K. Ζιάβρας στο REAL.GR: Πόσα λίγα έχουμε κάνει για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού

Κωνσταντίνος Ζιάβρας, Τομεάρχης Παιδείας & θρησκευμάτων των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ, πρ. Πρόεδρος Ένωσης Γονέων Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης. Ευχαριστούμε το REAL.GR για τη φιλοξενία.

Με αφετηρία την αυτοκτονία του 14χρονου μαθητή στον Κολωνό, που όπως διαφαίνεται οφείλεται σε ακραίας μορφής σχολικό εκφοβισμό που δεχόταν, έρχεται με το δραματικότερο τρόπο ξανά στο προσκήνιο το θέμα της αντιμετώπισης των φαινομένων  βίας και bulling στα σχολεία. Κάθε φορά που ερχόμαστε αντιμέτωποι με τόσο  δυσάρεστα γεγονότα, θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι λάθος έχουμε κάνει ως κοινωνία, ως εκπαιδευτικό σύστημα και ως γονείς. Ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί, με ποιες αρχές και ποια πρότυπα έχουμε γαλουχήσει τα παιδιά μας; Τι παράδειγμα τους δίνουμε; Κανείς/μια δεν είναι αθώος/α. Μερίδιο ευθύνης έχουμε όλοι αναλογικά και τέτοια γεγονότα αποτελούν μια πρόκληση για να αλλάξουμε, πρωτίστως, εμείς οι ενήλικοι.

Επειδή, όμως, το γεγονότα που ώθησαν τον άτυχο μαθητή να θέσει τέρμα στη ζωή του, όπως μέχρι σήμερα τουλάχιστον αναφέρεται στον Τύπο, λάμβαναν χώρα στο σχολείο με τη μορφή του ακραίου σχολικού εκφοβισμού που δεχόταν από συμμαθητές του, θα σταθώ στο ρόλο των εκπαιδευτικών.

Οι καθηγητές του άτυχου μαθητή δεν είχαν παρατηρήσει όλα όσα συνέβαιναν; Καθώς τα στόματα ανοίγουν, μαθαίνουμε από το ρεπορτάζ πως το σχολείο έχει ιστορικό σε θέματα σχολικής βίας και σχολικού εκφοβισμού. Τελικά, ποιος είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού μέσα στο σχολείο; Nα μάθει άλγεβρα και βιολογία στους μαθητές του, κλείνοντας τα μάτια μπροστά στο βασανισμό ενός μαθητή/τριας του;  Να αδιαφορεί γι’ αυτά που συμβαίνουν στο διάλειμμα; Να κωφεύει  στις επικλήσεις για βοήθεια ενός μαθητή/τριας που δέχεται bulling, λέγοντας «Άντε, βρείτε τα»;  Να αδιαφορεί για τους φόβους και τις αγωνίες των μαθητών του; Να μην ενημερώνει τους γονείς του θύτη ή του θύματος, όταν έχει αντιληφθεί ότι λαμβάνει χώρα σχολικός εκφοβισμός;

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να δούμε σε βάθος πως θα μπορούσαν να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, ώστε να δοθεί από εδώ και εμπρός μια λύση σε τέτοια τραγικά περιστατικά.

Πρώτον, δεν υπάρχει επαρκές θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων στα σχολεία, ειδικά, μάλιστα όταν οι γονείς των θυτών δεν είναι συνεργάσιμοι και είτε δεν εμφανίζονται όταν κληθούν από τους εκπαιδευτικούς, είτε όταν εμφανιστούν κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν.

Δεύτερον, οι εκπαιδευτικοί αναγκάζονται να επιτελούν, πέραν των εκπαιδευτικών, και άλλα καθήκοντα, όπως για παράδειγμα καθήκοντα γραμματέα, φύλακα, θυρωρού και, προσφάτως, υγειονομικού.

Τι θα μπορούσε να  γίνει

Πρώτον, να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη πολιτική, αλλά και το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση θεμάτων σχολικής βίας και σχολικού εκφοβισμού που  να παρέχει  στους εκπαιδευτικούς τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση τόσο σημαντικών προβλημάτων, εμπλέκοντας στη διαδικασία γονείς και μαθητές.

Δεύτερον, να δοθεί έμφαση στην πρόληψη. Πρέπει να πραγματοποιηθούν  δράσεις ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του bulling, ώστε να περιοριστούν οι τρόποι  εκδήλωσης της βίας στη ζωή του σχολείου και να αποτραπούν οι αρνητικές συνέπειες που έχουν στη ζωή των μαθητών/τριών. Εκπαιδευτικοί και γονείς  πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και εκπαιδευτούν πως να  εντοπίζουν και διαχειρίζονται τέτοια δύσκολα θέματα.

Τρίτον, να  τοποθετηθούν  σχολικοί ψυχολόγοι σε όλα τα σχολεία  σε μόνιμη βάση. Η παρουσία ψυχολόγων στα σχολεία δεν είναι πλέον πολυτέλεια, αλλά  επιτακτική ανάγκη.  Οι οργανώσεις γονέων, αλλά και εμείς ως Οικολόγοι Πράσινοι, ζητούμε επίμονα τη μόνιμη τοποθέτηση  ψυχολόγων σε όλες τις  σχολικές μονάδες με  πενθήμερη παρουσία σε κάθε σχολείο από την αρχή κάθε σχολικού έτους. Σήμερα οι σχολικοί ψυχολόγοι, υποχρεώνονται να πηγαίνουν σε πέντε σχολεία κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας. Επίσης, η τοποθέτηση τους στις σχολικές μονάδες πρέπει να  είναι μόνιμη και να μην αλλάζουν κάθε χρόνο σχολεία, διακόπτοντας την αναγκαία συνέχεια που πρέπει  να υπάρχει στο έργο τους.

Τέταρτον, να ενταχθεί η Σχολική Διαμεσολάβηση στα σχολεία.  Ως  Σχολική Διαμεσολάβηση εννοείται   η  διαδικασία μέσα από την οποία επιδιώκεται να επιλύονται  οι ενδοσχολικές συγκρούσεις και διαφορές  μεταξύ μαθητών/τριων  με επικοινωνία και ενσυναίσθηση. Για την επίλυση  των συγκρούσεων/διαφορών επιστρατεύονται ειδικά επιμορφωμένοι εκπαιδευτικοί και μαθητές – μεσολαβητές που βοηθούν, στην ισότιμη εμπλοκή των αντικρουόμενων πλευρών. Στόχος της Σχολικής Διαμεσολάβησης είναι  οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε μια συμφωνία και  να  ενισχυθούν οι  δεξιοτήτες ελέγχου των συναισθημάτων, έτσι ώστε να μην επαναληφθεί επιθετική ή προσβλητική συμπεριφορά στο μέλλον, αλλά και να διαμορφωθεί μια νέα «υγιέστερη»  μελλοντική σχέση.

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω πως δεν έχουμε περιθώριο να θρηνήσουμε άλλα παιδιά, πρέπει να δράσουμε άμεσα και μην ξεχνάμε πως η σιωπή μπροστά σε τέτοια γεγονότα είναι ΣΥΝΕΝΟΧΗ.