Οικονομία της Βιωσιμότητας και της Συμμετοχής

Η απόλυτη σχεδόν προτεραιότητα της οικονομίας στην πολιτική είχε μεν ως αποτέλεσμα βελτίωση εισοδημάτων για κάποια τμήματα του πληθυσμού και αύξηση του πλούτου με χρηματικούς και χρηματιστηριακούς όρους αλλά και σημαντικές αρνητικές επιδράσεις σε θέματα κοινωνικών διακρίσεων, διεύρυνσης ανισοτήτων καθώς και απώλειας σημαντικών κοινωνικών και περιβαλλοντικών αγαθών.

Με ραγδαίους ρυθμούς απομακρυνόμαστε από το μοντέλο της οικονομίας που κινείται στη βάση του τι παράγει και περνάμε σε μια οικονομία που κινείται στη βάση του τι (υπερ)καταναλώνει. Η μεγιστοποίηση των αποστάσεων και η έκρηξη της κατανάλωσης επιδεινώνει ραγδαία τις περιβαλλοντικές παραμέτρους σε όλο τον πλανήτη. Τα πρότυπα κοινωνικής καταξίωσης ή αποκλεισμού αναπτύσσονται πλέον στη βάση της υπερκατανάλωσης.

Στη σημερινή φάση της παγκοσμιοποίησης και του οικονομικού “νεοφιλελευθερισμού” έχουμε μπει σε μια επικίνδυνη υπερσυγκέντρωση κεφαλαίων και πολιτικής ισχύος σε κοινωνικές ομάδες που δεν ελέγχονται από κάποιους διεθνείς ή εθνικούς θεσμούς για τη χρήση αυτής της δύναμης. Τείνει να θεωρείται οικονομική δραστηριότητα όλο και περισσότερο η κίνηση κερδοσκοπικών κεφαλαίων που κινούνται εξαγοράζοντας και πουλώντας τα πάντα, με μόνο στόχο την απόκτηση γρήγορου κέρδους, που δημιουργούν χρηματιστηριακές “υπεραξίες” προσδοκιών απόδοσης που δεν αντιπροσωπεύουν πραγματική οικονομική δραστηριότητα και δεν βασίζονται σε όποια κοινωνική ή περιβαλλοντική ανάγκη.  Ένα τέτοιο μοντέλο οικονομίας αφήνει πίσω του συνεχώς ερείπια και μεγαλώνει τις ανισότητες και τις περιβαλλοντικές πιέσεις, με τα κυρίαρχα πολιτικά ρεύματα απλώς να παρακολουθούν τις εξελίξεις. Είναι αναγκαίο αφενός να εναντιωθούμε πολιτικά σε ένα τέτοιο καταστροφικό ενδεχόμενο οικονομίας και αφετέρου να διεκδικήσουμε κανόνες αλλά και θεσμούς δημοκρατικού ελέγχου αυτής της ανεξέλεγκτης σήμερα κατάστασης που απειλεί την ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας.

Ζητούμενο, λοιπόν, μιας πράσινης πολιτικής είναι η δημιουργία ενός οικονομικού συστήματος το οποίο έχει σκοπό:

• Τη βιωσιμότητα – αειφορία
• Την κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή, την ισότητα και την ελευθερία, την αξιοπρεπή διαβίωση και την προσωπική – συλλογική εξέλιξη, το “κοινό καλό” και την αλληλεγγύη
• Την αποκέντρωση και αυτάρκεια αλλά και την αλληλεξάρτηση και συνεργασία

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουμε ριζικές αλλαγές στο σχεδιασμό της αναπτυξιακής και οικονομικής πολιτικής, ώστε στο μέτρο του εφικτού, να διαμορφώσουμε οικονομικά και ενεργειακά αυτοδύναμες περιφέρειες στη βάση οικολογικών ενοτήτων.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ επιδιώκουμε να αναπτύξουμε νέα πρότυπα ευημερίας, που υπερβαίνουν τον καταναλωτισμό και προσδιορίζουν την ποιότητα ζωής με άλλα κριτήρια (περιβάλλον, δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, συμμετοχικότητα, αλληλεγγύη, παιδεία, υγεία, πολιτισμός).

Στην κατεύθυνση αυτή προτείνουμε

• Υποβολή κάθε δύο χρόνια Οικονομικού, Κοινωνικού και Περιβαλλοντικού Απολογισμού και Προγραμματισμού, όπου να προσμετρώνται από κοινού οικονομικοί, κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί στόχοι, ελλείμματα και αναγκαίες δράσεις.
• Υιοθέτηση “δεικτών βιωσιμότητας“, που περιγράφουν πιο ολοκληρωμένα τα αποτελέσματα της διακυβέρνησης μια χώρας και όχι απλώς ξεπερασμένοι δείκτες ανάπτυξης όπως το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν.

