Ο Αστέριος Χλωρός στην Εφημερίδα των Συντακτών: Στο στόχαστρο των κυβερνητικών παρεμβάσεων ο Όλυμπος

Γράφει ο Αστέριος Χλωρός, Αν. Μέλος Φορέα Διαχείρισης Ολύμπου, Μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ, στην Εφημερίδα των Συντακτών, την οποία ευχαριστούμε θερμά.

Η συγκυρία της θέσπισης εισιτηρίου στον Όλυμπο και  έκδοσης Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία της χλωρίδας και ορνιθοπανίδας στην προστατευόμενη περιοχή του Ολύμπου ανά ζώνες, μάλλον δεν είναι τυχαία!

Οι στοχευμένες διατάξεις και σκοπιμότητες του  Προεδρικού Διατάγματος για την δήθεν προστασία της χλωρίδας και ορνιθοπανίδας στην προστατευόμενη περιοχή του Ολύμπου, η μετονομασία του από Εθνικό Δρυμό σε Εθνικό Πάρκο, η προχειρότητα και οι ασάφειες που διακρίνονται στο ΠΔ, προκαλούν πολλές ανησυχίες και ερωτηματικά.

Από τα 380 χιλιάδων στρέμματα της προστατευόμενης περιοχής, που οριοθετούνται σε 4 ζώνες προστασίας, μόνο στην 1η και στη 2η ζώνη απαγορεύεται κάθε ανθρωπογενή δραστηριότητα που προκαλεί όχληση στα οικοσυστήματα, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται τα παραθυράκια. Να σημειωθεί ότι οι ζώνες αυτές αφορούν μόλις 90 περίπου στρέμματα βραχώδους έκτασης! Κατά τα άλλα επιτρέπονται τα αθλήματα βουνού και η διέλευση και η στάθμευση των τροχοφόρων επί του στενωπού μουλαρόδρομου, αναφερόμενου ως  «οδικού (!) δικτύου», κατά μήκος της προστατευόμενης περιοχής! Και βέβαια δεν απαγορεύει το κυνήγι!

Στην 3η ζώνη, έκτασης 145 χιλιάδων στρεμμάτων επιτρέπεται κάθε ανθρώπινη, «αναπτυξιακή» δραστηριότητα, ξενοδοχεία, έργα υποδομής κ.λπ., αγνοώντας την πλούσια και σπάνια χλωρίδα και ορνιθοπανίδα  που στην πλειοψηφία της συναντούμε σε αυτήν τη ζώνη που υποτίθεται ότι προστατεύεται!

Στην 4η τέλος ζώνη, που περιλαμβάνει άλλα 150 χιλιάδες στρέμματα, ορθά επιτρέπεται κάθε γεωργική δραστηριότητα με επιτήρηση, χωρίς όμως να διευκρινίζονται οι όροι και οι μεθόδους που θα ακολουθούνται (π.χ. δεν θα έπρεπε να προκρίνονται μέθοδοι αγροδασοπονίας ή να προβλέπεται κάτι ιδιαίτερο για τις βιολογικές καλλιέργειες, να μην χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα ή ακόμη να υπάρχει πρόβλεψη για ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων με μη υδροβόρες καλλιέργειες κ.ά.)!

Είναι δε αξιοσημείωτος ο συγκεχυμένος και κατά το δοκούν αξιοποιήσιμος  ρόλος του Φορέα Διαχείρισης. Σε άλλες περιπτώσεις απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του, ενώ σε άλλες μια απλή γνωμοδότηση αρκεί, χωρίς υποχρεωτικά να λαμβάνεται υπ’ όψιν! Ήδη με τον νόμο 4685/2020 “Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας…”, υποβαθμίστηκε ο ρόλος των Φορέων Διαχείρισης, συγκεντρώνοντας όλες τις αρμοδιότητες στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετατρέποντάς τους Φορείς σε παθητικούς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς.

Απορίας άξιον είναι το γεγονός ότι, στο Προεδρικό Διάταγμα, δεν υπάρχει καμία αναφορά και καμία δέσμευση από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και οδηγίες.

