Απόφαση του 16ου Τακτικού Συνεδρίου των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ – Σχετικά με το θέμα της φτώχειας, τα εξελισσόμενα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα σε συνθήκες πανδημίας, τον πτωχευτικό νόμο, την πρώτη κατοικία και τις ακολουθούμενες πολιτικές

Κυρίαρχο θέμα η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ την πενταετία 2012- 2016 το ποσοστό όσων ζούσαν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού ήταν μεταξύ 34,6 και 36%, ενώ μειώθηκε βαθμιαία  σε 31,8% το 2018 και σε 30% το 2019. Για το 2020 -έτος πανδημίας- έχουμε αύξηση της ανεργίας, κατάρρευση δημοσίων εσόδων, αύξηση κόκκινων δανείων, συρρίκνωση ΑΕΠ, κλείσιμο επιχειρήσεων, φτωχοποίηση περιοχών.

Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ο κοινωνικός αποκλεισμός εδώ και τουλάχιστον 11 χρόνια δεν αφορά τις «ευάλωτες» κοινωνικές ομάδες, αλλά τον γενικό πληθυσμό χωρίς διαχωρισμούς, και ότι τουλάχιστον το ένα τρίτο της κοινωνίας στερείται βασικών αγαθών και επαρκούς εισοδήματος.

Παρομοίως, υπήρχε η εντύπωση ότι λόγω υψηλού ποσοστού ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα «δεν είχαμε» αστέγους, μέχρι που έγιναν ορατοί, όπως και όσοι διαβιούν σε υποβαθμισμένη κατοικία, ενοικιαζόμενη ή ιδιοκτήτη, αλλά δεν μπορούν να τη συντηρήσουν λόγω έλλειψης πόρων, δεν μπορούν να θερμανθούν ή δεν έχουν ρεύμα και νερό.

Μπορούν να γίνουν προτάσεις πέραν του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) που δεν είναι επαρκές και δεν το λαμβάνουν όσοι το δικαιούνται.

Σημαντικό παράδειγμα η Ισπανική κυβέρνηση (Σοσιαλιστές και Podemos) που κατοχύρωσε το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) για τις πιο ευάλωτες οικογένειες (περίπου 460-1000 ευρώ, για οικογένειες χωρίς επαρκείς πόρους για αξιοπρεπή διαβίωση).

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ θα μπορούσαν να υιοθετήσουν προτάσεις για την μετεξέλιξη του ΕΕΕ σε ένα πιο αποτελεσματικό μέτρο άσκησης κοινωνικής πολιτικής που να συνδέεται με συνοδευτικές υποστηρικτικές υπηρεσίες (ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, εύρεση εργασίας κλπ).

Πτωχευτικός νόμος και πρώτη κατοικία

Η πρόσφατη ψήφιση του πτωχευτικού νόμου επιτρέπει την πτώχευση των φυσικών προσώπων που δεν μπορούν να εξοφλήσουν δάνειά ή οφειλές στο δημόσιο, με πλήρη απώλεια της περιουσίας τους.

Εκτός από φυσικά πρόσωπα, που πήραν στεγαστικά ή άλλα δάνεια υποθηκεύοντας την πρώτη κατοικία τους, και μικρομεσαίοι επιχειρηματίες κινδυνεύουν να χάσουν την πρώτη κατοικία τους για δάνεια που έλαβαν για τις επιχειρήσεις τους και αδυνατούν να αποπληρώσουν.

Οι ακολουθούμενες σήμερα πολιτικές δανειοδότησης θα οδηγήσουν έναν τεράστιο αριθμό μικρομεσαίων στο λουκέτο με πτώχευση, δηλ. με παράλληλη απώλεια όλης της περιουσίας. Αυτό θα εκτινάξει περαιτέρω την ανεργία, διότι η μικρομεσαία επιχείρηση για χώρες όπως η Ελλάδα, συμβάλει στην αύξηση της απασχόλησης.

• Θέλουμε να σταθούμε πολιτικά αλληλέγγυοι στα θύματα του πτωχευτικού και στα νοικοκυριά που θα χάσουν την Α΄ κατοικία τους;
• Μας ενδιαφέρει να ζητήσουμε την αναστολή εφαρμογής ή και την κατάργηση του πτωχευτικού και να επιμείνουμε σταθερά στην προστασία της Α ΄ κατοικίας;
• Τι έχουμε να πούμε για το σχέδιο Πισσαρίδη και τις προτάσεις Τσακλόγλου για τις επικουρικές συντάξεις και την εκ νέου «ανάπλαση» του ασφαλιστικού;

Κοινωνικής οικολογίας συνέχεια

Μία κατάκτηση του οικολογικού κινήματος είναι ότι έχει ξεπεράσει τον περιβαλλοντισμό. Θεωρώντας ότι  με αυτή την βασική παραδοχή ως κοινό τόπο, τίθενται ορισμένα ενδεικτικά ερωτήματα:

