Φυσικός και Πολιτιστικός Πλούτος

Η Ελλάδα συνεχίζει να κινείται αντίθετα με κάθε έννοια αειφορίας. Από τη μία ασφυκτικές πόλεις, έντονη δόμηση της παράκτιας ζώνης και πολλών νησιών, άναρχη ανάπτυξη, επιπτώσεις της χημικής γεωργίας και του μαζικού τουρισμού, κρίση των αποβλήτων, σπατάλη ενέργειας και φυσικών πόρων, καταστροφή οικοσυστημάτων. Από την άλλη, το 65% του ελληνικού χώρου (ορεινές και «μειονεκτικές» περιοχές) απογυμνώνεται από συμβατές οικονομικές δραστηριότητες και ενεργό πληθυσμό, χωρίς να αξιοποιείται με βιώσιμο τρόπο ο σημαντικός φυσικός και πολιτισμικός πλούτος που υπάρχει.

Το ανθρωπογενές περιβάλλον είναι εξίσου σημαντικό με το φυσικό. Tο αστικό περιβάλλον, οι πόλεις, έχουν ιστορικά συνδεθεί με τις ίδιες τις έννοιες του πολίτη και της δημοκρατίας, καθώς και με την πολιτιστική και οικονομική ακτινοβολία μιας χώρας. Στη χώρα μας, πάντως, οι πόλεις αποτελούν κλασικό παράδειγμα σύγκρουσης μεταξύ της ανάγκης για ποιότητα ζωής και της κοντόφθαλμης διευκόλυνσης μικρών και μεγάλων συμφερόντων.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ:

• Υποστηρίζουμε την ανάδειξη μίας νέας κατηγορίας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των πολιτών, που συνδέονται με το περιβάλλον και ιδιαίτερα με δημόσια αγαθά όπως το νερό, ο αέρας και το έδαφος.
• Υποστηρίζουμε την ανάδειξη και διάδοση των πολιτιστικών αξιών της ελληνικής φύσης, που πρέπει να διατηρηθεί και για τις μέλλουσες γενιές.
• Αγωνιζόμαστε για τη διαμόρφωση και εφαρμογή μίας σύγχρονης και αποτελεσματικής νομοθεσίας για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
• Επιδιώκουμε αναγνώριση και ενίσχυση του ρόλου των περιβαλλοντικών οργανώσεων, με όρους διαφάνειας και διαφύλαξης της ανεξαρτησίας τους.

Η σημαντική υστέρηση στην προώθηση ολοκληρωμένων πολιτικών ακόμα και σε θέματα που επηρεάζουν άμεσα την ζωή και την υγεία των πολιτών αλλά και συμβάλλουν στην απώλεια ευκαιριών για απασχόληση και το οικονομικές δραστηριότητες που είναι στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης εκφράζεται και με την κυριαρχία των Δημοσίων Έργων στο Υπουργείο όπου θα έπρεπε να παίζει το ρόλο του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ επιδιώκει κυρίως να εξυπηρετεί και να προωθεί τις κατασκευές και τα έργα, λαμβάνοντας αποφάσεις που θα ήταν αντίθετες με το ρόλο του ως Υπουργού Περιβάλλοντος και Χωροταξίας ή αδρανώντας στην επίλυση σοβαρών περιβαλλοντικών θεμάτων. Απουσιάζει πολύ περισσότερο μια συγκροτημένη πολιτική για το περιβάλλον και την αειφορία που θα διαμορφώσει το πλαίσιο και τις κατευθύνσεις στις οποίες θα έπρεπε να προσαρμοστούν οι άλλες επιμέρους πολιτικές  (αγροτική, αναπτυξιακή, τουριστική, εμπορική, ενεργειακή κα).

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούν ότι πλέον είναι απαίτηση των καιρών να δημιουργηθεί ένα ισχυρό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας, Φυσικών Πόρων και Αειφορίας με σημαντικές αρμοδιότητες και πολλαπλάσιους πόρους, το οποίο θα έχει καθοριστικό ρόλο στο σχεδιασμό των συνολικών κατευθύνσεων του μοντέλου ανάπτυξης της χώρας, στην εφαρμογή και υλοποίηση των πολιτικών για το περιβάλλον και τη διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου της χώρας σε μακροχρόνια βάση.