Εισιτήριο: Κατά πόσο πρέπει και μπορεί στις παρούσες συνθήκες και με αυτό τον τρόπο να τεθεί θέμα εισιτηρίου;

Η ΚΥΑ του Υπουργού Οικονομικών και Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία προβλέπεται η θέσπιση εισιτηρίου στην προστατευόμενη περιοχή του Ολύμπου, που οριοθετείται εντός της περιοχής Natura με κωδικό GR1250001,  προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, τόσο επί της αρχής όσο και σε σχέση με το πλαίσιο στο οποίο σχεδιάζεται να εφαρμοστεί.

Ο ανορθόδοξος σχεδιασμός, η προχειρότητά του, η έλλειψη οράματος και στόχων, μας βάζει σε σκέψεις: Το “εισιτήριο” είναι ένα ακόμα μέσο για περαιτέρω υποβάθμιση μέσω «αξιοποίησης» του περιβαλλοντικού μας πλούτου και απαξίωσης των πολιτικών περιβάλλοντος, στέρησης της πρόσβασης σε δημόσιους χώρους και εμπορευματοποίησης των κοινών αγαθών.

Με ένα προσιτό σε όλους αντίτιμο εισιτηρίου, θα μπορούσαν ενδεχομένως, και υπό προϋποθέσεις, να στηριχθούν διαδικασίες ελέγχου και φύλαξης, καθώς και να λειτουργήσουν ως μέσο μέτρησης της επισκεψιμότητας της προστατευόμενης περιοχής, αλλά και ως μηχανισμός σχεδιασμού αειφορικών παρεμβάσεων με επιστημονικό σχεδιασμό. Τα παραπάνω θα πρέπει απαραίτητα να λειτουργούν ως εργαλείο σεβασμού στη Φύση, στην Ιστορία και στην Πολιτισμική μας Κληρονομιά.

Η πρόσβαση στη Φύση, στην Εκπαίδευση και στην Έρευνα πρέπει για συγκεκριμένες κατηγορίες επισκεπτών να είναι ελεύθερη και δωρεάν. Είναι αδιανόητο να επιβληθεί “εισιτήριο”, το οποίο θα λειτουργεί αποτρεπτικά στην προσέλευση των νέων και των φυσιολατρών, των μαθητών, των σπουδαστών, αλλά και της επιστημονικής και ερευνητικής κοινότητας, των ανέργων και ατόμων με χαμηλά εισοδήματα. Όπως επίσης και της τοπικής κοινωνίας που καθημερινά παλεύει για την διάσωση και την προβολή του τόπου της.

Οι διατάξεις του Προεδρικού Διατάγματος και η προτεινόμενη από την κυβέρνηση ΚΥΑ φαίνεται πως αποσκοπούν σε κάτι βαθύτερο και πιο επικίνδυνο. Αφενός στην περαιτέρω αποδυνάμωση και απαξίωση των Φορέων Διαχείρισης ως την κατάργησή τους. Αφετέρου την παραχώρηση του φυσικού και πολιτισμικού μας πλούτου με κορωνίδα το βουνό των Θεών σε ιδιώτες εισπράκτορες.

Η ανησυχία αυτή ενισχύεται από το γεγονός, ότι η επιβολή του εισιτηρίου συμβαδίζει με είδη ειλημμένες αποφάσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη για παραχώρηση των δημόσιων χώρων της Αθήνας σε ιδιώτες προς εκμετάλλευση.

Η πολιτεία, πρέπει έμπρακτα και καθημερινά να αποδείξει ότι σέβεται τον Δημόσιο χώρο και ότι νοιάζεται για τον Πολίτη, πέρα από εισπρακτικού χαρακτήρα προτάσεις και επενδυτικές βλέψεις που πλήττουν τα Δημόσια Κοινά Αγαθά και θέτουν σε κίνδυνο το φυσικό Περιβάλλον και την πολιτισμική κληρονομιά.