• Πως θα προσεγγίσουμε τους κατοίκους Κοζάνης-Μεγαλόπολης που φοβούνται την εκτεταμένη ανεργία και φτώχεια μετά το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων; Θα δεχθούμε μεταβατικά την συνέχιση της λειτουργίας των μονάδων καλύτερης τεχνολογίας;
• Θα προτείναμε να αυξηθούν περαιτέρω οι περιβαλλοντικοί φόροι για τα ορυκτά καύσιμα, που θα σήμαινε αύξηση του κόστους της ενέργειας ειδικά για τους φτωχούς;
• Θα επιμείνουμε σε θέματα όπως η εκτροπή του Αχελώου και οι επενδύσεις για χρυσό στη Χαλκιδική, που αλλάζουν με τη βία το αναπτυξιακό μοντέλο συμπλέοντας με τις τοπικές κοινωνίες;
• Τι πρωτοβουλίες θα πάρουμε για να ενισχύσουμε τις start ups νέων ανθρώπων, που σε πολλές περιπτώσεις έχουν και οικολογική χροιά;
• Ποιά είναι η σχέση μας με τον χώρο των Κοινωνικών Συνεταιρισμών και πώς θα αναπτυχτεί
• Πως θα γίνουν οι δεκάδες χιλιάδες αγρότες βιοκαλλιεργητές υποστηρικτές μας; Τι μπορούμε να τους προτείνουμε;
• Μπορούμε να συνθέσουμε ένα νέο κίνημα σε συνεργασία με τις δεκάδες πρωτοβουλίες γα τα αιολικά, τα σκουπίδια, τη βιοποικιλότητα, τον οικοτουρισμό;
• Σκοπεύουμε να αναδείξουμε και πάλι την αξία της ολιστικής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε συμμαχία με τους εκπαιδευτικούς, που κακοποιούνται καθημερινά;
• Μπορούμε να αποποιηθούμε την εμπόλεμη, ρυπογόνα και ανασφαλή εκμετάλλευση των θαλάσσιων ζωνών στην Εγγύς Μεσόγειο για ορυκτά καύσιμα;
• Πως θα εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας στον κόσμο που συχνά μπορεί να επιβιώσει οριακά μόνο χάρη στις δομές αλληλεγγύης και την εθελοντική συμμετοχή;

Το τέλος της ανάπτυξης

Η ύφεση στη χώρα μας θα είναι όπως φαίνεται μεγαλύτερη από 10 %. Η ύφεση όμως ξεκίνησε πριν την πανδημία! Έχουμε επομένως άλλη μία απόδειξη για το όριο της ανάπτυξης;

Εάν γίνει κατανοητό ότι η μετά τον κορονοϊό εποχή θα έχουμε καχεκτικά οικονομικά αποτελέσματα, πολύ μικρότερες δυνατότητες κατανάλωσης, εκτεταμένη ανεργία χωρίς σταθερότητα, τότε θα χρειαστεί να αναπροσαρμόσουμε τις πολιτικές μας:

• Η αλληλεγγύη θα είναι η μόνη μας επιλογή και η καταπολέμηση του αποκλεισμού ενός μεγάλου ποσοστού των συνανθρώπων μας κύριο μέλημα.
• Η στροφή στην οικονομία, στην ποιότητα της παραγωγής και στις ποιοτικές υπηρεσίες, θα είναι μονόδρομος γιατί το μεγάλο δεν θα υπάρχει.
• Η στροφή στην πρωτογενή παραγωγή θα έχει το ποιοτικό νόημα της μόνο με συνδυασμένες παραδοσιακές, ελεγχόμενες και βιολογικές αγροτο-κτηνοτροφικές παραγωγές.
• Καλούμαστε να αξιοποιήσουμε ιστορία, πολιτισμό, την βιοποικιλότητα της χώρας μας κλπ, σε συνδυασμό με αυτά που παράγει αυτή η γενιά: σύγχρονη τέχνη και έκφραση, γνώση και τεχνογνωσία, φιλοπεριβαλλοντικές πολιτικές και εναλλακτικές προσεγγίσεις στην παραγωγή και την κατανάλωση.
• Η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή θα είναι δεκτή με όρους που εξυπηρετεί τον άνθρωπο, την καταπολέμηση της εκμετάλλευσης και της διαφθοράς.
• Η εξοικείωσή μας στην μικρότερη κατανάλωση ενέργειας και κάθε είδους υλικών θα είναι όρος επιβίωσης, αλλά και μοντέλο λειτουργίας μιας συνειδητής κοινωνίας με σεβασμό σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και τον πλανήτη.
• Η εκπαίδευσή μας στη συνύπαρξη με το διαφορετικό, δηλ. στην τρέχουσα πραγματικότητα των πολυπολιτισμικών κοινωνιών και η μη βία, είναι ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο της κοινωνικής μας παιδείας.