Παιδεία – Εκπαίδευση – Έρευνα

Τρέχοντα αδιέξοδα

Οι προσπάθειες μεταρρυθμίσεων στον τομέα της εκπαίδευσης ακολουθούν συστηματικά αποσπασματικές παρεμβάσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων και στηρίζονται σε ένα αναχρονιστικό μοντέλο για την παιδεία. Ένα μοντέλο χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, που κρατάει το εκπαιδευτικό σύστημα υποστελεχωμένο σε όλες τις βαθμίδες, αρνείται να επενδύσει σε υποδομές, έρευνα και καινοτομία, τροφοδοτεί την παραπαιδεία, αγνοεί τον επαγγελματικό προσανατολισμό, δεν αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες, δεν αξιολογείται.

Μέσα σε όλα αυτά χάνεται ο σκοπός της εκπαίδευσης, που συμπεριλαμβάνει:

• την ενημέρωση και εκπαίδευση των νέων για τα δικαιώματα τους, ως μελλοντικοί πολίτες, αλλά και για τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην Πολιτεία, στους Θεσμούς και σε μια σύγχρονη ανοιχτή κοινωνία,
• τη μετάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων αλλά και την ώθηση σε γόνιμο στοχασμό κοινωνικών προκλήσεων και αξιών και την συναισθηματική ολοκλήρωση των νέων,
• την παροχή δυνατοτήτων σε νέους και νέες για να συμβάλλουν ουσιαστικά στην οικονομία ως παραγωγικό δυναμικό της χώρας.

Ένα καινούργιο όραμα

Ένα νέο όραμα για την εκπαίδευση, προσαρμοσμένο στον ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο και την εξελισσόμενη ψηφιακή εποχή, θα πρέπει να βασίζεται στις τελευταίες εξελίξεις στην εκπαίδευση και τις σχετικές επιστήμες, με σκοπό να συμβάλλουν στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) και στις ευκαιρίες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες.

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ οραματιζόμαστε και αγωνιζόμαστε για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα:

• Βασίζεται στα καλύτερα εκπαιδευτικά πρότυπα της Ευρώπης και του κόσμου – ένα σύστημα που προσφέρει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση,
• Χρηματοδοτείται με επαρκείς δημόσιους πόρους για το προσωπικό και τις υποδομές του και διασφαλίζει την ισότητα και τη στήριξη των αδυνάτων σε όλα τα επίπεδά του – ένα εκπαιδευτικό σύστημα που είναι δωρεάν και δίκαιο,
• Εξοπλίζει τους νέους ανθρώπους με κριτική σκέψη, γνώση και δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις του μέλλοντος – ένα εκπαιδευτικό σύστημα σύγχρονο που προωθεί την αλληλεγγύη και συνεργασία, τη συγκροτημένη σκέψη και την καινοτομία
• Αναδεικνύει τις δυνατότητες και τα ταλέντα κάθε ατόμου μέσα από διαδικασίες διαγνωστικές και επαγγελματικού προσανατολισμού – ένα εκπαιδευτικό σύστημα που είναι ολιστικό αλλά και εξατομικευμένο
• Εξυπηρετεί τις ανάγκες της χώρας και του πλανήτη, με αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και διασύνδεση με την οικονομία – ένα εκπαιδευτικό σύστημα με γνώμονα την βιώσιμη, ατομική και κοινωνική ευημερία και την ανθεκτικότητα σε κάθε είδους κρίσεις, και
• Εφαρμόζει πρακτικές βιώσιμης αξιολόγησης.

Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Προτείνουμε:

• Νομοθέτηση ανώτατου ορίου των μαθητών ανά τμήμα (20 μαθητές ανά τμήμα, ως και 15 στις κατευθύνσεις του Γεν. Λυκείου και στην Τεχνολογική Εκπαίδευση και η αναλογία μαθητών ανά καθηγητή στα εργαστήρια να γίνει 10:1, αν όχι λιγότεροι)
• Εφαρμογή των αρχών και κανόνων της αειφορίας, όχι μόνο στην εκπαιδευτική ύλη και πρακτική αλλά και στις συνθήκες της σχολικής ζωής και του σχολικού περιβάλλοντος. Οι Δήμοι να εκμεταλλευτούν χρηματοδοτικά προγράμματα της Ε.Ε. που έχουν ως στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση των σχολείων.
• Ενίσχυση του θεσμού των Οικολογικών Σχολείων με σκοπό το μετασχηματισμό των σχολικών μονάδων σε αειφόρους οργανισμούς για μείωση των παραγόντων που εντείνουν την κλιματική αλλαγή (ανακύκλωση, μικροκλίμα, ηθικός καταναλωτισμός κ.λπ.).
• Ενίσχυση του θεσμού των Σχολικών Συνεταιρισμών με δημιουργία μικρών επιχειρήσεων, για τη διαπαιδαγώγηση στην αυτοβοήθεια και αυτοργάνωση, την αλληλεγγύη και κοινωνικοποίηση σε πραγματικές συνθήκες.
• Σεξουαλική αγωγή με σκοπό τη γνώση και χειραφέτηση, την εκμάθηση των ρόλων και των έμφυλων ταυτοτήτων, της ιστορίας της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, των σύγχρονων μορφών συμβίωσης και των επιπτώσεων της τεχνολογίας και της βιοηθικής στην αναπαραγωγή και στο γονεϊκό ρόλο.
• Εκπαίδευση στον ευρωπαϊκό πολιτισμό με ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και ενίσχυση του θεσμού του Erasmus+ για επικοινωνία των νέων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
• Προώθηση της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και της δίγλωσσης εκπαίδευσης των πολιτισμικά διαφερόντων μαθητών, ώστε να επιτυγχάνεται η πολυφωνία και ισότητα ανάμεσα στους μαθητές.
• Απόκτηση πρακτικών γνώσεων ζωής για καλύτερη κοινωνική ένταξη και γνωριμία με τον κόσμο της εργασίας και τους κοινωνικούς θεσμούς.

Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Προτείνουμε:

• Κινητικότητα στις σπουδές, χωρίς εμπόδια και τελεσίδικες επιλογές με εγκλωβισμό των μαθητών/τριών σε σχολές και τμήματα, με πληθωριστική συλλογή πτυχίων και έλλειψη ελευθερίας επιλογών στην εκπαιδευτική τροχιά του μαθητή, με σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό και ψυχολογική υποστήριξη.
• Έρευνα και τεχνολογία προσανατολισμένη στις τοπικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας. Εγχώρια γνώση με σκοπό την εφαρμογή για την επίλυση των πραγματικών προβλημάτων.
• Στήριξη των αδυνάτων με οικονομικά μέσα (υποτροφίες, άτοκα δάνεια, τόνωση θέσεων εργασίας για φοιτητές/τριες) και υποδομές (δημιουργία φοιτητικών και μαθητικών εστιών).
• Στήριξη της δημόσιας Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με αξιοκρατία και αξιοποίηση της έρευνας για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων και την προστασία της φύσης.
• Αναβάθμιση και ανάκτηση του κύρους της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης με γενίκευση της μαθητείας και του δυαδικού συστήματος.
• Ενίσχυση των ‘πράσινων’ επαγγελμάτων για τη μετάβαση σε μία πράσινη οικονομία.
• Τόνωση και αναβάθμιση της αγροτικής εκπαίδευσης, προσανατολισμένης στην αειφορική αγροτική εκμετάλλευση, με σκοπό την αλλαγή του σημερινού προφίλ του Έλληνα αγρότη (υψηλός μέσος όρος ηλικίας και χαμηλό μορφωτικό επίπεδο). Η μέχρι τώρα αποσπασματική αγροτική εκπαίδευση έχει ανάγκη από την ολοκληρωμένη γνώση της αγροτικής οικονομίας, τόσο καθετοποιημένη (παραγωγή και κατανάλωση, επιχειρηματικότητα και μεταποίηση), όσο και οριζοντιοποιημένη μέσα από τη συμπληρωματικότητα αγροτικού και άλλων τομέων (τουρισμός, εκπαίδευση, συνεταιριστικές οργανώσεις και ΚΑΛΟ (κοινωνική,αλληλέγγυα οικονομία), κυκλική οικονομία και επεξεργασία και αξιοποίηση υπολειμμάτων, εξοικονόμηση και ενεργειακή αυτάρκεια).

Υποστηρικτικές πολιτικές για μια ολιστική προσέγγιση στην παιδεία και για ένα εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς αποκλεισμούς.

• Πολιτισμός και Αθλητισμός
• Έρευνα και Καινοτομία
• Δικαιώματα, Κοινωνική Πολιτική και Ειδική Αγωγή
• Προστασία του Πολίτη και Πολιτική Προστασία
• Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή
• Ψηφιακή Διακυβέρνηση
• Υγεία

Ολιστική προσέγγιση στην Παιδεία δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την διαμόρφωση του κατάλληλου μαθησιακού περιβάλλοντος, αλλαγή των εκπαιδευτικών μεθόδων στην κατεύθυνση της βιωματικής μάθησης. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει στους εκπαιδευτικούς να παρέχεται η κατάλληλη εκπαίδευση και να χρησιμοποιηθούν στην πράξη μέθοδοι όπως: η Παιδεία με Φαντασία (Imaginative Education), η παιδαγωγική φιλοσοφία Waldorf-Steiner και οι αρχές των κινημάτων Bauhaus και Arts and Crafts. 