Δάση: πλήρης προστασία του συλλογικού αγαθού

Η Ελλάδα αποτελεί μοναδική περίπτωση ευρωπαϊκής χώρας που επιχειρεί να αναθεωρήσει τις διατάξεις για το περιβάλλον στο Σύνταγμά της, όχι για να επεκτείνει την προστασία του αλλά για να τη συρρικνώσει. Οι τροποποιήσεις των άρθρων 24 και 117 προωθούν τον περιορισμό των αποδεικτικών στοιχείων για το δασικό χαρακτήρα μιας έκτασης και τη δυνατότητα του «χωροταξικού σχεδιασμού» να οικοπεδοποιεί ελεύθερα δασικές εκτάσεις με στόχο την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας γης και της, κατ’ επέκταση οικονομικής της εκμετάλλευσης πέρα από το δημόσιο κοινωνικό χαρακτήρα της.

Η απώλεια της συνταγματικής προστασίας σύμφωνα με τους ειδικούς, αφορά συνολικά 35-40 εκατ. στρέμματα δασικών εκτάσεων, περίπου το ένα τέταρτο της χώρας. Πρόκειται ίσως για το μεγαλύτερο ρουσφέτι στην πολιτική μας ιστορία, που επιχειρεί να θέσει το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας στην υπηρεσία επικίνδυνων συμφερόντων:

• Καταπατητών που θα επιβραβευθούν, εφόσον είχαν την «πρόνοια» να σβήσουν έγκαιρα τα σχετικά ίχνη με εμπρησμούς ή αποψίλωση.
• Οικοδομικών συνεταιρισμών που την εποχή κυρίως της δικτατορίας είχαν αγοράσει φθηνή δασική γη για οικοπεδοποίηση αλλά τους σταμάτησε η μεταπολίτευση και το Σύνταγμα του 1975.
• Εταιριών από το λόμπυ της «τουριστικής κατοικίας», που διακηρύσσουν τη φιλοδοξία για 1 εκατ. πολυτελείς κατοικίες σε ιδιωτικούς οικισμούς στα ελκυστικότερα σημεία της χώρας .

ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ υποστηρίζουν με κάθε τρόπο ότι:

• Η συνταγματική προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗ
• Η καταπάτηση μιας δασικής έκτασης είναι παραβίαση ζωτικού κοινωνικού αγαθού στο οποίο μάλιστα έχουν δικαίωμα και οι επόμενες γενιές.

ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ απαιτούν:

• Να μην αναθεωρηθεί το άρθρο 24 του Συντάγματος. Αξιώνουμε απόλυτη και αποτελεσματική προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων από καταπατήσεις και αλλαγές χρήσεων, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, και απαιτούμε να δοθεί άμεση προτεραιότητα στην κατάρτιση του δασολογίου. Είμαστε αντίθετοι στην κατάργηση του τεκμηρίου κυριότητας του δημοσίου. Η ολοκλήρωση του δασολογίου ανά επαρχία ή νομό, ζητάμε να αποτελέσει προϋπόθεση για την πρόοδο του κτηματολογίου στις αντίστοιχες εκτός σχεδίου εκτάσεις.
• Κατάργηση των αντισυνταγματικών διατάξεων που επιχειρούν να περιορίσουν την έννοια της δασικής γης και να αποτελέσουν εργαλεία αποχαρακτηρισμών
• Προστασία του δασικού πλούτου της χώρας, με ολοκληρωμένες πολιτικές διαχείρισης και πυροπροστασίας, σύμφωνες με τις αρχές της βιωσιμότητας. Υποστηρίζουμε προγράμματα αξιόπιστης οικολογικής σήμανσης για δασικά προϊόντα όπως η ξυλεία και διατήρηση / ανάπτυξη επαγγελμάτων που συμβάλλουν στην αειφορική διαχείριση των δασών.
• Αειφορική διαχείριση των υδατικών πόρων, σε ένα μέλλον με περισσότερη ξηρασία

Οι κλιματικές αλλαγές και η αλλαγή του κύκλου των βροχοπτώσεων με παράλληλη αύξηση της ζήτησης για περισσότερο καθαρό νερό καθιστά το νερό είδος σε ανεπάρκεια. Η αντίληψη πως το νερό είναι μόνο ένας διαθέσιμος παραγωγικός πόρος απειλεί την ύπαρξη της ζωής όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

