Φορολόγηση χρηματοπιστωτικών συναλλαγών – Η μόνη απάντηση στις παγκόσμιες απειλές

Το άρθρο του Γιάννη Τσιρώνη, π. αν. Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Μέλους των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ φιλοξενήθηκε στην Κυριακάτικη KONTRA NEWS, την οποία ευχαριστούμε θερμά.

Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ Covid-19 έδειξε σκληρά το πόσο ευάλωτες είναι η κοινωνία και η οικονομία. Ο Π.Ο.Υ. προειδοποιεί και για άλλες πανδημίες λόγω της αλλαγής θερμοκρασίας και της εισβολής του ανθρώπου στην άγρια φύση. Η κλιματική κρίση προκαλεί ήδη τεράστιες καταστροφές και θα κοστίσει στην Ελλάδα 700 δις μέχρι το 2100, δηλαδή σχεδόν 9 δις ετησίως, ποσό πολλαπλάσιο του χρέους της χώρας. Πέρα από δηλώσεις, οι οικονομικές ελίτ δεν βάζουν το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν τις καταστροφές που προκαλούν.

Η απροθυμία είναι αυτονόητη: Εάν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, που είναι υπεύθυνες για τις καταστροφές, κληθούν να τις πληρώσουν, θα χρεοκοπούσαν σε λίγες ώρες. Ακόμα χειρότερα: Ακόμα και εάν κάποιες χώρες φορολογήσουν τις ρυπογόνες δραστηριότητες, κανείς δεν εμποδίζει άλλες χώρες να τις καλοδέχονται. Κατά τη συνδιάσκεψη του Παρισιού (CoP21iii), συνομίλησα με ομολόγους μου υπουργούς από δεκάδες χώρες. Δεν άκουσα καμία αξιόπιστη λύση για αυτό το φαινόμενο (Carbon leakageiv). Οι καταστροφές στην Ελλάδα θα είναι οι ίδιες είτε μία ρυπογόνα βιομηχανία είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα, είτε μετακομίσει στην Τουρκία. Ούτε οι πανδημίες γνωρίζουν σύνορα.

Οι ίδιες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αντιδρούν στο ενδεχόμενο της είσπραξης φόρων για να αντιμετωπιστούν οι καταστροφές. Όλες θεωρούν, ότι αυτό θα καθιστούσε τα εθνικά τους προϊόντα υπερβολικά ακριβά και μη ανταγωνιστικά.

Η λύση όμως υπάρχει:

Οι Οικολόγοι Πράσινοι και το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα ανέκαθεν υποστηρίζαμε την φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, που αποκαλείται «Φόρος Τόμπιν» από τον νομπελίστα Τζέιμς Τόμπιν, που πρώτος εισηγήθηκε μία φορολόγηση στις αγοραπωλησίες συναλλάγματος.

Τα πλεονεκτήματα μίας τέτοιας φορολόγησης είναι σαφή:

• Δεν επηρεάζεται το κόστος παραγωγής, δηλαδή δεν ακριβαίνει το προϊόν για τον καταναλωτή. Το κόστος παραγωγής για ένα παντελόνι είναι ακριβώς το ίδιο, είτε η μετοχή της εταιρίας, που το παράγει, δεν πουληθεί ποτέ από τον ιδιοκτήτη, είτε πουληθεί και αγοραστεί χίλιες φορές μέσα σε μία μέρα. Αν λοιπόν κάθε αγοραπωλησία στο χρηματιστήριο φορολογείται με ένα μικρό ποσοστό, κάποιοι θα κερδίσουν λίγο λιγότερο από τον χρηματιστηριακό τζόγο, αλλά ούτε τα κέρδη της επιχείρησης θα μικρύνουν, ούτε ο καταναλωτής θα αγοράσει ακριβότερα το παντελόνι.

• Άπαντες συμφωνούν ότι η χρηματοπιστωτική οικονομία-καζίνο έχει δημιουργήσει μία φούσκα που έχει γίνει δεκαπλάσια από την πραγματική οικονομία. Αυτός ο παρασιτικός πλούτος όχι μόνο δεν συνεισφέρει σε μία ενδεχόμενη κρίση, όπως η πανδημία, αλλά αντίθετα κάνει την οικονομία πιο ευάλωτη: Αντί την ώρα της κρίσης, οι κεφαλαιούχοι να στηρίξουν την οικονομία, αποσύρουν τα κεφάλαια τους δημιουργώντας κραχ, που συμπαρασύρει και την πραγματική οικονομία. Ένας φόρος Τόμπιν θα δρούσε ανασταλτικά σε τέτοιες καιροσκοπικές επιλογές.

• Δεν μπορούμε να εμποδίσουμε κάποιον να αγοράζει και να πουλάει την ίδια μετοχή 10 φορές κάθε μέρα για να κερδίζει από τις πρόσκαιρες διακυμάνσεις. Ας μην κοροϊδευόμαστε όμως. Ο ίδιος ο Σόρος παραδέχθηκε ότι αυτή η δραστηριότητα είναι αντικοινωνική. Ας ωφεληθεί λίγο και η κοινωνία φορολογώντας την κάθε συναλλαγή.

Η πρόσφατη πρόταση της υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ Κας Γέλεν, αποδεικνύει ότι η λύση είναι γνωστή. Μένει να γίνει γνωστή και η βούληση των πολιτικών να αγγίξουν τις τσέπες όσων κερδοσκοπούν σε βάρος της πραγματικής οικονομίας, χωρίς να προσφέρουν τίποτα.

Βιβλιογραφία:

i. https://www.naftemporiki.gr/story/1674527/poy-tha-akolouthisoun-kai-alles-pandimies

ii. https://www.bankofgreece.gr/trapeza/koinwnikh-eythynh/viwsimotita-klimatikh-allagh/emeka/ereyna

iii. https://unfccc.int/process-and-meetings/conferences/past-conferences/ paris-climate-change-conference-november-2015/cop-21

iv. https://ec.europa.eu/clima/policies/ets/allowances/leakage_en

v. https://www.investopedia.com/terms/t/tobin-tax.asp

vi. Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Εκδόσεις Λιβάνη

vii. https://www.efsyn.gr/stiles/ypografoyn/289383_siderenio-ganti-kai-dikopo-mahairi