O Μιχάλης Μπάκας στην Εφημερίδα των Συντακτών: Ο διωγμός των πελαργών…

Ο Μιχάλης Μπάκας είναι Συνεκπρόσωπος των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα. Ευχαριστούμε θερμά την Εφημερίδα των Συντακτών για τη φιλοξενία.

Οι πελαργοί είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά, μεταναστευτικά πουλιά της ελληνικής υπαίθρου, που ζουν τους 6 μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού στον βορρά, όπου κάνουν και τις φωλιές τους, ενώ το φθινόπωρο και τον χειμώνα πετάνε πολύ μακριά, στα νότια, στην Αφρική. Αυτές τις ημέρες θα τους συναντήσουμε στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα, ενώ η Λέσβος είναι το μοναδικό νησί της Μεσογείου που έχουμε τη δυνατότητα να βλέπουμε να φωλιάζουν και τα δύο είδη πελαργών που υπάρχουν, ο λευκός και ο μαύρος.

Στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη, τα εντυπωσιακά αυτά πουλιά έχουν συνδεθεί με πλήθος θρύλων και ιστοριών, από τον μύθο του Αισώπου για την αλεπού και τον πελαργό, τον μύθο για τα παιδιά που τα φέρνει ο πελαργός ή την «αντιπελάργηση», όπως ονομαζόταν στην αρχαία Ελλάδα, η φροντίδα των νέων προς τους γηραιότερους, ακολουθώντας το παράδειγμα των πελαργών. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν οι γέρικοι πελαργοί εξασθενίσουν και αρχίσουν να χάνουν τα φτερά τους, οι νεαρότεροι τους φροντίζουν και τους σκεπάζουν με τα δικά τους φτερά.

Χαρακτηριστικές είναι οι φωλιές των πελαργών που φτιάχνονται σε ψηλά σημεία, όπως καμινάδες, καμπαναριά, κολώνες ή μεγάλα δέντρα. Τα αρσενικά φτάνουν πρώτα, ετοιμάζουν τη φωλιά (που συνήθως είναι η ίδια με αυτή της προηγούμενης χρονιάς) και περιμένουν τα θηλυκά για να ζευγαρώσουν.

Αλλά δεν είναι μόνο στην Ελλάδα πολύ σημαντική η σχέση των ανθρώπων με τους πελαργούς, αλλά και σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Ουκρανία. Για τη χώρα αυτή, οι πελαργοί είναι από τα πιο χαρακτηριστικά και ιερά πουλιά της παράδοσης της. Στα ουκρανικά τον αποκαλούν «μπούζκο» ή «λελέκα», όπως και στην Ελλάδα αποκαλούν τους πελαργούς «λελέκια».

Παλαιότερα, οι Ουκρανοί πίστευαν ότι η οικογενειακή γαλήνη και η ευημερία θα βασίλευαν πάντα σε ένα σπίτι όπου εγκαθίσταται και κάνει τη φωλιά του ένας πελαργός. Πολλές πεποιθήσεις τους μάλιστα συνδέονται με τους πελαργούς. Μια οικογένεια με μια φωλιά πελαργού στο αγρόκτημά της θα ζήσει με ειρήνη και καλή υγεία. Ένα χωριό με πολλούς πελαργούς θα έχει μια πλούσια σοδειά. Οι Ουκρανοί μάλιστα πίστευαν ότι αν ο πελαργός φύγει από τη φωλιά του, θα έρθει καταστροφή στην οικογένεια, ενώ εάν καταστρέψει κανείς τη φωλιά του, μπορεί να πάρει και εκδίκηση. Οι Ουκρανοί πίστευαν ότι την άνοιξη, αυτά τα πουλιά δεν προέρχονται από τις ζεστές χώρες, αλλά από τον παράδεισο, οπότε είχαν ιερές ιδιότητες.

Ο Απρίλιος έφτασε, οι πελαργοί έχουν ξεκινήσει να φτάνουν στην Ουκρανία, όπως το έκαναν όλα τα προηγούμενα χρόνια, αλλά φέτος δύσκολα θα συναντήσουν στην Ουκρανική ύπαιθρο την ησυχία που έβρισκαν, για να κάνουν τη φωλιά τους, να ζευγαρώσουν και να κάνουν τα αυγά τους.

H εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει φέρει χιλιάδες νεκρούς, έχουν εκτοπιστεί όχι μόνο οι πελαργοί, αλλά πάνω από 4,2 εκατομμύρια πρόσφυγες στις γειτονικές χώρες. Διαβάζουμε για βιασμούς, για σφαγές αμάχων, για εγκλήματα πολέμου. Ελπίζουμε να διερευνηθούν αυτά τα εγκλήματα και οι δολοφονίες αμάχων και να αποδοθούν ευθύνες. Απίστευτης σκληρότητας εικόνες φτάνουν από την Ουκρανία, από έναν πόλεμο, όπου όπως κάθε πόλεμος, φέρνει μόνο πόνο και φρίκη. Μας αρέσει να διχαζόμαστε στην Ελλάδα, αλλά όποια θέση και να έχει κανείς, η μεγάλη πλειοψηφία είμαστε κατά του πολέμου, είμαστε κατά του επιτιθέμενου, όπως τώρα η Ρωσία του Πούτιν. Είμαστε ενάντια σε ένα απολυταρχικό καθεστώς που, ενώ είναι πολέμιο εσωτερικά της ελεύθερης διακίνησης ιδεών και με εκατοντάδες διώξεις αντιφρονούντων, με στρατιωτικά μέσα πλέον προσπαθεί να καταλάβει μια άλλη χώρα. Η ξεκάθαρη καταδίκη και η ανάγκη απομόνωσης του καθεστώτος Πούτιν δεν αφορά μόνο σε αυτόν τον ίδιο, αλλά και σε κάθε άλλον ηγέτη, κάθε άλλη χώρα που σκέφτεται να τον «αντιγράψει».

Κακή τύχη και δυστυχία φέρνει ο διωγμός των πελαργών, λέει η λαϊκή παράδοση στην Ουκρανία….

Ας ενώσουμε όλοι τις φωνές μας, σε ένα παγκόσμιο, νέο φιλειρηνικό κίνημα, που στηρίζεται στη δημοκρατία και στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλ@, ζητώντας ειρήνη ΣΗΜΕΡΑ. Ελπίζοντας αυτό το κακό να σταματήσει σύντομα…

(Στη φωτογραφία γραμματόσημο του 2019 από την Ουκρανία, με ένα ζευγάρι πελαργών στη φωλιά τους.)