Ο Ηλ. Παπαθεοδώρου αρθρογραφεί στο Saronic Magazine: Πόρος: Ένας τόπος που ευημερεί, σεβόμενος το περιβάλλον και το παρελθόν του.

Από τον Ηλία Παπαθεοδώρου, Οργανωτικό Γραμματέα των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ. Ευχαριστούμε θερμά το Saronic Magazine για τη φιλοξενία

Το να επιλέξεις ένα μέρος για να… ρίξεις άγκυρα στην Ελλάδα είναι δύσκολο. Η χώρα μας έχει απίστευτα μέρη, με υπέροχες παραλίες και βουνά, εξαιρετικό φαγητό και φυσική ομορφιά.

Όπου και να πας, κάτι σε συναρπάζει, κάτι μένει ανεξίτηλο στη μνήμη σου. Οι εξαιρετικές επιλογές είναι υπερβολικά πολλές, αλλά υπάρχει μια στιγμή που πρέπει να λάβεις την τελική απόφαση για το μέρος που θα επιλέξεις.

Ο Πόρος έχει αντικειμενικά πλεονεκτήματα, που είναι ευρέως γνωστά. Βρίσκεται μόνο δύο ώρες και κάτι από την Αθήνα, μόνο μία ώρα και κάτι από τον Πειραιά. Έχει ένα τεράστιο πανέμορφο δάσος, που προσφέρεται για περπάτημα ή ποδηλατάδα στη φύση, υπέροχες μικρές παραλίες, με τα δέντρα να ακουμπάνε τη θάλασσα, έναν καλοκαιρινό κινηματογράφο που θυμίζει «Σινεμά Παραντίσο», πολλές επιλογές για υψηλής ποιότητας φαγητό, αλλά και εξαιρετικές επιλογές για τους γλυκατζήδες. Επιπλέον, προσφέρει ζωή σχεδόν όλο τον χρόνο και άμεση πρόσβαση στην εύφορη γη της Τροιζήνας, που παράγει ποιοτικά και βιολογικά προϊόντα. Τα δεκάδες ιστιοπλοϊκά, που εναλλάσσονται, δίνουν στο νησί μια κοσμοπολίτικη αύρα και η περαντζάδα από το λιμάνι μέχρι την άκρη του καναλιού της Πούντας, με τα εστιατόρια και τα μπαρ, είναι από τις ωραιότερες στη Μεσόγειο.

Λιγότερο γνωστά είναι ο ναός του Ποσειδώνα, χτισμένος σε ένα από τα ομορφότερα σημεία του νησιού, και το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, που, όπως σε πολλά μέρη της Ελλάδας, έχει χτιστεί και με υλικό από τον αρχαιοελληνικό ναό.

Όμως, η μεγαλύτερη επιτυχία για τον Πόρο είναι ότι έχει καταφέρει να εξελιχθεί τις τελευταίες δεκαετίες χωρίς να χάσει την ταυτότητα και τη μοναδικότητά του. Ο τόπος ευημερεί, σεβόμενος το περιβάλλον και το παρελθόν του.

Το μέγεθος του νησιού επιτρέπει να κάνει κάποιος με τα πόδια ή με το ποδήλατο μπάνιο και ψώνια ή να απολαύσει τη διασκέδασή του. Ο παραδοσιακός οικισμός γίνεται όλο και ομορφότερος με τις ανακαινίσεις, οι δημόσιοι χώροι αναβαθμίζονται σταθερά, γίνονται επενδύσεις υποδομών, ενώ συγχρόνως ενεργοί πολίτες καταβάλλουν τις δικές τους προσπάθειες για την ποιότητα ζωής στο νησί (όπως π.χ. η «Καθετή»). Το νησί εκμεταλλεύεται τα πλεονεκτήματά του, χωρίς να τα εξαντλεί.

Αυτή η θετική πορεία στον χρόνο δείχνει πως ο Πόρος έχει μέλλον, διότι σχεδόν χωρίς να το καταλάβει έχει δώσει έμφαση σε παραμέτρους του ποιοτικού, βιώσιμου τουρισμού. Και αυτό είναι το στοίχημα για το μέλλον του Πόρου.

Τη δεκαετία του 1950, ένα ζευγάρι Νορβηγών που είχε σχέση με τη ναυτιλία αγόρασε σπίτι στον Πόρο. Ήταν οι εποχές που το ευρωπαϊκό τζετ σετ ανακάλυπτε τον Αργοσαρωνικό. Είχε μαγευτεί από την απέριττη ομορφιά και τη ζωή στο νησί. Το ζευγάρι αυτό έφυγε όταν ο Πόρος προσπάθησε να εκμοντερνιστεί, χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον και στην ιστορία του. Ευτυχώς, το νησί κράτησε τον χαρακτήρα του στις δεκαετίες που ακολούθησαν.

Σήμερα όμως ο Πόρος έχει να αντιμετωπίσει μια αντίστοιχη πρόκληση. Η ήπια ποιοτική ανάπτυξη έχει φέρει κόσμο στον τόπο, ενώ από την άλλη είναι το μόνο νησί του Αργοσαρωνικού που κινδυνεύει από τη φαραωνική επέκταση των ιχθυοκαλλιεργειών. Η χρυσή ισορροπία μεταξύ της βιώσιμης οικονομικής ευημερίας και της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων πάει να διαταραχθεί μια για πάντα, προς όφελος μίας και μόνο ιδιωτικής εταιρείας.

Οι ιχθυοκαλλιέργειες είναι σημαντικές για τη διατροφική επάρκεια και, κάποια στιγμή, αποτελούσαν τομέα στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα. Ο σκληρός ανταγωνισμός από εταιρείες, με δράση εντός και εκτός της Ε.Ε., δεν επέτρεψε στις ελληνικές εταιρείες να αναπτυχθούν όπως θα ήθελαν και σήμερα πολλές έχουν πτωχεύσει ή εξαγοραστεί από αλλοδαπές εταιρείες.

Επιπλέον, χώρες με μεγάλη παράδοση στις ιχθυοκαλλιέργειες, όπως η Δανία, έχουν παύσει να χορηγούν άδειες για θαλάσσιες εγκαταστάσεις και μεταφέρουν τις ιχθυοκαλλιέργειες στην ξηρά. Με αυτό επιτυγχάνουν αύξηση της παραγωγής και καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων.

Αντίθετα, η Ελλάδα ακόμη δεν έχει σωστό χωροταξικό για τις ιχθυοκαλλιέργειες (ούτε και για τη θάλασσα γενικότερα) και είναι έτοιμη να υποβαθμίσει ακόμη περισσότερο τις παραλίες και τους κόλπους της. Για μια χώρα με βαριά οικονομία τον τουρισμό, πάνω από 20% του ΑΕΠ, η κίνηση αυτή δεν έχει λογική.

Για έναν μικρό τόπο όμως όπως ο Πόρος, που βασίζεται στον τουρισμό κατά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό, μια τέτοια κίνηση μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική, και ελπίζω να αποφευχθεί για το καλό του Αργοσαρωνικού συνολικά.

Ο Πόρος σήμερα είναι η Ελλάδα όπως θα ήθελα να έχει εξελιχθεί. Εύχομαι να μείνει έτσι.