεα απόφαση του τελευταίου συνεδρίου μας για αυτόνομη κάθοδο εργαζόμαστε σήμερα για την εποικοδομητική συνεργασία με όλο το φάσμα της πολιτικής οικολογίας στην χώρα, ώστε να ξεπεράσουμε τα φαινόμενα διάσπασης και απαξίωσης και να δυναμώσουμε τη φωνή μας.
Το τωρινό στοίχημά μας ως Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ είναι η αυτόνομη πράσινη παρουσία σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, στοχεύοντας στην αυτόνομη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του οικολογικού χώρου.
Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να συνδεθούμε με το διεθνές Πράσινο Κύμα και να πετύχουμε με ρεαλισμό τα πολλά επείγοντα και αναγκαία που χρειάζεται να γίνουν στην χώρα μας για ένα βιώσιμο μέλλον, μια αλληλέγγυα κοινωνία και μια ανθεκτική οικονομία με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος.
Για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο οφείλουμε να κτίσουμε πάνω στο κυβερνητικό μας έργο καθότι αυτή είναι η κληρονομιά και παρακαταθήκη μας. Παράλληλα, οφείλουμε να μιλήσουμε στους πολίτες με ειλικρίνεια για αυτά που δεν καταφέραμε να κάνουμε κατά την συμμετοχή μας στις κυβερνήσεις 2015-19 και να επεξεργαστούμε το πρόγραμμα μας με ρεαλισμό που να δείχνει ότι μπορούμε να κάνουμε αυτά που δεν καταφέραμε, ώστε όταν στις επόμενες εθνικές εκλογές ζητήσουμε την ψήφο των πολιτών να μας εμπιστευθούν.
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