Από την αναπτυξιακή πολιτική χωρίς όρια, σε μια πολιτική αειφορίας

Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες που δεν διαθέτει “Εθνική Επιτροπή Βιώσιμης Ανάπτυξης”, πολύ περισσότερο μια εθνική στρατηγική που να είναι αποτέλεσμα σοβαρού διαλόγου και να αποτελεί δεσμευτική κατεύθυνση για τους στόχους της ανάπτυξης της χώρας. Η ανάπτυξη στην Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από μια μυωπική λογική που αντιμετωπίζει τους φυσικούς πόρους ως πόρους προς κατανάλωση και εμπορευματική αξιοποίηση (πχ δάση, αιγιαλός, ποτάμια), από μια υπερσυγκέντρωση δραστηριοτήτων στην Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις γενικότερα, από μια εξάρτηση από τα “φτηνά” ορυκτά καύσιμα, από μια κυριαρχία των οδικών μεταφορών.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ υποστηρίζουν μια διαφορετική πολιτική ανάπτυξης μέσα από:

• Δημιουργία προϋποθέσεων για ενδυνάμωση και στήριξη της ολοκληρωμένης, βιώσιμης ανάπτυξης των οικονομιών της υπαίθρου (ιδιαίτερα των ορεινών – νησιωτικών) και ουσιαστική αποκέντρωση.
• Ουσιαστική στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω του ΕΣΠΑ- Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς 2007-2013, του αναπτυξιακού νόμου και του φορολογικού συστήματος.
• Διαβάθμιση του ποσοστού ενίσχυσης προς κάθε επιχείρηση, με βασικό κριτήριο την περιβαλλοντική απόδοση και τους περιβαλλοντικούς στόχους που επιδιώκουν οι επενδύσεις (π.χ. χρήση ΑΠΕ ή νέων τεχνολογιών, εξοικονόμηση πρώτων υλών, επαναχρησιμοποίηση, απουσία χημικών).

Ένα φορολογικό σύστημα-εργαλείο αλλαγών για κοινωνική αλληλεγγύη και διατήρηση των φυσικών πόρων

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ υποστηρίζουν τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος με ελάφρυνση της φορολόγησης της εργασίας και επιβάρυνση της σπατάλης, της ρύπανσης και της επίδειξης:

• Μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο μισό. Το ισχύον 20% για τις ομόρρυθμες εταιρείες (Ο.Ε.) να γίνει 10%.
• Φορολογική ελάφρυνση των επιχειρήσεων που μοιράζονται κέρδη με τους εργαζόμενους τους.
• Φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών των Α.Ε. (μερίσματα κ.λ.π.) ως εισόδημα φυσικών προσώπων.
• Φορολόγηση των βραχυπρόθεσμων κερδοσκοπικών αγοραπωλησιών μετοχών με πολλαπλάσιο συντελεστή απ΄ αυτόν που ισχύει.
• Μηδενισμό του φόρου μεταβίβασης για πρώτη κατοικία και σε μέγεθος ανάλογα με τις ανάγκες της οικογένειας. Και στο νέο σύστημα ο Φ.Π.Α που δήθεν δεν πληρώνεται για πρώτη κατοικία να επιδοτείται (η πωλήτρια εταιρεία τον συνυπολογίζει στην τιμή όταν δεν καταβάλλεται ).
• Κλιμακωτή αύξηση του ειδικού φόρου στα αυτοκίνητα μεγάλης κατανάλωσης καυσίμου και στα σκάφη αναψυχής.
• Αύξηση στο φόρο μεταβίβασης μετοχών Ανωνύμων Εταιριών.
• Αύξηση στο φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας με προοδευτικό τρόπο και όχι κατάργηση του, κάνοντας, όμως, διάκριση μεταξύ των διαφορετικών χρήσεων γης (γεωργική γη, οικόπεδα, γη σε φυσικές περιοχές).
• Αύξηση του μέγιστου συντελεστή του φόρου κληρονομιάς για πολύ μεγάλες κληρονομιές ή γονικές παροχές και εξάρτησή του από την περιουσία του κληρονόμου.
• Θέσπιση ανταποδοτικών ειδικών φόρων κατανάλωσης στα ορυκτά καύσιμα. Τα έσοδα πηγαίνουν αποκλειστικά σε ενισχύσεις ανανεώσιμων πηγών, εξοικονόμησης, σιδηροδρόμου, μέσων μαζικής μεταφοράς αλλά και στη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και των φυσικών περιοχών.

Ολοκληρωμένη πολιτική αντιμετώπισης της ανεργίας – Καλύτερη εργασία κι απασχόληση για όλους

Η υποστήριξή μας προς τον κόσμο της εργασίας είναι δεδομένη αλλά όχι άκριτη. Θεωρούμε την εργασία δικαίωμα, θέτουμε τους ανθρώπους (όπως και τη φύση) πάνω από τα κέρδη, διεκδικούμε εργασία με δικαιώματα, δημιουργικότητα και νόημα, προωθούμε θεσμούς δημοκρατίας και στους χώρους δουλειάς.

