Περιβάλλον και Υγεία

Άρθρο του Γιώργου Μουρατίδη, Μέλους των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ που φιλοξενήθηκε στην έντυπη έκδοση και τον ιστότοπο της Ημερήσιας Ημαθίας.

Η περιβαλλοντική καταστροφή αποτελεί ένα απ’ τα συματικότερα προβλήματα που απασχολεί την επιστημονική κοινότητα τα τελευταία χρόνια, καθώς έχει άμεσες επιπτώσεις στην υγεία αλλά και στην ποιότητα ζωής του σύγχρονου ανθρώπου. Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος από τοξικούς, μολυσματικούς ή κοινωνικούς παράγοντες ευθύνεται για το 25% των ασθενειών καθώς ετησίως προκαλεί 13 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως, στην πλειονότητά σε υποανάπτυκτες χώρες εκ των οποίων το μεγαλύτερο ποσοστό είναι παιδιά.

Τα νοσήματα που οφείλονται στην περιβαλλοντική και κλιματική αλλαγή είναι κυρίως, πλασματικά, πνευμονολογικά και καρδιολογικά,  νοσήματα του αίματος και ισχαιμικού τύπου καθώς και πολλά άλλα λοιμώδη νοσήματα, με τους ανθρώπους που ζουν σε αστικό περιβάλλον να διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο.

Μια θεμελιώδης παγκόσμια περιβαλλοντική αλλαγή, θα επηρεάσει το οικοσύστημα, και την ανθρώπινη υγεία με πολλούς τρόπους. Η αλλαγή του κλίματος θα έχει ορατές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής μας στις προσεχείς δεκαετίες. Λόγο της αβεβαιότητας των κλιματικών μοντέλων και την γενικότερη αβεβαιότητα σχετικά με το πώς οι κοινωνίες θα αναπτυχθούν οικονομικά, τεχνολογικά και δημογραφικά, δεν μπορούν να γίνουν σαφείς προβλέψεις των μελλοντικών αυτών επιπτώσεων παρά μόνο εκτιμήσεις.

Σύμφωνα με αυτές, η αλλαγή του κλίματος θα επηρεάσει εποχιακά και γεωγραφικά την εξάπλωση διάφορων μεταδοτικών ασθενειών όπως η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός, ο κίτρινος πυρετός (λόγο των κουνουπιών), διάφοροι τύποι ιογενούς εγκεφαλίτιδας, η σχιστοσωμίαση, η λεϊσμανίαση κ.α.

Γίνεται λοιπόν άμεσα αντιληπτό ότι η καταστροφή και υποβάθμιση του περιβάλλοντος μπορεί να οδηγήσει στην ραγδαία παγκόσμια εξάπλωση των ήδη «ελεγχόμενων» ασθενειών καθώς και στην δημιουργία νέου τύπου ιών όπως ο Covid–19, με άμεσες συνέπειες στην δημόσια υγεία και με άγνωστο σήμερα τρόπο αντιμετώπισης τους.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε στην προσπάθεια εφησυχασμού  της κοινωνίας που έγινε πριν λίγους μήνες από κυβερνητικά στελέχη, και προέβλεπε μείωση των κρουσμάτων λόγο αύξησης της θερμοκρασίας τους καλοκαιρινούς μήνες. Ωστόσο δεν έγινε καμία αναφορά στην  αυξημένη επικινδυνότητα που παρουσιάζει η πιθανή μετάδοση του ιού σε άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, καθώς παλιότερες μελέτες που έχουν δημοσιευθεί σε έγκυρα επιστημονικά όπως το International Journal of Biometeorology (Νοέμβριος 2000), κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση της θερμοκρασίας αποτελεί αρνητικό παράγοντα για την υγεία ατόμων που πάσχουν από κάποια καρδιαγγειακή νόσο ή από χρονιές ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος, πόσο μάλλον αν προσβληθούν από κάποιον ιό που προσβάλει το αναπνευστικό τους σύστημα.

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντική είναι η προστασία του περιβάλλοντος από κάθε τύπο καταστροφής του, καθώς αποτελεί μία από τις βασικότερες, αν όχι την βασικότερη, πρώτη γραμμή άμυνας για την δημόσια υγεία.

Η προστασία του περιβάλλοντος και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής είναι ίσως το σημαντικότερο στοίχημα το οποίο πρέπει να κερδίσουν οι κυβερνήσεις όλων των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων κρατών, καθώς οι επιπτώσεις της μη αντιμετώπισης του θα είναι ολέθριες σχετικά με το μέλλον του πλανήτη και την ευημερία των επόμενων γενιών.