Οι πόλεις αλλά και η γεωργία και η βιομηχανία μπορούν να βελτιώσουν τους τρόπους διαχείρισης του νερού με δεδομένο ότι το νερό είναι αγαθό σε ανεπάρκεια και η αλλαγή του κλίματος επηρεάζει σημαντικά την προμήθεια νερού. Αντί να αναζητείται όλο και περισσότερο νερό από όλο και πιο μακριά, το νερό πρέπει να εξασφαλίζεται από τη βιώσιμη διαχείρισή του τοπικά. Το νερό πρέπει να διαχειρίζεται με έναν ολοκληρωμένο τρόπο ως μέρος του αστικού και φυσικού οικοσυστήματος, βελτιώνοντας την αποδοτικότητα και κλείνοντας ‘βρόγχους’, με την επαναχρησιμοποίηση/ ανακύκλωση των επεξεργασμένων λυμάτων και του νερού “δεύτερης” ποιότητας. Αυτό απαιτεί ολοκληρωμένες παρεμβάσεις: προστασία των πηγών από ρυπάνσεις, μακροχρόνια διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων, έμφαση στην μείωση της σπατάλης του νερού και τη διαχείριση της ζήτησης, πολιτικές προστασίας του κλίματος για περιορισμό φαινομένων ξηρασίας και ερημοποίησης, επανασχεδιασμός των δικτύων αποχέτευσης και των εγκαταστάσεων επεξεργασίας των λυμάτων με στόχο να ανακυκλώνονται τα επεξεργασμένα απόβλητα ύδατα καθώς και αξιοποίηση του νερού της βροχής.

Στο σχεδιασμό και την αξιοποίηση του εδάφους των πόλεων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σημασία του νερού για την αισθητική, ο κίνδυνος για πλημμύρες και να προσφέρονται ευκαιρίες για τη βελτίωση της διαχείρισης του νερού. Για παράδειγμα, η διατήρηση ανοιχτών χώρων ή η χρησιμοποίηση διαπερατών στο νερό υλικών στις κατασκευές επιτρέπει την ανατροφοδότηση του υδροφόρου ορίζοντα και μειώνει τον κίνδυνο για πλημμύρες και υπερχείλιση. Οι πόλεις πρέπει να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες για την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων πριν από την αποβολή τους στα ποτάμια και στις θάλασσες. Είναι απαραίτητη η θέσπιση κατάλληλων νόμων καθώς και η απόλυτη και με σεβασμό εφαρμογή της νομοθεσίας. Η εκπαίδευση των ανθρώπων σχετικά με τη σημασία του νερού και του περιβάλλοντος είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Ο τρόπος της ζωής μας θα πρέπει να αντανακλά την ανάγκη για μείωση του ποσοστού νερού που χρησιμοποιείται ή αποβάλλεται.

ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν ως γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής για τους υδατικούς πόρους:

• Ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, με πολιτικές σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης, όπως προβλέπουν οι κατευθύνσεις και το χρονοδιάγραμμα της Οδηγίας Πλαίσιο για τα νερά (60/2000/ΕΚ).
• Ενεργοποίηση εθνικών και περιφερειακών θεσμών και οργάνων που αφορούν την πολιτική για τα νερά σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης προκειμένου όλα τα εσωτερικά και παράκτια ύδατα της χώρας να βρίσκονται σε καλή οικολογική κατάσταση μέχρι το αργότερο το 2015.
• Πρόσβαση των πολιτών στην πληροφορία που σχετίζεται με τα νερά και ενεργοποίηση της διαβούλευσης πολιτών και αρχών σε θέματα διαχείρισης νερών μέσα από “φόρουμ διαλόγου για το νερό” σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης.
• Προτεραιότητα στη διάσωση υγροτόπων, λιμνών και υπόγειων υδάτων που απειλούνται με αποξήρανση, εξάντληση ή ρύπανση
• Έμφαση σε πολιτικές εξοικονόμησης στις γεωργικές αρδεύσεις και την ύδρευση οικισμών με παράλληλη ευαισθητοποίηση των πολιτών
• Απόλυτος αποκλεισμός της εκτροπής υδατικών πόρων προς άλλες υδρολογικές λεκάνες (π.χ. εκτροπή Αχελώου). Πολιτικές για τη μείωση της ζήτησης (κατανάλωσης) νερού, πριν από οποιοδήποτε σχέδιο αύξησης της παροχής νερού.
• Συνδυασμός των βιολογικών καθαρισμών με δεύτερες χρήσεις για το καθαρισμένο νερό (ανακύκλωση νερού).
• Αναβίωση παραδοσιακών και υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών αξιοποίησης του βρόχινου νερού. Δημιουργία διπλών δικτύων μέσα στις πόλεις: ένα δίκτυο για πόσιμο νερό και ένα για νερό δεύτερων χρήσεων.
• Θεωρούμε το νερό δημόσιο αγαθό και είμαστε αντίθετοι στην ιδιωτικοποίηση υδατικών πόρων, στηρίζουμε, όμως, τη διαμόρφωση της τιμής του με τρόπους που παρέχουν κίνητρα εξοικονόμησης. Αντίστοιχες πολιτικές προωθούμε και για το νερό των αρδεύσεων.