Υπό αυτές τις προϋποθέσεις προτείνουμε:

• Επαναλειτουργία και αναβάθμιση των υποστηρικτικών δομών (Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη, Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Κέντρα Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, σχολικές βιβλιοθήκες) ώστε να καλύπτουν επαρκώς τις εκπαιδευτικές και παιδαγωγικές ανάγκες.
• Ειδικά για τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης είναι απώλεια η απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει το ένα τρίτο αυτών (22 συνολικά) όλης της χώρας (για τα οποία έχουν δαπανηθεί εκατομμύρια ευρώ για να κατασκευαστούν και να εξοπλιστούν). Εμείς ζητάμε να ανοίξουν όλα και να στελεχωθούν με όλες τις ειδικότητες, ώστε να τα επισκέπτονται και να εκπαιδεύονται όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά αλλά και ενήλικες πολίτες, στα πλαίσια Επιμόρφωσης ενηλίκων (εκπαιδευτικών και όχι μόνο).
• Στελέχωση και ενίσχυση του ΙΝΕΔΙΒΙΜ με καταρτισμένο προσωπικό σε όλα τα επίπεδα.
• Ένταξη μαθημάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής υγείας, εκπαίδευσης στην ισότητα των φύλων και στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και καλλιτεχνικών μαθημάτων (μουσικής, ζωγραφικής, θεατρικών σπουδών κ.α.) ήδη από το δημοτικό, όχι ευκαιριακά για την απορρόφηση κονδυλίων όπως γίνεται σήμερα (με ωρομίσθιους καθηγητές που πληρώνονται μέσω ΕΣΠΑ) αλλά με σαφή προσανατολισμό την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών/τριών.
• Εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για βιωματική και όχι τυπική μάθηση, ώστε τα εργαστήρια δεξιοτήτων, ένας θεσμός προς την σωστή κατεύθυνση, να αποδώσουν τα μέγιστα.
• Καλλιέργεια της αισθητικής αγωγής των παιδιών μέσω των καλλιτεχνικών μαθημάτων αλλά και της συναισθηματικής τους και κοινωνικής τους νοημοσύνης.
• Αλληλεπίδραση του σχολείου με την τοπική κοινωνία μέσω δραστηριοτήτων, εκδηλώσεων και γιορτών. Απαιτείται τόσο η συμμετοχή της κοινωνίας στις δράσεις του σχολείου, όσο και του σχολείου στην ευρύτερη κοινωνία.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΑΣΚΑΛΩΝ

Η αναβάθμιση της παιδείας δεν μπορεί να γίνει με υποβαθμισμένους, εργασιακά και κοινωνικά, εκπαιδευτικούς. Οι εκπαιδευτικοί, όπως και όλοι οι εργαζόμενοι άλλωστε, πρέπει να μπορούν να ζουν με αξιοπρέπεια για να μπορούν να αφοσιωθούν στα εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά τους καθήκοντα (ο μισθός τους να είναι τουλάχιστον στον μέσο όρο της Ε.Ε.). Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ζητάμε άμεση αύξηση μισθού και διαφορετικές μισθολογικές βαθμίδες για δασκάλους και καθηγητές, περισσότερες προσλήψεις, διαβούλευση με τα συνδικάτα και νέους όρους εργασίας.

Ταυτόχρονα, προτείνουμε την άμεση απαλλαγή των εκπαιδευτικών από διοικητικά καθήκοντα. Σε κάθε σχολείο οφείλουν να υπάρχουν γραμματείς για τον διοικητικό τομέα, ώστε οι εκπαιδευτικοί να αφοσιωθούν απερίσπαστοι στα παιδαγωγικά τους καθήκοντα.

Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, επιστημονική αλλά και παιδαγωγική /ψυχολογική, αποτελεί προϋπόθεση για να μπορούν να αντιμετωπίσουν ζητήματα όπως η νεανική παραβατικότητα, η μαθητική διαρροή αλλά και άλλα σοβαρά προβλήματα της σχολικής ζωής. Φυσικά οι εκπαιδευτικοί, όσο και να επιμορφωθούν, δεν μπορούν να καλύψουν την ανάγκη για ειδικό επιστημονικό προσωπικό που θα τους στηρίζει στο έργο τους.

ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Ενίσχυση του ρόλου και των αρμοδιοτήτων της σχολικής μονάδας. Αποκέντρωση των εκπαιδευτικών αρμοδιοτήτων. Ενίσχυση της σύνδεσης της σχολικής μονάδας με την τοπική κοινωνία. Λειτουργία των σχολικών μονάδων ως πολιτιστικών κυττάρων για την ευρύτερη περιοχή.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Λειτουργική αξιολόγηση και θετική στήριξη του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών με στόχο τη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και όχι την τιμωρία ή την χειραγώγηση των εκπαιδευτικών. Η αξιολόγηση να έχει αντισταθμιστικό χαρακτήρα, με  αποτέλεσμα την υποστήριξη των εκπαιδευτικών μονάδων που υστερούν.

Η αξιολόγηση θα πρέπει να λειτουργεί για στήριξη και εκπαίδευση σε συνεργασία με τα συνδικάτα, συλλόγους γονέων και τους μαθητές για την εκμάθηση ‘αυτο-αξιολόγησης’ και συνεργατικής μάθησης. Σημασία έχει η αξιολόγηση της ποιότητας του μαθήματος και όχι μόνο προσωπικά του κάθε εκπαιδευτικού. Πρότυπα σε αυτήν την κατεύθυνση αποτελούν η Ιαπωνική Μελέτη Μαθήματος και η Σκανδιναβική θεώρηση.

Προγραμματικό Συνέδριο 02/2022