Η ανθεκτικότητα είναι το ζητούμενο

Άρθρο του Γιώργου Δημαρά, τ. Υφυπουργό ΥΠΕΝ, Μέλος Π.Σ. Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ, που φιλοξενείται στην εφημερίδα Τα Νέα

Η πανδημία  του κορονοϊού ανέδειξε τις σοβαρές  αδυναμίες  που  κάνουν τη χώρα μας ευάλωτη, με συνέπεια το φόβο της  κατάρρευσης πολλών τομέων  της οικονομίας.  Εκεί κυρίως που θα κριθεί η κυβερνητική πολιτική είναι εάν θα περιορίσει την οικονομική και κοινωνική κρίση και εάν θα τολμήσει αλλαγές με προοπτική  ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της κοινωνίας και της οικονομίας. Η πρόκληση αυτή απαιτεί υπερβάσεις παγιωμένων αντιλήψεων στο πολιτικό σύστημα.

Τι έγινε όμως τις  δεκαετίες στις οποίες κυριάρχησε  ο  καταναλωτισμός και η επιδίωξη μιας ποσοτικής, αλλά όχι ποιοτικής, ανθεκτικής και βιώσιμης ανάπτυξης;

Από το 1995 έως 2008 αυξήθηκε το ΑΕΠ κατά €149 δις (από €93 δις έφτασε τα €242 δις), με σύνθεση: 82% υπηρεσίες, 4% αγροτική παραγωγή και 14% περίπου στο δευτερογενή τομέα.

Παρά την αλματώδη αύξηση  του ΑΕΠ αντί να έχουμε μια πιο ισχυρή, βιώσιμη οικονομία, είχαμε πτώχευση και κατάρρευση. Παρότι το μέσο καταναλωτικό επίπεδο αυξήθηκε, το ίδιο χρονικό διάστημα ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού  ήταν στην ανεργία, την ανασφάλεια έως και την εξαθλίωση.

Η ανάπτυξη του ΑΕΠ ήταν ανάπτυξη της κατανάλωσης με δανεικά και βασίστηκε κυρίως  στην «μονοκαλλιέργεια» του  τουρισμού. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Η αντιμετώπιση της νέας κρίσης, θα χρειαστεί διαφορετικό  παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο.

Υπάρχουν προτεραιότητες που δεν χωράνε συζήτηση.  Και ποιες είναι αυτές; Νερό,  τροφή, υγεία, στέγη, εργασία, περιβάλλον, στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ευάλωτων πολιτών παράλληλα με την οικοδόμηση βιώσιμης οικονομίας και κοινωνίας.

Πρέπει να ληφθούν  κατά προτεραιότητα  οικονομικά μέτρα που θα αυξήσουν  την αγροτική παραγωγή ώστε  η χώρα  να είναι σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης στα τρόφιμα  και να  έχει καθαρά πλεονασματικό  ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών στα αγροτικά προϊόντα.  Για να γίνει αυτό θα πρέπει να αλλάξει και η φορολογική πολιτική, ήτοι μικρός φόρος στην αγροτιά, π.χ. κατάργηση του ΕΝΦΙΑ στα χωριά κάτω των  3.000 μόνιμων κατοίκων.  Αντίστοιχη  αύξηση των φόρων στα είδη πολυτελείας και σε ότι ρυπαίνει το περιβάλλον.

Οι πηγές είσπραξης των εσόδων του δημοσίου  θα πρέπει να αλλάξουν, ενισχύοντας με φορολογικές ελαφρύνσεις τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους παραγωγούς και  την  ελληνική περιφέρεια με ειδική μέριμνα για τους αγρότες. Σε λογική αναπροσανατολισμού της οικονομίας και των δομών της κοινωνίας θα πρέπει να  είναι  και η διάθεση των  εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων, με έμφαση στην παραγωγή και την υγεία.

Στις προτεραιότητες βιωσιμότητας θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν και τα προγράμματα της  εκπαίδευσης διαμορφώνοντας πολίτες που δεν θα κυνηγούν την εφήμερη κατανάλωση ή την «επίδειξη», αλλά θα συνειδητοποιούν  την αξία της ζωής σε αρμονία με τη φύση.

Αυτή η κρίση δεν θα είναι η τελευταία. Η κλιματική αλλαγή και η ταχύτατη αύξηση του πληθυσμού του Πλανήτη θα φέρουν πολλές κρίσεις. Πρέπει να αλλάξουμε πολλά για να επιβιώσουμε. Χρειάζεται ένα στρατηγικό σχέδιο επιβίωσης και ουσιαστικής ευημερίας. Τα οικολογικά, πράσινα κόμματα από δεκαετίες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προτείνουν λύσεις, ας τις προσέξουμε.