Επιδιώκουμε:

• Ανάπτυξη πολιτικών ώστε να αυξηθεί η πρόσβαση σε καλής ποιότητας πόσιμο νερό για όλους μέχρι το 2015.
• Για πόλεις με κατανάλωση πόσιμου νερού μεγαλύτερη από 100 λίτρα κατά κεφαλήν την ημέρα, υιοθεσία κι εφαρμογή πολιτικών μείωσης της κατανάλωσης κατά 10% έως το 2015 μέσα από προγράμματα ευαισθητοποίησης, υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών και συσκευών στα δημόσια κτίρια και επιδότηση προς το κοινό, αξιοποίηση μη πόσιμων νερών για αντίστοιχες χρήσεις.

• Προστασία της οικολογικής ακεραιότητας των πηγών πόσιμου νερού της πόλης (π.χ. υδροφόρα στρώματα, ποτάμια, λίμνες, υγρότοποι και συνδεόμενα οικοσυστήματα).

Προστασία του πλούτου της θάλασσας και των ακτών

Η έντονη και ανεξέλεγκτη αστικοποίηση της παράκτιας ζώνης, η ρύπανση της με αστικά και βιομηχανικά απόβλητα, η υπεραλίευση και η συνεχιζόμενη ρύπανση των θαλασσών, υποβαθμίζουν τη θαλάσσια βιοποικιλότητα και θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση των νησιωτικών κοινοτήτων. Η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και η διατήρηση του πλούτου των ακτών είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας συνολικά, και όχι μόνο των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών.

Υποστηρίζουμε την προώθηση μιας συνεκτικής, ενιαίας πολιτικής για τη διαχείριση, προστασία και βιώσιμη διαχείριση του θαλάσσιου πλούτου και της παράκτιας ζώνης, με κύριους άξονες:

• Την αντιστροφή της μείωσης της θαλάσσιας βιοποικιλότητας μέχρι το 2010, μέσα από την προστασία και διατήρηση των φυσικών θαλάσσιων περιοχών που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη βιοποικιλότητα και τον φυσικό επανεμπλουτισμό των θαλάσσιων περιοχών, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, τους ψαράδες, ΜΚΟ και ερευνητικά κέντρα.
• Την προσαρμογή κάθε προγραμματιζόμενης παρέμβασης στη θαλάσσια και παράκτια ζώνη στα όρια που θέτουν οι οικολογικές αντοχές των συστημάτων
• Την κατάργηση (το αργότερο μέχρι το 2010) της άμεσης ή έμμεσης απόρριψης στην θάλασσα επικίνδυνων χημικών, ανεπεξέργαστων λυμάτων και κάθε είδους αποβλήτων.
• Την ολοκλήρωση μέχρι το 2010 και σωστή λειτουργία κατάλληλων μονάδων επεξεργασίας λυμάτων σε όλους τους οικισμούς με πληθυσμό πάνω από 1000 κατοίκους, με προώθηση και φυσικών συστημάτων επεξεργασίας.
• Τον έλεγχο όλων των πλοίων που ελλιμενίζονται ή διέρχονται από τα νερά μας.
• Δημιουργία καταλόγου σκαφών τα οποία δεν ανταποκρίνονται πλέον στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές στα οποία θα απαγορεύεται ο ελλιμενισμός και η διέλευση από τα νερά μας.
• Προώθηση ολοκληρωμένης πολιτικής και προδιαγραφών για τις μηχανές και τα καύσιμα των σκαφών, ιδιαίτερα των επιβατηγών, με στόχο τον περιορισμό της αέριας και κάθε άλλης μορφής ρύπανσης που προκαλείται από τα σκάφη, ιδιαίτερα σε λιμάνια και νησιωτικές περιοχές, προωθώντας την ανάπτυξη «καθαρών σκαφών».
• Εφαρμογή των κανονισμών για τη λειτουργία υποδομών παραλαβής αποβλήτων από τα μεγαλύτερα και μικρότερα σκάφη σε όλα τα λιμάνια και μαρίνες της χώρας καθώς και πλωτές μονάδες παραλαβής πετρελαιοειδών σε σημαντικά περάσματα εμπορικών σκαφών.
• Υιοθέτηση Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και Ελέγχου από τα σημαντικά λιμάνια της χώρας
• Καταπολέμηση της χρησιμοποίησης «σκλάβων της θάλασσας» ως πληρωμάτων.
• Υποστήριξη από την ΕΕ διεθνούς πρωτοβουλίας για τον έλεγχο από τον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας των κρατών που αντιπροσωπεύουν και χορηγούν “σημαίες ευκαιρίας” χωρίς απαίτηση τήρησης κανόνων και προδιαγραφών ασφάλειας των θαλάσσιων μεταφορών, καθώς και των νηογνωμόνων.
• Υιοθέτηση από κοινού με τις άλλες χώρες της ΕΕ φόρου ανάλογου με το τονάζ που διαχειρίζονται οι ναυτιλιακές εταιρίες, και όχι ανάλογα με τα κέρδη που εμφανίζουν, ώστε να βελτιωθούν οι προδιαγραφές ασφάλειας, να περιοριστεί η μετακίνηση προς σημαίες ευκαιρίας και να ενισχυθούν οι ευρωπαϊκοί νηογνώμονες, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού.