Απαιτούμε δίκαιη κατανομή του κοινωνικού πλούτου, θέλουμε συνδικάτα πέρα από συντεχνιακές λογικές, αυτόνομα, ελκυστικά στους εργαζόμενους και αποτελεσματικά στη δράση τους, στηρίζουμε μορφές κοινωνικής οικονομίας που υπερβαίνουν τη μισθωτή εργασία, προωθούμε αντιλήψεις που αποβλέπουν στη συνοχή της ομάδας των εργαζομένων και τη συμμετοχή τους στο παραγόμενο τελικό προϊόν. Απορρίπτουμε όμως κατηγορηματικά την υποταγή της ζωής στην παραγωγή και την εργασία, τη δημιουργία και συντήρηση θέσεων εργασίας με κάθε τίμημα, όπως και την περιθωριοποίηση όσων μένουν εκτός παραγωγικής διαδικασίας.

Συνθήκες εργασίας, εργασιακό περιβάλλον και ασφάλεια των εργαζομένων αποτελούν για μας προτεραιότητα.

Στα ζητήματα απορρύθμισης και ελαστικότητας απορρίπτουμε τόσο την υποχρεωτική προσαρμογή των εργαζομένων στις ανάγκες των επιχειρήσεων όσο και την ανελαστική προσκόλληση στα παραδοσιακά πρότυπα απασχόλησης, που αγνοούν τις ιδιαίτερες ανάγκες μεγάλων κοινωνικών ομάδων όπως των γυναικών και των νέων. Στηρίζουμε όμως τις μορφές ευελιξίας που ασκούνται με απόλυτα ατομική επιλογή κάθε εργαζομένου, κατοχυρώνουν πλήρη ασφαλιστική κάλυψη και διασφαλίζονται ως εργασιακό δικαίωμα με συνδικαλιστικές εγγυήσεις.

Οι διακρίσεις στην εργασία αποτελούν κεντρικό ζήτημα. Γυναίκες, μετανάστες, πρόσφυγες, φορείς του AIDS, άτομα με ειδικές ανάγκες, αντιμετωπίζουν προβλήματα τόσο σε σχέση με την αναζήτηση απασχόλησης όσο και σε σχέση με τους όρους εργασίας.

Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη ευρωπαϊκή χώρα, όπου η εργατική νομοθεσία παραβιάζεται σε τόσο μεγάλη έκταση. Η αποκατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων δεν απαιτεί μόνο συνδικαλιστικούς αγώνες και νομοθετικές παρεμβάσεις, αλλά και μια γενικότερη κουλτούρα «μηδενικής ανοχής» απέναντι στην αυθαιρεσία εντός και εκτός εργασιακών χώρων.

Σημαντικό μέρος από τις οικονομικές ανάγκες των εργαζομένων τείνει σήμερα να καλύπτεται με δανεισμό, που μάλιστα ενθαρρύνεται συστηματικά. Είμαστε αντίθετοι στην τάση αυτή, καθώς ενισχύει πρότυπα υπερκατανάλωσης, αποδυναμώνει συνδικαλιστικές διεκδικήσεις και οδηγεί σε πολύπλευρη εξάρτηση των πολιτών από τις τράπεζες.

Αρνούμαστε, τέλος, να στηρίξουμε τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε τομείς που πλήττουν ήδη την ποιότητα ζωής, το περιβάλλον, τα κοινωνικά δικαιώματα ή την υγεία των εργαζομένων (πχ λιγνιτωρυχεία, λιπάσματα, πολεμική βιομηχανία, δυνάμεις καταστολής κλπ). Υποστηρίζουμε προσπάθειες εξασφάλισης της απασχόλησης των ήδη εργαζομένων σε παρόμοιους τομείς σε άλλες κοινωνικά χρήσιμες δραστηριότητες.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ διεκδικούν

• Ελάχιστο Εισόδημα Αξιοπρεπούς Διαβίωσης για όλους τους πολίτες: άνευ όρων παροχή από την Πολιτεία ενός εισοδήματος σε κάθε πολίτη το οποίο θα εξασφαλίζει μια αξιοπρεπή διαβίωση και το οποίο θα αντικαταστήσει το μεγαλύτερο μέρος των διάφορων κοινωνικών επιδομάτων.
• Πράσινη Απασχόληση μέσα από την ανάπτυξη σε μεγάλη κλίμακα δραστηριοτήτων έντασης εργασίας όπως η εξοικονόμηση ενέργειας και οι ανανεώσιμες πηγές, ο αγροτουρισμός και η βιολογική γεωργία, η επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των απορριμμάτων, η κοινωνική οικονομία, η εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου, τα συλλογικά μέσα μεταφοράς ή η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
• Κίνητρα για διευκόλυνση της επιστροφής στην ύπαιθρο (βλ σχετικές προτάσεις)
• Πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση με μεταφορά φορολογικών βαρών από την εργασία στο μοντέλο και το είδος της κατανάλωσης.
• Υιοθέτηση του 35ωρου κι ανακατανομή του χρόνου εργασίας σ’ όλους
• Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας κυρίως μέσα από την ενίσχυση της μικρής κοινωνικής επιχειρηματικότητας – κοινωνικών επιχειρήσεων.
• Προστασία και κατοχύρωση δικαιωμάτων όσων αντιμετωπίζουν ειδικότερα προβλήματα σε σχέση με την αναζήτηση απασχόλησης (Γυναίκες, μετανάστες-πρόσφυγες, φορείς του AIDS, άτομα με ειδικές ανάγκες)

Βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση

Η πρόκληση του 21ου αιώνα είναι η επίτευξη καλύτερης ποιότητας ζωής για όλους, με αποσύνδεση της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας από την κατανάλωση πόρων και ενέργειας κι ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Κάτι τέτοιο απαιτεί αλλαγή του σπάταλου και ρυπογόνου μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης προς βιώσιμες κατευθύνσεις. Πριν από οτιδήποτε άλλο, θέτουμε ερωτήματα τι, πως, ποιος, γιατί και για ποιον παράγει και αναζητούμε άλλους τρόπους παραγωγής, κατανάλωσης και διανομής του εισοδήματος.

Αλλαγές στην παραγωγή με στόχο τη βιωσιμότητα

Οι παραγωγοί και διακινητές προϊόντων, πρέπει να  αναλάβουν  την ευθύνη για όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων τους, ώστε να εξασφαλίζεται ο περιορισμός της σπατάλης πρώτων υλών και ενέργειας, η υιοθέτηση καθαρών τεχνολογιών παραγωγής, η ελαχιστοποίηση των επικίνδυνων παραπροϊόντων, ο μέγιστος βαθμός ανάκτησης, ανακύκλωσης κι επαναχρησιμοποίησης προϊόντων ή πρώτων υλών.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν:

Η χώρα μας που δεν μπορεί να στηριχθεί σε χαμηλού κόστους παραγωγή μπορεί να γίνει πόλος έλξης “πράσινων τεχνολογιών” και “πράσινων επενδύσεων”, απαντώντας με σύγχρονο τρόπο τόσο στη φυγή παραδοσιακών βιομηχανιών προς πιο φτηνές χώρες όσο και στις αυξανόμενες απαιτήσεις για “πράσινα” προϊόντα και υπηρεσίες και τη δυναμική που έχουν στην παγκόσμια οικονομία τέτοιου είδους επενδύσεις και για την απασχόληση.

Υπεύθυνα μοντέλα ζωής με κριτική στάση απέναντι στην κατανάλωση ώστε να μην απειλείται η βιωσιμότητα

Βασικές αλλαγές στην κοινωνία επιτυγχάνονται όταν οι πολίτες συνειδητοποιούν τη δύναμη τους, αναπτύσσουν κριτική στάση απέναντι στην κατανάλωση και υιοθετούν υπεύθυνη από οικολογική και κοινωνική άποψη συμπεριφορά στην καθημερινότητά τους. Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία έχει ιδιαίτερη σημασία η υποστήριξη στάσεων που διαμορφώνουν ένα μη καταναλωτικό τρόπο ζωής.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούν ότι:

• Τόσο μέσω της εκπαίδευσης όσο και μέσω της δημόσιας ενημέρωσης και της σήμανσης των προϊόντων και υπηρεσιών, ο πολίτης χρειάζεται να έχει όλες τις πληροφορίες, ώστε να μπορεί να επιλέξει με συνειδητό τρόπο τις υπηρεσίες και τα προϊόντα που θα ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια.
• Το δημόσιο, ως ο μεγαλύτερος καταναλωτής προϊόντων και υπηρεσιών, χρειάζεται να υιοθετήσει άμεσα ένα σύστημα προμηθειών που σταδιακά θα εξασφαλίσει ότι μέχρι το 2012 το 30% των προϊόντων και υπηρεσιών που χρησιμοποιεί (περιλαμβανομένης της ενέργειας) να είναι “πράσινες προμήθειες“.
• Η συγκρότηση ενός καταναλωτικού κινήματος ελεύθερου από νομοθετικούς περιορισμούς και ανεξάρτητου από τις οικονομικές επιλογές του «νεοφιλελευθερισμού» με ποιοτική μεταστροφή του από τον αμυντικό χαρακτήρα του σε θέματα ελέγχου και ποιότητας προϊόντος στο διεκδικητικό χαρακτήρα να επιβάλει την άποψή του στην καταναλωτική επιλογή με τέτοιο τρόπο ώστε να στρέψει την παραγωγή και πώληση του προϊόντος στην κατεύθυνση της ποιότητας και την πραγματικής αντιστοιχίας κόστους και τιμής, με προβλεπόμενο θεμιτό κέρδος.

