Ο Κωνσταντίνος Ζιάβρας στο IEIDISEIS.GR: Η απάντηση στη σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική είναι ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ

Δεν πρέπει να έχουμε αμφιβολίες πως η παρούσα κυβέρνηση παρά τις οποιεσδήποτε καθυστερήσεις λόγω της επέλασης του πανδημίας, θα υλοποιήσει πλήρως τα νεοφιλελεύθερα σχέδιά της, κατά τα πρότυπα της σκληρής πολιτικής που ακολούθησαν ο Ronald Reagan και  η Margaret Thatcher.

Απορρύθμιση των αγορών, ιδιωτικοποιήσεις,  περιορισμός του κράτους και των εργασιακών δικαιωμάτων αποτελούν το βασικό μενού αυτής της παρωχημένης και αποτυχημένης  πολιτικής. Μιας πολιτικής που οδήγησε στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 της οποίας τις συνέπειες, τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εθνικό επίπεδο, βιώνουμε μέχρι σήμερα.

Η ηθική και πολιτική νομιμοποίησή του νεοφιλελευθερισμού εδράζεται στο αφήγημα της προς τα κάτω διάχυσης του πλούτου, από την ανεμπόδιστη λειτουργία των αγορών και των επιχειρήσεων, κάτι που,όμως, δεν αποδείχθηκε ΠΟΤΕ εμπειρικά και στις δύο μητροπόλεις του καπιταλισμού, τις Η.Π.Α. και την Μ. Βρετανία. Τουναντίον, οι διαφορές μεταξύ πλούσιων και φτωχών οξύνθηκαν, αντί να αμβλυνθούν.

Η σημερινή κυβέρνηση, όμως, μοιάζει να έχει χάσει αρκετές παραδόσεις από τα μαθήματα της οικονομικής ιστορίας και  μαγεμένη (να είναι άραγε μόνος αυτός ο λόγος;)  από το τραγούδι των σειρήνων των αγορών και του ιδιωτικού τομέα σπεύδει  να τους απελευθερώσει το δρόμο από οποιονδήποτε εμπόδιο για να μπορέσουν να επιτελέσουν ανεμπόδιστα το καταστροφικό τους «έργο».

Αποδεικτικός των προθέσεων της κυβέρνησης είναι και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει το θέμα της εκτόξευσης του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός για το μήνα Δεκέμβριο σκαρφάλωσε στο 5,1%, ενώ για τον Ιανουάριο αναμένεται να ανέλθει στο 6%. Φυσικά, σε βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης οι αυξήσεις είναι διψήφιες, γεγονός που έχει επιβαρύνει δυσανάλογα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς των φτωχών και μεσαίων νοικοκυριών που αδυνατούν πλέον να ικανοποιήσουν ακόμη και τις βασικές τους ανάγκες. Η τιμή της βενζίνης έφτασε σχεδόν τα 2 € και η αύξηση στο πετρέλαιο θέρμανσης επιτείνει την ενεργειακή φτώχεια.

Το πρόβλημα, λοιπόν, της ακριβείας, θα μπορούσε να πει κάποιος/α πως η κυβέρνηση το αντιμετωπίζει με μια έντονη διστακτικότητα ως και νωχελικότητα. Φαίνεται, να έχει αφήσει το αόρατο χέρι της αγοράς να ρυθμίσει από μόνο του την κατάσταση. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν έχει εντοπιστεί καμία περίπτωση αισχροκέρδειας μέχρι αυτή τη στιγμή από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, ούτε έχει μειωθεί ο ΦΠΑ σε βασικά αγαθά για να διευκολυνθούν οικογενειακοί προϋπολογισμοί.