• Καθιέρωση συγκεκριμένων διαδρομών για τα δεξαμενόπλοια και ανάπτυξη του συστήματος διαχείρισης της κίνησης των πλοίων, ούτως ώστε να μην διέρχονται από οικολογικά και οικονομικά ευαίσθητες περιοχές.

Βιοποικιλότητα: κάτι άγριο και για αύριο

Η ύπαρξη υγιών οικοσυστημάτων είναι θεμελιώδης προϋπόθεση, τόσο για τη ζωή στον πλανήτη όσο και για την ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Λαμβάνοντας υπόψη τους ταχείς ρυθμούς αποψίλωσης των δασών, της υποβάθμισης των υγροτόπων και της εξαφάνισης ειδών της χλωρίδας και της πανίδας, γίνεται προφανής η σημασία της δημιουργίας και σωστής λειτουργίας ενός δικτύου προστατευόμενων φυσικών περιοχών. Πρώτιστος στόχος αυτού του συστήματος είναι η διατήρηση του βιολογικού πλούτου της χώρας και η προώθηση προτύπων αρμονικής συνύπαρξης του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον. Επειδή όμως ο βιολογικός πλούτος δεν γνωρίζει σύνορα και δεν περιορίζεται στις προστατευόμενες περιοχές, προωθούμε πρότυπα αγροτικής (και όχι μόνο) οικονομίας που σέβονται τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Ο συνεχής και αδιάλειπτος κίνδυνος ρύπανσης και υπερεκμετάλλευσης του φυσικού περιβάλλοντος από βιομηχανικές ή άλλες χρήσεις είναι άλλη μια σοβαρή απειλή, στην αντιμετώπιση της οποίας θέλουμε να συμβάλουμε.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούμε έτσι αναγκαία τη διαμόρφωση σειράς ολοκληρωμένων πολιτικών για:

1. Ανάπτυξη και εφαρμογή ολοκληρωμένων διαχειριστικών σχεδίων των περιοχών προστασίας της βιοποικιλότητας της χώρας (Εθνικών Δρυμών, περιοχών δικτύου Natura 2000, Ramsar κ.α.).

• Ένταξη των προστατευόμενων περιοχών σε ένα ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό για όλη τη χώρα, θεσμοθετημένο και δεσμευτικό στην εφαρμογή του.
• Συντονισμένη διαχείριση, με άμεση ολοκλήρωση των οριοθετήσεων και του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, με συμπλήρωση των ΔΣ των φορέων διαχείρισης, επαρκή φύλαξη και χρηματοδοτικό καθεστώς που δεν θα οδηγεί στην παραμέληση των διαχειριστικών και επιστημονικών λειτουργιών.
• Ανάπτυξη οικονομικών και άλλων δραστηριοτήτων που θα είναι συμβατές με την προστασία του περιβάλλοντος και θα δώσουν ζωή στις κοινωνίες που ζουν σε προστατευόμενες περιοχές. Εναρμόνιση των πολιτικών για τομείς όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία, ο τουρισμός ή οι μεταφορές, με τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.
• Προτεραιότητα στην προστασία των τοπικών ποικιλιών σπόρων, φυτών και ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον. Πολιτικές περιορισμού των συνειδητών ή αθέλητων εισαγωγών από ξενικά είδη χλωρίδας και πανίδας, που υποβαθμίζουν την τοπική βιοποικιλότητα.
• Πολιτικές διάσωσης των απειλούμενων ειδών, με προτεραιότητα στην προστασία των οικοτόπων τους και στη συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες των αντίστοιχων περιοχών. Μέτρα ουσιαστικής απαγόρευσης του εμπορίου άγριας πανίδας.
• Παράλληλη προώθηση «πράσινων ζωνών» που θέτουν το παράδειγμα με γεωργία αποκλειστικά βιολογική, απόλυτη απαγόρευση κυνηγιού, ενέργεια από ήπιες πηγές, βιώσιμες μεταφορές και ενθάρρυνση οικολογικών μορφών τουρισμού. Οι ζώνες αυτές σχεδιάζονται συμπληρωματικά με προστατευόμενες περιοχές, και λειτουργούν και ως κίνητρο παραμονής των αγροτικών πληθυσμών στην ύπαιθρο.