Βιώσιμη αλιεία, οικολογική γεωργική-κτηνοτροφική παραγωγή. Στήριξη της υπαίθρου

Το σημερινό κυρίαρχο μοντέλο βιομηχανικής και εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας δεν είναι βιώσιμο καθώς: Εξαντλεί φυσικούς πόρους, ρυπαίνει και επιβαρύνει το έδαφος, τον αέρα και το νερό, σπαταλά ενέργεια και υδάτινους πόρους, απειλεί είδη και την βιοποικιλότητα, επιβαρύνει την υγεία των καταναλωτών, απαξιώνει την μικρή παραγωγή και τις τοπικές κοινότητες, συνοδεύεται από απάνθρωπη μεταχείριση ζώων, υπονομεύει την παραγωγική ικανότητα αναπτυσσόμενων χωρών. Ειδικότερα για την Ελλάδα, είναι επιτακτική ανάγκη να στραφεί το σύνολο των πολιτικών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης σε κατευθύνσεις φιλικότερες προς το περιβάλλον.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν:

Γεωργία και κτηνοτροφία που συμβάλει στη βιωσιμότητα της υπαίθρου – Βιολογική Γεωργία

Οι βασικές αρχές της Βιολογικής Γεωργίας, όπως η βιολογική μέθοδος καλλιέργειας και εκτροφής ζώων, ο σεβασμός του περιβάλλοντος και η κοινωνική δικαιοσύνη, έχουν διαμορφωθεί από ένα διεθνές κίνημα τις τελευταίες δεκαετίες. Η Βιολογική Γεωργία είναι ένα παγκόσμιο πρότυπο αειφορικής παραγωγής, με σαφείς διατυπωμένους κανόνες, που αντιμετωπίζει μακροπρόθεσμα το παγκόσμιο επισιτιστικό πρόβλημα, τη διατήρηση και αύξηση της γονιμότητας του εδάφους, την προστασία του περιβάλλοντος, τη βιωσιμότητα της υπαίθρου, την προστασία και βελτίωση της υγείας των καταναλωτών και την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας.

Η πίεση για τη διασφάλιση μιας «ανώτερης ποιότητας» και η δέσμευση για τη διαφάνεια όλων των διαδικασιών παραγωγής, ανάγκασε τη Βιολογική Γεωργία να αναδείξει μια νέα πορεία στην αγροτική-κτηνοτροφική παραγωγή. Τα επίκαιρα και καυτά θέματα είναι η κινητοποίηση για την απαγόρευση  της εισόδου των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (“μεταλλαγμένα”) στη γεωργία και οι επιπτώσεις από την διεύρυνση της αγοράς ένεκα της αυξανόμενης ζήτησης. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών απαιτείται να συνεχίσει η Βιολογική Γεωργία  το δημιουργικό και πρωτοποριακό της χαρακτήρα.

Οι στρατηγικές για τη πολιτική των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ στη προώθηση της Βιολογικής Γεωργίας στοχεύουν:

• Στην επαναλειτουργία του «Εθνικού Συμβουλίου για τη Βιολογική Γεωργία».
• Την εφαρμογή ενός «Σχεδίου Δράσης για τη προώθηση της Βιολογικής Γεωργίας»

Το Σχέδιο Δράσης  θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για τη καλυτέρευση της παραγωγής και τις δομές του εμπορίου καθώς και τη δυνατότητα μιας εξειδικευμένης ενημέρωσης.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν:

• Δέσμευση και συγκεκριμένες δράσεις και κίνητρα για να φτάσουν οι βιολογικές καλλιέργειες σε ποσοστό 10% μέχρι το 2012.
• Νομοθετική αναγνώριση και επέκταση ιδιαίτερων λαϊκών αγορών αποκλειστικά από βιοκαλλιεργητές για βιολογικά προϊόντα στις πόλεις, με ανεξαρτησία από τις συμβατικές λαϊκές, και ουσιαστικό έλεγχο.
• Την οργάνωση της άμεσης επικοινωνίας των βιοπαραγωγών με τους καταναλωτές για ενημέρωση και τη δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης, την υποστήριξη των πρωτοβουλιών των βιοκαλλιεργητών και των βιοκτηνοτρόφων καθώς και του εμπορίου. Ενίσχυση της παραγωγής και ανάπτυξης σχετικής τεχνογνωσίας.
• Συντονισμένα μέτρα προώθησης και (αυτό)οργάνωσης του χώρου της Βιολογικής Γεωργίας, σωστή ενημέρωση των αγροτών και των καταναλωτών.
• Κατανάλωση προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας στα νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς και σχολεία στο πλαίσιο μιας πολιτικής “πράσινων δημόσιων προμηθειών”.
• Απλούστευση της διαδικασίας επιδότησης (να αρκεί το πιστοποιητικό του οργανισμού πιστοποίησης) και συνδυασμός της με κατάλληλη εκπαίδευση του/της αγρότη/τισσας. Πολιτικό διάλογο σε θέματα που συσχετίζονται με τη βιολογική παραγωγή όπως: Μεταποίηση των προϊόντων, Οικολογικό τουρισμό, κομποστοποίηση οργανικών υλικών (από δημοτικά απορρίμματα και υπολείμματα καλλιεργειών), εναλλακτική παραγωγή ενέργειας.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν, επίσης:

