Ο Κωνσταντίνος Ζιάβρας στην Εφημερίδα των Συντακτών: Για μια ζωή που δεν θα μοιάζει με εφιάλτη

Από τον Κωνσταντίνο Ζιάβρα, Οικονομολόγο, Μέλος των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ. Ευχαριστούμε θερμά την Εφημερίδα των Συντακτών για τη φιλοξενία.

Βρισκόμαστε στον Δεκέμβριο του 2022. Ο Χειμώνας είναι ασυνήθιστα βαρύς εξαιτίας της κλιματικής κρίσης. Οι πλημμύρες έπληξαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα  τις πυρόπληκτες περιοχές, ολοκληρώνοντας την καταστροφή τους.

Οι τιμές των βασικών ειδών έχουν εκτοξευθεί κατά 15%, ενώ οι μισθοί έχουν αυξηθεί μόνο κατά 2%. Οι ενοικιαστές δαπανούν  το μεγαλύτερο -σε σχέση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους- μέρος του διαθέσιμου εισοδήματός τους για  στέγαση. Ο πληθωρισμός βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά.

Το χρέος της χώρας ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει ξεπεράσει το 200%, όμως οι οίκοι αξιολόγησης αναβαθμίζουν το αξιόχρεο της χώρας  μας και οι δανειστές μας συμφωνούν πως το χρέος μας  είναι βιώσιμο, υποχρεώνοντάς μας να επιτυγχάνουμε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.

Η οικονομία της χώρας μας μεγεθύνεται (όχι αναπτύσσεται) κατά 4,5%, αλλά οι πολίτες της δυστυχούν. Τα ΜΜΕ προβάλλουν  νούμερα που «αποδεικνύουν» πως η οικονομία ευημερεί, οι πολίτες, όμως αναρωτιούνται τι δεν καταλαβαίνουν, καθώς «τα φέρνουν βόλτα ακόμη δυσκολότερα από πριν».

Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα αργοπεθαίνει. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν  πρόσβαση  στο πακέτο των 12,7 δις. του στο Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Πολλοί μικρομεσαίοι επιχειρηματίες  που ήταν ήδη υπερχρεωμένοι, μετά από 10 χρόνια κρίσης και πάνω από 2 χρόνια πανδημίας, αναγκάζονται να  πτωχεύσουν.

Η ΔΕΗ έχει  περάσει στα χέρια ιδιωτών και έχει ανεβάσει τις  τιμές του ρεύματος στα ύψη, με αποτέλεσμα πολλά νοικοκυριά να αδυνατούν να θερμάνουν τα σπίτια τους, να πληρώσουν τους υπέρογκους  λογαριασμούς και  τους κόβεται το ρεύμα.

Κάτι παρόμοιο αναμένεται να  συμβεί και στο νερό, που δεν θεωρείται πλέον κοινωνικό αγαθό, καθώς οι ιδιώτες που θα το αγοράσουν πιστεύουν πως νερό μπορεί να πίνει μόνο όποιος μπορεί να το πληρώσει… ακριβά.

Τα νοσοκομεία, μετά το τέλος της πανδημίας του covid 19, έχουν μείνει χωρίς επαρκές ιατρικό  και νοσηλευτικό προσωπικό. Το κράτος δηλώνει πως δεν μπορεί να αντέξει το υπέρογκο κόστος λειτουργίας τους. Η υγεία δεν μπορεί να είναι δωρεάν για όλους, οπότε έχει αρχίσει να ιδιωτικοποιείται.

Οι θέσεις στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα λιγόστεψαν και η τεχνική παιδεία παραπαίει ακόμη ως αποπαίδι του εκπαιδευτικού συστήματος. Έμφαση δίνεται στις τεχνικές δεξιότητες και η κριτική σκέψη έχει πάει σε «δεύτερη μοίρα».

Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται με ευέλικτες μορφές εργασίας  έχουν γίνει η πλειονότητα και η νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να εκβιάζουν τους εργαζόμενους  με απόλυση αν δεν  μετατραπούν σε εξωτερικούς συνεργάτες. Οι νέοι συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τη χώρα αναζητώντας μια καλύτερη μοίρα στο εξωτερικό.  Παρ’ όλα αυτά η Ελλάδα παραμένει σταθερά στην 2^η θέση των χωρών με την υψηλότερη ανεργία στην Ε.Ε..

Το θέμα των «κόκκινων δανείων» έχει λυθεί. Οι τράπεζες έχουν πουλήσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε εξευτελιστικές τιμές σε ξένα funds, τα οποία βγάζουν σωρηδόν στο «σφυρί» τα ακίνητα τα οποία είχαν δοθεί  ως εγγύηση των δανείων.

Είναι, τελικά, αυτές σκηνές από ένα ζοφερό μέλλον ή μήπως μια εφιαλτική πραγματικότητα που ήδη βιώνουμε;  Αν θέλουμε, λοιπόν, να  ζήσουμε μια ζωή που ακόμη και αν δεν μοιάζει με όνειρο, τουλάχιστον δεν θα μοιάζει με  εφιάλτη, οφείλουμε να αγωνιστούμε:

• Για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη μέχρι το 2050. Θέτοντας φιλόδοξους στόχους για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030, τουλάχιστον κατά 55% συγκριτικά με τα επίπεδα του 1990.
• Για μια δίκαιη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη που θα σέβεται τον άνθρωπο και το περιβάλλον και η οποία θα δημιουργεί ποιοτικές θέσεις εργασίας, έτσι ώστε να μένουν οι νέοι στη χώρα μας.
• Για την επανεκκίνηση της οικονομίας με νέες προτεραιότητες, έμφαση στην κυκλική οικονομία, απεξάρτηση από τις εισαγωγές καυσίμων μέσω της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με βάση οργανωμένο χωροταξικό σχεδιασμό.
• Για τη μείωση των υπέρογκων πρωτογενών πλεονασμάτων και την εφαρμογή της ρήτρας ανάπτυξης.
• Για πρόσβαση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας στο Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας.
• Για τη λήψη μέτρων στήριξης των ευάλωτων καταναλωτών και των επιχειρήσεων από τις υπέρογκες αυξήσεις του ενεργειακού κόστους και της γενικευμένης ακρίβειας.
• Για τη διατήρηση της παραγωγής ρεύματος και νερού υπό δημόσιο έλεγχο.
• Για ένα δημόσιο σύστημα υγείας δυνατό με προσλήψεις γιατρών και υγειονομικού προσωπικού, αποτρέποντας κάθε προσπάθεια για ιδιωτικοποίηση τμημάτων του ΕΣΥ.
• Για την παροχή δωρεάν υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης, που θα προωθεί την αλληλεγγύη, τη συνεργασία, την κριτική σκέψη και την καινοτομία.
• Για την παροχή της δυνατότητας διακανονισμού των «κόκκινων δανείων» στους οφειλέτες στην αξία που θα πουλιόντουσαν τα δάνεια στα funds.