Πανδημίες, βιοποικιλότητα και ζώα στα κλουβιά

Διαβάστε το άρθρο του Ηλία Γιαννίρη, Πρόεδρου του Πράσινου Ινστιτούτου, που φιλοξενήθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να είναι ο καταλύτης για μια παγκόσμια αντιμετώπιση των πανδημιών, γιατί οι σημερινές κυρίαρχες ευρωπαϊκές πολιτικές της κλιματικής αλλαγής, του Green New Deal, της βιοποικιλότητας, του δίκαιου εμπορίου, της αναθεωρημένης ΚΑΠ κ.λπ. μπορούν να μετατρέψουν την απειλή σε ευκαιρία. Η Ευρώπη θα ενισχύσει έτσι την ανθεκτικότητά της και ταυτόχρονα θα είναι δίκαιη. Το εμβόλιο λοιπόν για τον κορονοϊό δεν μπορεί να θεωρηθεί παρά μια ενδιάμεση λύση και αυτό που ζητείται είναι η ουσιαστική αντιμετώπιση τέτοιων πανδημιών.

Τα δεδομένα:

1. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι τουλάχιστον το 61% όλων των ανθρώπινων παθογενειών, όπως ο κορονοϊός, προέρχονται από ζωονόσους. Το παράνομο και ανεξέλεγκτο εμπόριο άγριων ζώων, αλλά και το κλείσιμο σε κλουβιά δισεκατομμυρίων κτηνοτροφικών και γουνοφόρων ζώων, αυξάνουν κατακόρυφα τον κίνδυνο εμφάνισης και στη συνέχεια εξάπλωσης των ζωονόσων.
2. Ειδικά το παράνομο εμπόριο άγριων ζωών είναι η δεύτερη μεγαλύτερη άμεση απειλή για τη βιοποικιλότητα παγκοσμίως, μετά την καταστροφή των οικοτόπων, αφού διαταράσσει την οικολογική ισορροπία ολόκληρων περιοχών και συμβάλλει στην αποψίλωση των δασών.
3. Είναι διεθνώς αναγνωρισμένο ότι το εμβόλιο κατά του Covid-19 δεν είναι παρά ένα αναγκαίο αλλά προσωρινό μέτρο. «Ένα εμβόλιο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την παγκόσμια υποεπένδυση σε στοιχειώδεις λειτουργίες της δημόσιας υγείας και ανθεκτικά συστήματα υγείας, ούτε την επείγουσα ανάγκη της προσέγγισης “Μιας Υγείας” που να περιλαμβάνει την υγεία των ανθρώπων, των ζώων και του πλανήτη που μοιραζόμαστε» αναφέρει ο Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, μιλώντας στις 9/11/2020 στην 73η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας.
4. Η πηγή προέλευσης του κορονοϊού εντοπίζεται σε ζώα σε κλουβιά για εκμετάλλευση (γουνοφόρα ζώα, νυχτερίδες κ.λπ.). Στην Ε.Ε. εντοπίστηκαν εστίες μετάδοσης του ιού σε φάρμες γουνοφόρων ζώων και μέχρι σήμερα επτά χώρες, η Δανία, η Ολλανδία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Ιταλία, η Ελλάδα και οι ΗΠΑ, έχουν αναφέρει κρούσματα του ιού σε εκτροφεία γουνοφόρων ζώων. Πάνω από 15 εκατομμύρια ζώα οδηγήθηκαν σε μαζικές ευθανασίες.
5. Η ευρωπαϊκή εκστρατεία «Τέλος στα Κλουβιά» – «End the Cage Age» της ΜΚΟ «Compassion in World Farming» συγκέντρωσε 1,6 εκατομμύρια υπογραφές από 21 κράτη-μέλη της Ε.Ε., συνιστώντας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αλλάξει τη νομοθεσία σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης των δισεκατομμυρίων ζώων της στεριάς και της θάλασσας. Ο στόχος είναι να καταργηθούν οι κλωβοί κάθε είδους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει συστήσει από το 2017 ειδική ομάδα εργασίας από ευρωβουλευτές, που υποστηρίζει την εκστρατεία «End the Cage Age». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνάντησε στις 30/10/2020 τους διοργανωτές της καμπάνιας.

Όλα συνηγορούν στην ανάγκη πολιτικών που να απαντούν συνολικά στην επείγουσα ανάγκη «Μιας Υγείας». Απαιτείται μια κατεύθυνση προστασίας των οικοσυστημάτων και αναπροσαρμογής της παραγωγής χωρίς κλουβιά.

Η απειλή μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθετήσει τη θέση ότι είναι ανάγκη για ευρύτερες πολιτικές, πέραν του εμβολίου, ενταγμένες στις ήδη υπάρχουσες πολιτικές. Επίσης, είναι οικονομικά και περιβαλλοντικά ώριμο η Ε.Ε. να θεσπίσει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα.

Η Ε.Ε. θα πρέπει να βαθύνει την ανθεκτικότητά της. Θα πρέπει να βοηθήσει όλους τους πολίτες, τις κοινότητες και περιφέρειες στην καλύτερη κατανόηση, προετοιμασία και διαχείριση των κλιματικών και των υγειονομικών κινδύνων.

Ενας άξονας δράσης:

1. Μέχρι το 2030 τα ζώα σε κλουβιά να έχουν μειωθεί κατά 50% και να έχουν αντικατασταθεί με άλλες πρακτικές.
2. Μέχρι το 2050 να μην υπάρχουν ζώα σε κλουβιά στην Ε.Ε.
3. Η Ε.Ε. να επιβάλει από το 2030 και μετά απαγόρευση εισαγωγών τροφίμων ή προϊόντων άγριων ζώων από τρίτες χώρες που προέρχονται από ζώα σε κλουβιά.
4. Η Ε.Ε. να σχεδιάσει εξειδικευμένες πολιτικές καινοτομίας και ανάπτυξης λύσεων για αναπροσαρμογή των δραστηριοτήτων ολόκληρων περιοχών, όπως κάνει με χρονοδιαγράμματα για την απαλλαγή της ενεργειακής παραγωγής από τον άνθρακα (π.χ. απολιγνιτοποίηση).

Οι Ευρωπαίοι Πράσινοι, η ομάδα εργασίας Cage-free του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η ΜΚΟ «Compassion in World Farming» και άλλες ΜΚΟ θα πρέπει να εντείνουν την παρέμβασή τους προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.