• Σταδιακή επιβολή ανταποδοτικού ειδικού φόρου στα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα, που θα χρηματοδοτεί μέτρα στήριξης της βιολογικής γεωργίας.
• Διάθεση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων μόνο μετά από συνταγογραφία και με ευθύνη γεωπόνων. Στις ζώνες γύρω από υγροτόπους, ποτάμια, λίμνες, πηγές και μέσα στις φυσικές προσταστευόμενες περιοχές θα επιτρέπονται μόνο βιολογικές μέθοδοι καλλιέργειας (δηλαδή πλήρης απαγόρευση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων).
• Κλιμακωτή χρέωση του νερού των αρδεύσεων, τουλάχιστον για τις ποσότητες πέρα από το ελάχιστο απαιτούμενο ανά στρέμμα σε συνδυασμό με μέτρα εξοικονόμησης νερού.

Για μια Αλιεία με μέλλον

• Ενίσχυση της βιώσιμης αλιείας με παράλληλη άμεση κατάργηση των συρόμενων εργαλείων βυθού, της χρήσης χημικών και εκρηκτικών και των διχτυών με μικρό άνοιγμα ματιών.
• Διασφάλιση πρόσθετων εισοδημάτων για τους παράκτιους ψαράδες (φύλαξη φυσικών θαλάσσιων περιοχών και θαλάσσιων πάρκων, περιβαλλοντικές ξεναγήσεις). Θέσπιση αυστηρών προδιαγραφών για τον έλεγχο των επιπέδων ρύπανσης και μόλυνσης ψαριών και οστρακοειδών, ουσιαστικός έλεγχος λειτουργίας μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας.
• Χρονική επέκταση της απαγόρευσης αλιείας λόγω ωοτοκίας ψαριών.

Για την Ενίσχυση της υπαίθρου και της μικρής παραγωγής

Οι συμμαχίες με τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ, τις οργανώσεις καταναλωτών, την επιστημονική κοινότητα, τη Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και τους βιοπαραγωγούς μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη σχεδίων αειφορίας της υπαίθρου. Προτείνουμε:

• Κίνητρα για διασύνδεση της αγροτικής οικονομίας με άλλες παραγωγικές δραστηριότητες όπως η αγροτική μεταποίηση, ο αγροτουρισμός, ανεξάρτητα δίκτυα παραγωγής-διανομής- κατανάλωσης.
• Ενίσχυση για κάθε παιδί σε οικογένειες που μένουν σε χωριά μικρού πληθυσμού.
• Εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών απασχόλησης των εποχιακών εργατών γης και κυρίως των μεταναστών.
• Η βιολογική γεωργία μπορεί να είναι ένας χρήσιμος παράγοντας στη προστασία του αγροτικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων αλλά και στην οικολογική ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας, με τις αγορές βιολογικών προϊόντων, του οικολογικού τουρισμού και τη συμβολή της στη συγκράτηση του αγροτικού πληθυσμού στην ύπαιθρο.

Για την εφαρμογή μιας νέας πολιτικής σε θέματα επιδοτήσεων – Κοινής Αγροτικής Πολιτικής

Δραστική μείωση των επιδοτήσεων στο βαμβάκι και μεταφορά των πόρων για μετατροπή αντίστοιχων εκτάσεων σε ενεργειακές καλλιέργειες (για βιοκαύσιμα), που να απαιτούν, όμως, περιορισμένη κατανάλωση νερού και δεν προέρχονται από γενετικά τροποποιημένους σπόρους. Δημοσιοποίηση των ονομάτων παραληπτών επιδοτήσεων και των αντίστοιχων ποσών. Θέσπιση ανώτατου ορίου ετήσιας κατά κεφαλήν επιδότησης (τάξη μεγέθους 40 χιλιάδες ευρώ). Αποσύνδεση της επιδότησης των αγροτών από το επίπεδο παραγωγής.

Αξιοποίηση της βιομάζας

Τεχνική και οικονομική βοήθεια για ενεργειακή αξιοποίηση ή κομποστοποίηση όλων των γεωργικών αποβλήτων μεγάλης κλίμακας (κτηνοτροφικές φάρμες, ελαιοτριβεία, εκκοκκιστήρια, εκχυμωτήρια).

Μεταλλαγμένα, ούτε στο ράφι ούτε στο χωράφι

Η Γενετική Μηχανική έρχεται να υποτάξει τον αγροτικό-κτηνοτροφικό τομέα στις επιδιώξεις των μεγάλων εταιριών βιοτεχνολογίας. Ενδεχόμενη επικράτησή της θα προκαλέσει πλήρη εξάρτηση των αγροτών-κτηνοτρόφων μέσω της δέσμευσης φυτών και ζώων ως πνευματική ιδιοκτησία μικρού αριθμού πολυεθνικών εταιριών. Αποτελεί επίσης ανυπολόγιστο ρίσκο για την κοινωνία, καθώς μας κάνει όλους πειραματόζωα σε ένα πείραμα χωρίς δυνατότητα τερματισμού.

Μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται με τη πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο ζήτημα της συνύπαρξης συμβατικών και βιολογικών καλλιεργειών με τους ΓΤΟ, γεγονός που θα πλήξει βαθιά την κοινωνία, το περιβάλλον και τη γεωργία και απειλεί τις αξίες του κινήματος της Βιολογικής Γεωργίας. Μόνο μία πολιτική και κοινωνική πίεση των ευρωπαίων αγροτών και καταναλωτών σε συνεργασία με άλλες κοινωνικές ομάδες θα ανατρέψει  τις επιταγές των εταιριών της βιοτεχνολογίας.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ επιδιώκουν:

• Ανακήρυξη όλης της χώρας σε ζώνη ελεύθερη από καλλιέργειες μεταλλαγμένων. Στήριξη και αρμοδιότητες στις νομαρχίες, ώστε να είναι σε θέση να επιβάλλουν και στην πράξη τις απαγορεύσεις που έχουν ήδη αποφασίσει. Αυστηρές κυρώσεις στις εταιρίες που διακινούν επιμολυσμένο σπόρο. Αποκλεισμός τους από την αγορά σε περίπτωση υποτροπής.
• Επαναφορά του Ευρωπαϊκού Μορατόριουμ για την έγκριση νέων Γ.Τ.Ο. Ειδική νομοθεσία που θα επιβάλει τους αναγκαίους κανόνες εφαρμογής, θα κατοχυρώνει την πλήρη αστική ευθύνη των εταιριών παραγωγής και διακίνησης Γ.Τ.Ο. για κάθε περίπτωση βλαβών και θα επιβάλει την αυστηρότερη δυνατή σήμανση και τη δυνατότητα αναγνώρισής τους από τους καταναλωτές.
• Υποχρεωτικά ειδική πτέρυγα προϊόντων με Γ.Τ.Ο. σε όλα τα καταστήματα πώλησής τους ώστε να γνωρίζουν οι καταναλωτές τι ψωνίζουν.

Εναλλακτικό μοντέλο τουρισμού

Θέλουμε μια οικονομία που να μην εξαρτάται αποκλειστικά από τον τουρισμό. Η τουριστική – ξενοδοχειακή ανάπτυξη πρέπει να είναι ήπια, εναρμονισμένη με την ελληνική φύση και τις οικολογικές αντοχές κάθε περιοχής.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ είμαστε αντίθετοι:

• σε ένα ισοπεδωτικό τουριστικό μοντέλο που βασίζεται σε μεγάλα, γιγαντιαία σχέδια (π.χ. γκολφ, τεράστια συγκροτήματα κα), που συχνά στηρίζονται σε μεγάλες επιδοτήσεις από τον αναπτυξιακό νόμο, υπονομεύουν φυσικούς πόρους, προϋποθέτουν τον αποχαρακτηρισμό εκτάσεων και δεν συνδέονται με την τοπική βιώσιμη παραγωγή κι ανάπτυξη,
• σε σχέδια οικοπεδοποίησης των δασών και των δασικών εκτάσεων, των βραχονησίδων, του αιγιαλού και της παραλίας στη λογική της “τουριστικής ή άλλης ανάπτυξης”,
• σε κάθε προσπάθεια προσαρμογής των ειδικών χωροταξικών σχεδίων και του θεσμικού πλαισίου για τον τουρισμό και την παράκτια ζώνη στις ανάγκες επενδυτικών σχεδίων και στη μετατροπή ολόκληρων τμημάτων της ελληνικής υπαίθρου και των νησιών σε παραθεριστικά συγκροτήματα, με δόμηση που αλλοιώνει το φυσικό περιβάλλον, αλλά και μετατρέπουν τον τουρισμό από ευκαιρία βιώσιμης ανάπτυξης της περιφέρειας σε μάστιγα.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν μια σειρά αλλαγών για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη:

– Προσδιορισμός σε κάθε περιοχή της οικολογικής αντοχής ή της φέρουσας ικανότητας (αντοχές δεδομένου φυσικού και ανθρωπογενούς οικοσυστήματος, διαθέσιμοι φυσικοί πόροι, συστήματα διαχείρισης, ανθρώπινοι πόροι, υποδομές αντιμετώπισης προβλημάτων που προκύπτουν, όπως διαχείρισης αποβλήτων, υπάρχουσα παραγωγική κατάσταση, σχέση δομημένου αδόμητου χώρου, υπάρχοντα σχεδία πολεοδομικά – χωροταξικά κα)

–  Έμφαση του τουριστικού μοντέλου σε μορφές που συμβάλλουν στην γενικότερη βιωσιμότητα μιας περιοχής, είναι συμβατές με την κλίμακα της περιοχής και δεν ανατρέπουν μια βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και την πολύπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπινου και κοινωνικού κεφαλαίου (π.χ. αγροτουρισμός και οικοτουρισμός). Σύνδεση του τουρισμού με τις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες κάθε περιοχής, ώστε να συμβάλλει στην ενίσχυση της ζήτησης για τοπικά προϊόντα.