2. Ολοκληρωμένες πολιτικές για τον κατά το δυνατόν περιορισμό των επιπτώσεων από το κυνήγι, που πάντως στη σημερινή του μορφή προκαλεί σοβαρή όχληση στο περιβάλλον. Πιστεύουμε ότι η θανάτωση ζώων είναι ανεπίτρεπτο να θεωρείται αποδεκτή ψυχαγωγία ή άθληση. Στο πλαίσιο αυτό, στηρίζουμε τις επαφές Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων με τις αρχές, ευρωβουλευτές, βουλευτές, υπουργεία, κλπ για θέματα όπως η αντιμετώπιση της λαθροθηρίας ή η ενημέρωση των κυνηγών για ευαίσθητα οικοσυστήματα και απειλούμενα είδη.

Συνολικότερη προστασία των ζώων από τις διάφορες μορφές βίας εναντίον τους. Αναγνώριση ότι πρόκειται για όντα με εγγενή αξία, που αισθάνονται και χρειάζονται προστασία. Κατάργηση δραστηριοτήτων αναψυχής που εμπεριέχουν βασανισμό ζώων, όπως οι κυνομαχίες, το τσίρκο με ζώα ή οι ζωολογικοί κήποι καθώς και δραστηριοτήτων που έχουν σχέση με την παραγωγή γούνας. Αυστηρός έλεγχος και νομοθετικές ρυθμίσεις όσον αφορά την ευζωϊα των ζώων και τις συνθήκες διαβίωσης τους στα εκτροφεία, στα σφαγεία και στις μεταφορές τους. Προστασία των οικόσιτων ζώων, ειδικά προγράμματα για τα αδέσποτα, αποτελεσματικά μέτρα κατά της εγκατάλειψης κατοικιδίων, προγράμματα ευαισθητοποίησης των πολιτών, αναγνώριση και ενίσχυση του ρόλου των ζωοφιλικών οργανώσεων με δημιουργία Επιτροπής Ηθικής για τα Ζώα με ουσιαστικό ρόλο στη σχετική κρατική πολιτική. Δημιουργία ειδικών υπηρεσιών της δημόσιας διοίκησης για τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα ζώα, ανεξάρτητων από τα Υπουργεία Ανάπτυξης. Αυστηρός έλεγχος στους ιπποδρόμους με κριτήριο την ευζωία των ζώων

3. Πλήρης αντίθεση σε οποιοδήποτε σχέδιο για εμπορευματοποίηση της ζωής και για κατοχύρωση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας επί ζωντανών οργανισμών.

Βιώσιμες πόλεις και αειφορική διαχείριση της γης

Μια σύγχρονη πολιτική χωροταξίας, πολεοδομίας, χρήσεων γης πρέπει να εστιάζει σε άξονες και συνδυασμένες δραστηριότητες που αποσκοπούν κυρίως σε:

• Αποτροπή της ανεξέλεγκτης επέκτασης των πόλεων σε εναπομείναντα φυσικά οικοσυστήματα
• επιστροφή της φύσης μέσα στις πόλεις κι (επανα)δημιουργία πνευμόνων πρασίνου και διόδων για το νερό και τον άνεμο, ώστε να ανασαίνει η πόλη αλλά και να μην πνίγεται με τη βροχή,
• δημιουργία μέσα στην πόλη διεξόδων για τα παιδιά αλλά και για όλους τους πολίτες σε κοντινές αποστάσεις, περιορίζοντας έτσι την πίεση για δεύτερη και τρίτη κατοικία,
• αισθητική αλλά και λειτουργική αναβάθμιση των κατοικιών, ώστε να βελτιωθεί η ατμόσφαιρα των εσωτερικών χώρων και να μειωθεί η ρύπανση του αέρα στο εσωτερικό των κτιρίων, να περιοριστούν η ενεργειακή κατανάλωση, η σπατάλη νερού και γενικότερα φυσικών πόρων, να προωθηθεί η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων από τις οικοδομές και κατεδαφίσεις.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ απαιτούν αλλαγές στην πολιτική χρήσεων γης:

