Οι Οικολόγοι Πράσινοι για την πολιτιστική αποκέντρωση, την ανάδειξη της ιστορίας των οικιστικών συνόλων και την πολιτιστική χορηγία

Οι Οικολόγοι Πράσινοι εκφράσαμε έγκαιρα την ελπίδα ότι η νέα Υπουργός Πολιτισμού θα δρομολογούσε άμεσα την προσπάθεια συστηματικής αναβάθμισης του τομέα «πολιτισμός» σε επίπεδο Περιφέρειας.

Μόνιμος αποδέκτης των κονδυλίων για πολιτιστικές δράσεις, η Αθήνα συγκεντρώνει πολλά έργα που η φυσική τους θέση είναι σε μουσειακά ιδρύματα της Περιφέρειας. Έτσι, στην πολιτιστική υποβάθμιση μακριά από την πρωτεύουσα, έρχεται να προστεθεί και η σημαντική συρρίκνωση του πολιτιστικού τουρισμού με εύλογη, επακόλουθη, συρρίκνωση της τοπικής οικονομίας.

Παράλληλα, μεγάλο μέρος των αρχαιοελληνικών αλλά και βυζαντινών αντικειμένων και έργων τέχνης βρίσκονται σε μόνιμες εκθέσεις – ιδιωτικές ή κρατικές – του εξωτερικού, με μηδαμινές πιθανότητες επαναπατρισμού. Δεδομένου δε ότι o επαναπατρισμό τους παραμένει αμφίβολος, δεν απομένει παρά η οργάνωση του τρόπου αξιοποίησης τους, προς όφελος της πολιτιστικής διάστασης της χώρας, μέσω της ψηφιακής τους παρουσίας σε υφιστάμενες εγχώριες συλλογές με παράλληλη αναφορά στον χώρο της φυσικής τους παρουσίας σε συνεργασία με τα ξένα μουσειακά ιδρύματα.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε αναγκαία πλέον την υλοποίηση ενός προγράμματος «πολιτιστικής αποκέντρωσης» μέσω της ίδρυσης μουσείων – ή αυτοτελών μουσειακών τμημάτων μέσα στα υπάρχοντα – αποκλειστικά σε τοπικό επίπεδο και ψηφιακό κυρίως περιεχόμενο, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ψηφιακή παρουσία πολιτιστικών προϊόντων απεικόνισης της τοπικής ιστορίας και συνέχειας. Λαμπρό, από τα ελάχιστα παραδείγματα, το σχεδιαζόμενο Μουσείο Σπαρτιάτικου Πολιτισμού, με την παρουσίαση τουλάχιστον 500 ψηφιακών εκθεμάτων που υπήρχαν έως το 1880 στο Μουσείο Σπάρτης ή και της Συλλογής με το «Θησαυρό του Βαφειού» που κείται μόνιμα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.

Η υλοποίηση του προγράμματος μπορεί κάλλιστα να ενισχυθεί με μία άλλη, σημαντικής αξίας, δράση όπως η ανάδειξη του ιστορικού παρελθόντος πόλεων και οικιστικών συνόλων μέσα από την δημιουργία μόνιμων εκθεμάτων στους δημόσιους χώρους τους.

Σε κάθε περίπτωση, η υλοποίηση οιουδήποτε δράσης ή προγράμματος πολιτιστικού χαρακτήρα, θέτει οξεία, επί τάπητος, την προβληματική των «πολιτιστικών χορηγιών», σχεδόν μοναδικό εργαλείο μερικής απαγκίστρωσης του πολιτιστικού προϊόντος από το αναποτελεσματικό κράτος και την επακόλουθη σοβαρή του υποβάθμιση. Όχι τυχαία, η σημαντική μείωση χορηγιών στο πεδίο του πολιτιστικού προϊόντος κατά τα τελευταία χρόνια, λόγω της υψηλής τους φορολόγησης, θέτει σε σοβαρό κίνδυνο περιθωριοποίησης ιστορικά μουσειακά ιδρύματα της χώρας εξαιτίας της αναπόφευκτης μείωσης της κρατικής επιχορήγησης, με πιθανή συνέπεια την καταστροφή πολύτιμων αντικειμένων και έργων τέχνης απουσία της κατάλληλης συντήρησης.

Δεδομένης της βαθιάς οικονομικής κρίσης και της μικρής έως ανύπαρκτης οικονομικής δυνατότητας του Υπουργείου Πολιτισμού, οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε ότι επείγει η θεσμοθέτηση ενός συστήματος «μικτής οικονομίας» στον πεδίο του πολιτισμικού προϊόντος που θα εξασφαλίζει αλληλοσυμπληρούμενες πηγές χρηματοδότησης – εισιτήρια από δραστηριότητες, κρατικές επιχορηγήσεις, χορηγίες από επιχειρήσεις ή ιδιώτες – με παράλληλο στόχο την προστασία του από τον έλεγχο ενός μόνο χρηματοδότη. Η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι μέσω της ορθολογικής διαχείρισης των υπαρχόντων πόρων, της εξεύρεσης νέων και ενός σφικτού, οραματικού αλλά και αποτελεσματικού προγραμματισμού, το πολιτιστικό προϊόν αποκτά σταδιακά την δυνατότητα αξιοποίησης της αυτονομίας του και του μοναδικού του χαρακτήρα, πρώτιστα κοινωνικού και έπειτα καταναλωτικού αγαθού.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι αιτούμε:

1. Την πολιτιστική αποκέντρωση και την ενθάρρυνση της ίδρυσης ψηφιακών μουσείων.

2. Την ανάδειξη του ιστορικού παρελθόντος πόλεων και οικιστικών συνόλων μέσα από την δημιουργία σχετικών μόνιμων εκθεμάτων σε δημόσιους χώρους.

3. Την στροφή προς την μικτή οικονομία στον τομέα «πολιτισμός» μέσω της ενθάρρυνσης του θεσμού της «πολιτιστικής χορηγίας».

Για την υλοποίηση των παραπάνω θεωρούμε ότι συμφέρει η δημιουργία σχετικής επιτροπής στο Υπουργείο Πολιτισμού, με την συμμετοχή μελών των Οικολόγων Πράσινων.

Αθήνα, 24 Ιουνίου 2017

Το Πανελλαδικό Συμβούλιο των Οικολόγων Πράσινων