Ταμείο Ανάκαμψης, μια τεράστια ευκαιρία για την πράσινη μετάβαση

H Περιφερειακή Οργάνωση Εξωτερικού των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ διοργάνωσε τη διαδικτυακή εκδήλωση «Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Ευκαιρία για μια Πράσινη Μετάβαση», την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2020.

Καλεσμένοι ομιλητές ήταν η Βούλα Τσέτση, Γενική Γραμματέας της Ευρωομάδας των Πρασίνων, Μέλος Πολιτικής Γραμματείας του Ευρωπαϊκού Πράσινου κόμματος και ο Πέτρος Κόκκαλης, Ευρωβουλευτής της Ομάδας της Αριστεράς. Την εκδήλωση συντόνισαν ο Ηλίας Παπαθεοδώρου, Συνεκπρόσωπος των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα και ο Δομήνικος Χρυσίδης, Συντονιστής της Περιφερειακής Οργάνωσης Εξωτερικού των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ.

Η Ελλάδα θα λάβει στα επόμενα χρόνια περί τα 29 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα 12,6 δισ. σε δάνεια και τα 16,4 δισ. σε επιχορηγήσεις για έργα που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το 2026. Επίσης, θα λάβει περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ από άλλα ταμεία όπως το αυτό της Δίκαιης Μετάβασης, 20 δισ. από το ΕΣΠΑ και άλλα 20  δισ. από την ΚΑΠ. Συνολικά δηλαδή θα λάβουμε ποσό ίσο με το μισό ΑΕΠ της χώρας μας σε ενισχύσεις, που μπορεί να συγκριθεί σε ύψος και σημασία μόνο με το Σχέδιο Μάρσαλ, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δείχνει ένα νέο, θετικό προσανατολισμό για το μέλλον της Ευρώπης, αφού έχουν θεσμοθετηθεί σαφείς και αυστηρές δικλείδες προκειμένου οι πόροι του Ταμείου να διατίθενται από τα κράτη μέλη με κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Σε αυτό συμφώνησαν όλες οι προοδευτικές δυνάμεις του Ευρωκοινοβουλίου, των Σοσιαλιστών-Δημοκρατών, των Φιλελευθέρων, των Πρασίνων και της Αριστεράς, αλλά και ένα σημαντικό κομμάτι του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Παραμένει βέβαια να αποδειχθεί στην πράξη αν τα κράτη μέλη θα εφαρμόσουν αυτές τις αρχές. Πρόθεση της ΕΕ είναι να τελειώσει η εποχή των μνημονίων και της λιτότητας και να προχωρήσουμε σε λύσεις που θα συνδυάσουν τις ανάγκες της κοινωνίας, του περιβάλλοντος και της οικονομίας, με έναν τρόπο που θα εγγυάται μια καλύτερη ζωή για όλους. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την τρέχουσα πανδημία, ως δημιούργημα της κλιματικής κρίσης που συνεχώς επιδεινώνεται.

Ήταν θέση όλων των ομιλητών πως δεν υπάρχει λύση χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα, χωρίς τα νέα εργαλεία της κυκλικής οικονομίας για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με πράσινο πρόσημο, ενώ πρέπει να γίνει στόχος όλων η σημαντική μείωση της φτώχειας, οικονομικής και ενεργειακής, καθώς και επαναπροσανατολισμός τομέων όπως αυτός του τουρισμού.

Σε ερωτήσεις που τέθηκαν από το κοινό αναφορικά με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την αυθαίρετη τοποθέτηση αιολικών πάρκων, κοινή θέση των ομιλητών ήταν ότι τα προβλήματα ανακύπτουν όταν τίθενται στόχοι με μόνο κριτήριο το κέρδος και πέραν της επίλυσης εθνικών και τοπικών αναγκών, χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον, την βιοποικιλότητα και την άποψη των τοπικών κοινωνιών και χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ο Εθνικός Χωροταξικός Σχεδιασμός των ΑΠΕ.

Κλειδί σε αυτήν τη διαδικασία είναι η επικαιροποίηση σε ό,τι αφορά τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ, μέσα από τη διαβούλευση και τη συμμετοχή των εμπλεκομένων σε όλα τα επίπεδα. Σε αυτή την κατεύθυνση, οι ομιλητές συμφώνησαν ότι δεν πρέπει να καταργηθούν οι ενεργειακές κοινότητες αλλά να έχουν λόγο στα ενεργειακά έργα, όπως γίνεται με επιτυχία στο εξωτερικό.

Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής της η Βούλα Τσέτση τόνισε πως η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών είναι καθοριστικής σημασίας στις αποφάσεις και διασφαλίζει τη δημοκρατικότητά τους, ενώ ο Πέτρος Κόκκαλης ανέφερε πως παλεύουμε σε ένα δύσκολο παρόν με εργαλεία του παρελθόντος, όπως είναι για παράδειγμα το χωροταξικό Σουφλιά σε ό,τι αφορά τη χωροταξία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, εργαλεία εξαρχής προβληματικά που δημιουργήθηκαν σε συνθήκες ξένες με το σήμερα και όσα πια έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Ο Δημήτρης Πολιτόπουλος, Συνεκπρόσωπος των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ, κάλεσε τους ομιλητές να στηρίξουν την άμεση παύση τοποθέτησης νέων αιολικών σταθμών και πάγωμα των αδειών, μέχρι την ολοκλήρωση του Εθνικού Χωροταξικού ΑΠΕ προκειμένου να μην δημιουργήσουμε φαινόμενα αυθαίρετων αιολικών χώρων και να αναζητούμε εκ των υστέρων τη νομιμοποίησή τους.

Τέλος, γενικό συμπέρασμα όλων ήταν πως η ορθή χρήση των πόρων που προβλέπονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι μια τεράστια πρόκληση και μοναδική ευκαιρία για μια νέα αρχή που δεν μπορούμε να χάσουμε, ούτε ως Ευρώπη ούτε ως Ελλάδα.