Αιγιαλός: στραβά αρμενίζοντας και πάλι

Του Νίκου Πουτσιάκα στην Εφημερίδα των Συντακτών

Με αφορμή την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να παγώσει, τελικά, τις ρυθμίσεις για ιδιωτικοποίηση των αιγιαλών που σκόπευε να φέρει με τον λεγόμενο «αναπτυξιακό» νόμο, πάγωμα που προέκυψε, προφανώς, μετά τις έντονες αντιδράσεις που είδε να ξεσπούν, θα θέλαμε να διατυπώσουμε τις παρακάτω σκέψεις.

Ενα από τα σημαντικότερα δημόσια αγαθά για το οποίο διακρίνεται παγκοσμίως η χώρα μας είναι ο αιγιαλός της. Με σχεδόν 16 χιλιάδες χιλιόμετρα ακτογραμμής και 400 διακεκριμένες παραλίες με γαλάζιες σημαίες (στοιχεία από τον Οργανισμό Visit Greece), η Ελλάδα αποτελεί έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, όχι μόνο για τη μοναδικότητα των αιγιαλών της, αλλά και για τη βιοποικιλότητά τους.

Βάσει του νομικού συστήματός μας όλοι οι δημόσιοι φυσικοί χώροι και πόροι συνιστούν «πράγματα κοινά τοις πάσι», ανήκουν δηλαδή σε όλους τους πολίτες. Να λοιπόν που αυτό το δεδομένο φάνηκε, προς στιγμήν, ότι πάει να αλλάξει. Στο αρχικό, υπό κατάθεση, «αναπτυξιακό» σχέδιο νόμου, σύμφωνα με δημοσίευμα έγκυρης εφημερίδας, προετοιμαζόταν το έδαφος για την παραχώρηση του αιγιαλού σε ιδιώτες, με ειδικά τεχνάσματα που είχαν στόχο την παράκαμψη του Συντάγματος.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί πως η οποιαδήποτε σκέψη για στέρηση του αιγιαλού από τους πολίτες θα συνιστούσε ένα χτύπημα προς τα μεσαία και χαμηλά στρώματα. Εκτός, όμως, όλων των άλλων, όλοι θυμόμαστε τι σημαίνει περίφραξη της πρόσβασης στον αιγιαλό με τραγικές συνέπειες σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα πρόσφατα στο Μάτι.

Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παραχωρεί δημόσια περιουσία και να προχωρήσει σε αποκλεισμό των πολιτών, των μόνων νόμιμων κατόχων κάθε αιγιαλού της ελληνικής επικράτειας, από την ελεύθερη πρόσβασή τους σε αυτόν. Μέχρι σήμερα μπορούμε να παρατηρήσουμε πως, σχεδόν, κάθε «αξιοποίηση» επενδυτικού χαρακτήρα υλοποιήθηκε χωρίς συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οδήγησε στην απαγόρευση της ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών στις παραλίες και σε πολλές περιπτώσεις στην ανεπανόρθωτη βλάβη σε ευαίσθητα και μη οικοσυστήματα.

Οι αιγιαλοί πρέπει, λοιπόν, να είναι προσβάσιμοι σε όλους τους πολίτες, με μέτρα και κανόνες που να μην τους προκαλούν βλάβες και όχι να παραχωρούνται προς αποκλειστική επιχειρηματική εκμετάλλευση.

Το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής είναι επίσης ένας καίριος παράγοντας που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη όσον αφορά τους αιγιαλούς και στο οποίο οι Οικολόγοι Πράσινοι πρωτοστατούν. Ολες οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προσαρμοστούν στο Σύνταγμα και στο περιβαλλοντικό αίτημα για προστασία του αιγιαλού και οφείλουν περισσότερο από ποτέ να λάβουν μέριμνα για αυτόν, αν πράγματι πιστεύουν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες πρόκειται να έχουν ανεπανόρθωτες συνέπειες στη μελλοντική φυσιογνωμία της παράκτιας ζώνης και στα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Ως Οικολόγοι Πράσινοι, μέλη του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος, έχουμε κατ’ επανάληψη θίξει το ζήτημα του αιγιαλού και θέσαμε κόκκινες απαραβίαστες γραμμές, ακόμη και ενάντια στο κυβερνητικό σχήμα στο οποίο συμμετείχαμε.

Για όλα αυτά ο αγώνας των ίδιων των πολιτών είναι πιο απαραίτητος από ποτέ, και αυτός πρέπει να δοθεί από όλους, για να μην ερχόμαστε εκ των υστέρων να διαπιστώσουμε την αναγκαιότητα, όπως στο Μάτι, και μάλιστα όταν γνωρίζουμε ότι, πλην ελάχιστων προνομιούχων, σχεδόν όλοι θα θιχθούν.

Η εκποίηση δημόσιων κοινωνικών αγαθών είναι μια πράξη που αντιβαίνει νόμους και Σύνταγμα και βάλλει κατά βασικών αρχών του νομικού μας πολιτισμού και αυτό δεν πρέπει να το δεχθούμε. Αν λάβουμε, δε, υπόψη, ότι ούτε η χούντα δεν τόλμησε να παραβιάσει σ’ αυτό το πεδίο το Σύνταγμα και να αποτρέψει την πρόσβαση των παπαράτσι στον αιγιαλό της ιδιωτικής νήσου Σκορπιός του Ωνάση, οι οποίοι φωτογράφιζαν στιγμές του πασίγνωστου ζεύγους (Ωνάση-Τζάκι Κένεντι), διερωτάται κάποιος, τότε πώς θα τολμούσε να το κάνει η Νέα Δημοκρατία;

ΥΓ.: Το πάγωμα των ρυθμίσεων για τους αιγιαλούς είναι αναμφισβήτητα ένα καλό νέο και εκτός όλων των θετικών η κυβέρνηση με αυτόν τον τρόπο δεν πρόκειται, τουλάχιστον, να ξεπεράσει τη χούντα. Χωρίς να εφησυχάζουμε, ελπίζουμε να γίνει μάθημα στην κυβέρνηση και για άλλα νεοφιλελεύθερα, εξτρεμιστικά οράματά της.

* Συν-εκπρόσωπος των Οικολόγων Πράσινων (Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Κοινωνικών Επιστημών στην Περιφέρεια Θεσσαλίας)