Όσον αφορά ειδικά το ρεύμα, οι Έλληνες καταναλωτές το πληρώνουν 44% ακριβότερα σε σχέση με τη μεση λιανική τιμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα έχει την έκτη ακριβότερη λιανική τιμή στο ρεύμα μετά από χώρες με πολύ υψηλότερα εισοδήματα από την Ελλάδα όπως Δανία Βρετανία Βέλγιο Γερμανία Ολλανδία. Αν, μάλιστα, σταθμίστουν οι τιμές αυτές με την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών κάθε χώρας ,προκύπτει το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα κατατάσσεται δεύτερη σε όλη την Ευρώπη μετά την Ρουμανία. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση που έχει φέρει σε απόγνωση τα νοικοκυριά, καθώς οι λογαριασμοί έχουν διπλασιαστεί (έχω ακούσει ανθρώπους να βλέπουν τους λογαριασμούς του ρεύματος και να κλαίνε), η κυβέρνηση δίνει επιδοτήσεις «ψίχουλα» και παρακολουθεί απλώς τα τεκταινόμενα αδυνατώντας να παρέμβει, καθώς έχει προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, αφήνοντας ανεξέλεγκτους τους ιδιώτες παρόχους.

Μια ακόμη ενέργεια που αποδεικνύει τις  προθέσεις της κυβέρνησης να  επιβάλλει μια σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική είναι ο νόμος 4808/21, γνωστός ως νόμος Χατζηδάκη.Ο νόμος διαμορφώνει ένα πλαίσιο εργασιακών σχέσεων που εξυπηρετεί απολύτως τις επιχειρήσεις και μειώνει το κόστος λειτουργίας τους εις βάρος των εργαζομένων. Ο  4808/21, μεταξύ άλλων, καταργεί στην πράξη το 8ωρο, καταστρατηγεί την αργία της Κυριακής, επιβάλλει σπαστό ωράριο και στους μερικώς απασχολούμενους, θέτει υπό διωγμό τη συνδικαλιστική δράση κλπ.

Μετά από δέκα χρόνια κρίσης και δύο χρόνια πανδημίας οι εργαζόμενοι καλούνται, για άλλη μια φορά, μέσω της πλήρους ελαστικοποίησης των εργασιακών τους σχέσεων, να πληρώσουν μια κρίση για την οποία δεν είναι υπεύθυνοι.

Άφησα τελευταία μια ενέργεια της κυβέρνησης που δεν έγινε ευρύτερα γνωστή, αλλά είναι εξόχως αποδεικτική των προθέσεών της. Ο  νέος νόμος περί Ανταγωνισμού που ψηφίστηκε προ ημερών, αφήνει ελεύθερο πεδίο δράσης στα καρτέλ και μάλιστα σε κλάδους κρίσιμης σημασίας για τους καταναλωτές, όπως οι τηλεπικοινωνίες και η ενέργεια,  οι οποίοι έχουν ολιγοπωλιακή διάρθρωση και είναι στοχοποιημένοι για καταχρηστικές συμπεριφορές. Οι κλάδοι αυτοί, δυστυχώς, παραμένουν διαρκώς στο απυρόβλητο, καθώς η ΕΕΕΤ και η ΡΑΕ έχουν επιλέξει εδώ και χρόνια να μην ασκούν έλεγχο σε θέματα ανταγωνισμού.

Υπάρχει, τελικά, άλλος δρόμος, καθώς δεν έχουμε βιώσει μόνο την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού το 1990, αλλά και το τέλος του υπαρκτού καπιταλισμού το 2008; Δεν υπάρχει άλλη λύση από το  να επιστρέφουμε σε γνωστές αποτυχημένες συνταγές ; Εναλλακτικός δρόμος υπάρχει και είναι Οικολογικός. Είναι ένας δρόμος που βάζει  τον άνθρωπο, το περιβάλλον, και τα ζώα μπροστά από τη λογική του κέρδους, αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή, την ενεργειακή φτώχεια και επιδιώκει αξιοπρέπεια, οικονομική και κοινωνική δικαιοσύνη για τους πολλούς. Ένας δρόμος που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη της οικονομίας μέσω πραγματικών – και όχι «βαπτισμένων»- πράσινων επενδύσεων, δημιουργώντας νέες σταθερές θέσεις εργασίας. Χρειάζεται, όμως, να καταλάβουμε ότι αυτό σημαίνει αλλαγή του τρόπου που ζούμε, μετακινούμαστε και καταναλώνουμε. Ο Οικολογικός δρόμος υπάρχει και ανοίγεται διάπλατα  μπροστά μας, μήπως ήρθε η ώρα να τον διαβούμε;

(*) Οικονομολόγος (ΜΒΑ), μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων. Ευχαριστούμε  το IEIDISEIS.GR για τη φιλοξενία