• Θεσμοθετημένο Χωροταξικό Σχεδιασμό στοχεύοντας στην προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων με ιδιαίτερη έμφαση στα νησιά και στους ορεινούς όγκους (κυρίως χειμερινού τουρισμού) που δέχονται μαζικές πιέσεις για να μετατραπούν σε ευρωπαϊκά οικόπεδα μαζικής παραθεριστικής κατοικίας
• Άμεση κατάρτιση του Δασολογίου κατά προτεραιότητα του Εθνικού Κτηματολογίου, ιδιαίτερα σε περιοχές που βρίσκονται υπό κτηματογράφηση, ώστε να προστατευθεί αποτελεσματικά τόσο το δάσος, όσο και η δημόσια περιουσία
• Άρση της δυνατότητας δόμησης εκτός σχεδίου, με νομοθετικό πλαίσιο σαφούς ανάθεσης σχετικής εκτελεστικής εφαρμογής του Νόμου στις Περιφέρειες με σύγχρονη τεχνική υποστήριξη.
• Προστασία του αιγιαλού και της παραλίας στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης. Εξασφάλιση της προσβασιμότητάς τους και διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα τους
• Διαμόρφωση των δημοσίων εκτάσεων (εκτάσεις της Κτηματικής Εταιρείας Δημοσίου -ΚΕΔ, του ΕΟΤ) σε χώρους πρασίνου και πολιτισμού.

ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ επιδιώκουμε σημαντικές αλλαγές στην πολιτική για τον αστικό χώρο:

• Πολιτική που καθιερώνει ένα σύστημα προδιαγραφών «πράσινων κτιρίων» που θα εφαρμόζεται σε όλα τα δημόσια και δημοτικά κτίρια.
• Εφαρμογή της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2002/91 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, που κανονικά έπρεπε να εφαρμόζεται από 4/1/2006.
• Εφαρμογή τέλους (αντικίνητρο) για τα ενεργοβόρα μεγάλα ιδιωτικά και δημόσια κτίρια (γραφεία, εμπορικά κέντρα, κέντρα αναψυχής κα) καθώς και όσα επιβαρύνουν το κυκλοφοριακό της πόλης.
• Αρχές και πρακτικές αστικού σχεδιασμού που προωθούν την πυκνότητα καθ’ ύψος και οριζόντια με βάση τις ιδιαιτερότητες και αντοχές κάθε περιοχής, τη μεικτή χρήση, γειτονιές που είναι κατάλληλες για περπάτημα, ποδήλατο και προσβάσιμες στα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι οποίες συνδυάζουν τη χρήση γης και τις μεταφορές με συστήματα ανοιχτών χώρων για διασκέδαση και οικολογική αποκατάσταση.
• Ανακατανομή των χρήσεων και του χώρου στους δρόμους των οικισμών προς όφελος των πεζών και των ποδηλατών καθώς και των δημόσιων συστημάτων μεταφορών
• Πολιτική και πρόγραμμα που δημιουργούν περιβαλλοντικά χρήσιμες θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα σε φτωχογειτονιές και υποβαθμισμένες περιοχές.
• Σημαντικό ποσοστό από τη φορολόγηση ακινήτων στα μεγάλα αστικά κέντρα να διατίθεται για την απόκτηση και βελτίωση ελεύθερων χώρων
• Περιβαλλοντικούς και πολεοδομικούς κανόνες που θα αποτρέψουν την ασύδοτη κι άνιση ανάπτυξη της πόλης (π.χ. υπερσυγκέντρωση μεγάλων εμπορικών κέντρων σε ορισμένες περιοχές, απουσία κτιρίων περίθαλψης σε άλλες) και την επιδείνωση των συνθηκών ζωής σε κατοικημένες περιοχές
• Προώθηση ενός προγράμματος “πράσινες στέγες” σε όλα κατά το δυνατόν δημόσια κτίρια. Δημιουργία δικτύου πληροφόρησης και τεχνικής υποστήριξης καθώς και πακέτο κινήτρων για όσους θελήσουν να μετατρέψουν τις ταράτσες τους σε “πράσινες”
• Μείωση οικοδομικών συντελεστών κατά τουλάχιστον 20% στις κορεσμένες περιοχές των πόλεων
• Διασφάλιση ότι υπάρχει ένα δημόσιο πάρκο ή ελεύθερος χώρος για ψυχαγωγία σε μέγιστη απόσταση 500 μέτρων από κάθε κάτοικο πόλης.
• Κίνητρα και κανονισμοί που διευκολύνουν τη συνένωση ακάλυπτων χώρων με στόχο τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων για αναψυχή και επικοινωνία των περιοίκων.
• Πλαίσιο διαφάνειας για την τήρηση της πολεοδομικής νομοθεσίας, με υποχρέωση των αρμόδιων υπηρεσιών να ελέγχουν και μη επώνυμες καταγγελίες πολιτών. Τα πρόστιμα συνοδεύουν πάντα την κατεδάφιση, είναι αναδρομικά και αντιστοιχούν τουλάχιστο στο τεκμαρτό εισόδημα από την παράνομη κατασκευή.
• Διαμόρφωση κατάλληλων κτημάτων περιμετρικά των πόλεων σε “βιολογικούς λαχανόκηπους'”, ώστε να μπορούν οι πολίτες σε ατομικό, οικογενειακό ή συλλογικό επίπεδο να καλλιεργούν με βιολογικό τρόπο προϊόντα για κάλυψη των δικών τους αναγκών αλλά και επανασύνδεση με τη γη.
• Κοινωνία χωρίς απόβλητα/ Ευθύνη του παραγωγού και του καταναλωτή