– Ενσωμάτωση των αρχών της αειφορίας στη στρατηγική και τις πρακτικές της ανάπτυξης του τουριστικού τομέα σε όλες τις μορφές του, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και για την προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος ως πολύτιμου και κατά συνέπεια διατηρήσιμου τουριστικού πόρου.

– Διαφάνεια και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη λήψη αποφάσεων που αφορούν μεγάλου μεγέθους τουριστικές εγκαταστάσεις. Οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την ίδρυση ή επέκταση μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων, πρέπει να περιλαμβάνουν και την προοπτική της μη ίδρυσης ή επέκτασης, εφόσον οι επιδράσεις μπορεί να είναι σημαντικές λόγω μεγέθους ή περιορισμών ή ανταγωνιστικής χρήσης των φυσικών πόρων σε μια περιοχή.

– Τα προγράμματα “τουριστικής κατοικίας” να στραφούν κυρίως στην αναβίωση εγκαταλειμμένων παραδοσιακών οικισμών, σε συνδυασμό με την υπόλοιπη τοπική οικονομία.

–    Ιδιαίτερη φροντίδα για το δομημένο ιστορικό περιβάλλον, θα βοηθούσε στην προστασία γνώριμων αισθητικών, λειτουργικών και τεχνολογικών χαρακτηριστικών του παρελθόντος, την αξιολόγηση της ταυτότητας των πολιτών και την γνωριμία της ιστορίας.

Σε ότι αφορά την πολιτική οικονομικών κινήτρων στον τουριστικό τομέα, προτείνουμε:

– Να υπάρχουν επιχορηγήσεις σε επενδύσεις μόνο σε μη κορεσμένες περιοχές καθώς και για εκσυγχρονισμό εγκαταστάσεων με φιλικές προς το περιβάλλον τεχνικές και μεθόδους , στήριξη μικρών και μεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων για την προώθηση ήπιων μορφών τουρισμού κ.λ.π.

– Ευαισθητοποίηση του κοινού και του προσωπικού και στελεχών του τουριστικού τομέα, ενημέρωση και επιμόρφωση σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και ήπιων μορφών τουρισμού.

– Επιβολή αυστηρού θεσμικού πλαισίου για την ανέγερση τουριστικών εγκαταστάσεων, με την απαίτηση εκπόνησης μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την τήρηση περιβαλλοντικών όρων.

– Προώθηση και προβολή ήπιων μορφών τουρισμού (ορεινού, οικολογικού, πολιτιστικού, αγροτικού) σε ορεινές διαδρομές, μονοπάτια και καταφύγια, αποκατάσταση και ανάδειξη παραδοσιακών οικισμών και διατηρητέων κτιρίων, έργα ανάδειξης κάστρων, προβολή πολιτιστικής κληρονομιάς και φυσικών τοπίων κ.λ.π.

– Συντονισμός δράσεων κυβερνητικών φορέων και μη κυβερνητικών οργανώσεων για την προώθηση του οικολογικού τουρισμού.

Για τις περιοχές αυξημένης οικολογικής προστασίας, υγροβιότοπους, θαλάσσια πάρκα, Εθνικού δρυμούς παραποτάμιες περιοχές, περιοχές NATURA χρειάζονται ειδικά επεξεργασμένα σχέδια και τήρηση κανόνων για τις μορφές τουρισμού και γενικά δραστηριοτήτων που δεν ξεπερνούν τις οικολογικές αντοχές τους και είναι συμβατές με τα μέτρα προστασίας.

Ανάπτυξη των κοινωνικών επιχειρήσεων και του τρίτου τομέα της οικονομίας, πέρα από το κράτος και την οικονομία του κέρδους

Η αποτυχία του συγκεντρωτικού κράτους αλλά και η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της αγοράς οδήγησαν σε αναζήτηση ενός τρίτου δρόμου οικονομικών σχέσεων που διατηρούν την πρωτοβουλία και την αυτενέργεια στο επίπεδο της οικονομίας αλλά ταυτόχρονα ικανοποιούν κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους: κοινωνικές επιχειρήσεις, συνεταιρισμοί παραγωγών-καταναλωτών, μη-κερδοσκοπικές μη κυβερνητικές οργανώσεις, μικρομεσαίες τοπικές επενδυτικές πρωτοβουλίες αξιοποίησης τοπικών ποιοτικών και οικολογικών προϊόντων, ομάδες έμπρακτης αλληλεγγύης και βοήθειας προς αδύναμες κοινωνικές ομάδες και στρώματα.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ ενθαρρύνουμε και θα υποστηρίξουμε ενεργά την ανάπτυξη  και στήριξη (νομοθετική, οικονομική-χρηματοδοτική, φορολογική) του «τρίτου τομέα» της οικονομίας, της κοινωνικής οικονομίας με:

–  Διαμόρφωση κατάλληλου νομικού πλαισίου.

–  Ανάπτυξη κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων

– Προσαρμογή των πολιτικών και προγραμμάτων απασχόλησης στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της εργασίας και της δημιουργίας κοινωνικών εταιριών.