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ αντιτίθενται στην καύση ή την ανεπεξέργαστη ταφή των αποβλήτων και αντιπροτείνουν στόχο μέχρι το 2010 μείωσης κατά 40% της κατά κεφαλήν διάθεσης απορριμμάτων σε χώρους ταφής με την πρόληψη, μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίησή τους και μηδενική ταφή απορριμμάτων το 2020.

Στην κατεύθυνση αυτή οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν:

• Διαμόρφωση σε κάθε Δήμο, μέσα από διάλογο, Ολοκληρωμένου Σχεδίου Εναλλακτικής Διαχείρισης των απορριμμάτων με ιεράρχηση στόχων, χρονοδιάγραμμα, εργαλεία εφαρμογής και συγκεκριμένους ποσοτικούς δεσμευτικούς στόχους με βασικούς άξονες τη μείωση των σκουπιδιών, την ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή, την κομποστοποίηση (λιπασματοποίηση) των οργανικών.
• Εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης με κάδους σε κάθε γειτονιά για χωριστή συλλογή: (α) χαρτιού, χαρτονιού, (β) υπόλοιπων υλικών συσκευασίας (πλαστικών, μετάλλων, γυαλιού) (γ) οργανικών υλικών (αποφάγια, κλαδέματα) και (δ) υπολειμμάτων
• Επιδοτούμενο, εθελοντικό πρόγραμμα οικιακής κομποστοποίησης στον κήπο ή στο μπαλκόνι
• Πολιτική στήριξη και αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης για τις άλλες κατηγορίες ειδικών αποβλήτων (ελαστικά, ορυκτέλαια και συσκευασίες τους, οχήματα, μπάζα, μπαταρίες, συσσωρευτές και ηλεκτρικά – ηλεκτρονικά είδη) με βάση την “ευθύνη του παραγωγού” για ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός προϊόντος.
• Άμεση έναρξη λειτουργίας των προγραμμάτων ανακύκλωσης των αποβλήτων από κατεδαφίσεις, εκσκαφές και οικοδομές με στόχο την ανακύκλωση τουλάχιστον του 50% των αποβλήτων αυτών.
• Πρόγραμμα για χωριστή συλλογή των μαγειρικών λαδιών, σε πρώτη φάση από καταστήματα φαγητού και ξενοδοχεία
• Κομποστοποίηση των κλαδεμάτων από πάρκα και δρόμους σε κατάλληλους δημοτικούς χώρους και δωρεάν διανομή του κομπόστ για κήπους και γλάστρες.
• Υιοθέτηση νέων πιο δίκαιων συστημάτων χρέωσης των τελών καθαριότητας με βάση την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγεται, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η ποσότητα τους
• Υιοθέτηση νομοθετικά του στόχου μείωσης της χρήσης κατά τουλάχιστον 50% μέσα σε 7 χρόνια των επικίνδυνων ή/και τοξικών προϊόντων που καταλήγουν στα σκουπίδια.