ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

1. Υλοποίηση των διαχειριστικών σχεδίων των περιοχών προστασίας της βιοποικιλότητας της χώρας ( Εθνικών Δρυμών, περιοχών δικτύου Natura 2000, Ειδικών Ζωνών Προστασίας, κ.α.).
2. Ένταξη των προστατευόμενων περιοχών σε ένα ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό για όλη τη χώρα, θεσμοθετημένο και δεσμευτικό στην εφαρμογή του. Διαφορετικά, οι περιοχές αυτές κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε «νησίδες βιοποικιλότητας», σε ένα χώρο όπου θα κυριαρχούν η άναρχη δόμηση και αλληλοαντικρουόμενες χρήσεις γης.
3. Συντονισμένη διαχείριση, με άμεση ολοκλήρωση των οριοθετήσεων, επαρκή φύλαξη και χρηματοδοτικό καθεστώς που δεν θα οδηγεί στην παραμέληση των διαχειριστικών και επιστημονικών λειτουργιών.

• – Ανάπτυξη οικονομικών και άλλων δραστηριοτήτων που θα είναι συμβατές με την προστασία του περιβάλλοντος και θα δώσουν ζωή στις κοινωνίες που ζουν σε προστατευόμενες περιοχές. Πιστεύουμε πως οι προστατευόμενες περιοχές μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν υποδείγματα αρμονικής συμβίωσης του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον. Εναρμόνιση των πολιτικών για τομείς όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία, ο τουρισμός ή οι μεταφορές, με τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.
• – Προτεραιότητα στην προστασία των τοπικών ποικιλιών σπόρων, φυτών και ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον. Πολιτικές περιορισμού των συνειδητών ή αθέλητων εισαγωγών από ξενικά είδη χλωρίδας και πανίδας, που υποβαθμίζουν την τοπική βιοποικιλότητα.
• – Πολιτικές διάσωσης των απειλούμενων ειδών, με προτεραιότητα στην προστασία των οικοτόπων τους και στη συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες των αντίστοιχων περιοχών. Μέτρα ουσιαστικής απαγόρευσης του εμπορίου άγριας πανίδας.
• – Παράλληλη προώθηση «πράσινων ζωνών» με γεωργία αποκλειστικά βιολογική, απαγόρευση κυνηγιού, ενέργεια από ήπιες πηγές, βιώσιμες μεταφορές και ενθάρρυνση οικολογικών μορφών τουρισμού. Οι ζώνες αυτές σχεδιάζονται συμπληρωματικά με προστατευόμενες περιοχές, και λειτουργούν και ως κίνητρο παραμονής των αγροτικών πληθυσμών στην ύπαιθρο.

1. Αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος όπου αυτό έχει υποβαθμιστεί, και καθαρισμός από τοξικά των ενεργών ή ανενεργών στρατιωτικών και βιομηχανικών ζωνών.
2. Ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, με πολιτικές σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης. Προτεραιότητα στην διάσωση υγροτόπων, λιμνών και υπόγειων υδάτων που απειλούνται με αποξήρανση ή εξάντληση, μέτρα προστασίας της ποιότητας του νερού, έμφαση σε πολιτικές εξοικονόμησης στις γεωργικές αρδεύσεις και την ύδρευση οικισμών με παράλληλη ευαισθητοποίηση των πολιτών, απόλυτος αποκλεισμός της εκτροπής υδατικών πόρων προς άλλες υδρολογικές λεκάνες, συνδυασμός των βιολογικών καθαρισμών με δεύτερες χρήσεις για το καθαρισμένο νερό, αναβίωση παραδοσιακών πρακτικών αξιοποίησης του βρόχινου νερού. Θεωρούμε το νερό δημόσιο αγαθό και είμαστε αντίθετοι στην ιδιωτικοποίηση υδατικών πόρων, στηρίζουμε όμως τη διαμόρφωση της τιμής του με τρόπους που παρέχουν κίνητρα εξοικονόμησης.
3. Έμφαση στην προστασία του δασικού πλούτου της χώρας, με ολοκληρωμένες πολιτικές διαχείρισης και πυροπροστασίας, σύμφωνες με τις αρχές της βιωσιμότητας. Υποστηρίζουμε προγράμματα αξιόπιστης οικολογικής σήμανσης για δασικά προϊόντα όπως η ξυλεία. Αξιώνουμε απόλυτη και αποτελεσματική προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων από καταπατήσεις και αλλαγές χρήσεων, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, και απαιτούμε να δοθεί άμεση προτεραιότητα στην κατάρτιση του δασικού κτηματολογίου. Είμαστε αντίθετοι στην κατάργηση του τεκμηρίου κυριότητας του δημοσίου.
4. Ολοκληρωμένες πολιτικές για τον κατά το δυνατόν περιορισμό των επιπτώσεων από το κυνήγι, που πάντως στη σημερινή του μορφή προκαλεί αναπόφευκτα σοβαρή όχληση στο περιβάλλον. Πιστεύουμε ότι η μαζική θανάτωση ζώων είναι ανεπίτρεπτο να θεωρείται αποδεκτή ψυχαγωγία και προσβλέπουμε σε μακροπρόθεσμες πολιτισμικές αλλαγές που θα οδηγήσουν τους κυνηγούς στην αναζήτηση διαφορετικών / εναλλακτικών μορφών επαφής με τη φύση. Στο πλαίσιο αυτό, στηρίζουμε τις επαφές Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων με κυνηγετικούς φορείς για θέματα όπως η αντιμετώπιση της λαθροθηρίας ή η ενημέρωση των κυνηγών για ευαίσθητα οικοσυστήματα και απειλούμενα είδη.
5. Συνολικότερη προστασία των ζώων από τις διάφορες μορφές βίας εναντίον τους. Αναγνώριση ότι πρόκειται για όντα με εγγενή αξία, που αισθάνονται και χρειάζονται προστασία. Κατάργηση δραστηριοτήτων αναψυχής που εμπεριέχουν βασανισμό ζώων, όπως οι κυνομαχίες, το τσίρκο με ζώα ή οι ζωολογικοί κήποι. Προστασία των οικόσιτων ζώων, ειδικά προγράμματα για τα αδέσποτα, αποτελεσματικά μέτρα κατά της εγκατάλειψης κατοικιδίων, προγράμματα ευαισθητοποίησης των πολιτών, αναγνώριση και ενίσχυση του ρόλου των ζωοφιλικών οργανώσεων με δημιουργία Επιτροπής Ηθικής για τα Ζώα με συμβουλευτικό ρόλο απέναντι στο κράτος.
6. Πλήρης αντίθεση σε οποιοδήποτε σχέδιο για εμπορευματοποίηση της ζωής και για κατοχύρωση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας επί ζωντανών οργανισμών.

3 ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ:

3.1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

3.2 Αστικός σχεδιασμός

• Αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος με έμφαση στην αστική ανασυγκρότηση και την αναζωογόνηση των υποβαθμισμένων περιοχών. Παρά τα κάποια βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια με την έστω αποσπασματική εφαρμογή χρήσιμων νομικών εργαλείων, οι ελληνικές πόλεις είναι το αποτέλεσμα έλλειψης σχεδιασμού και βρίσκονται ακόμη στο έλεος της αγοράς, του πανίσχυρου lobby των εργολάβων- κατασκευαστών, της αντιπαροχής και της έλλειψης πολιτικής γης. Υποστηρίζουμε την καθιέρωση της αρχής της αρμονικής συνύπαρξης ποικίλων χρήσεων γης, ώστε να επιτυγχάνεται πολυλειτουργικότητα και ζωντάνια στον αστικό χώρο, καθώς και βελτίωση του κυκλοφοριακού.
• Ενθάρρυνση της αρχιτεκτονικής δημιουργίας, της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και άλλων αρχιτεκτονικών καινοτομιών, της αισθητικής αναβάθμισης των πόλεων, με παράλληλη διασφάλιση της ενότητας του υφισταμένου αστικού χαρακτήρα, της προστασίας της κτιριακής πολιτιστικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, καθώς και τη διαφύλαξη των ελεύθερων χώρων.
• Ανάπλαση και επανάχρηση εγκαταλελειμμένων και υποβαθμισμένων αστικών εκτάσεων (βιομηχανικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, παλιές σιδηροδρομικές γραμμές, κλπ), με αξιοποίησή τους ως εφεδρικό απόθεμα γης για κάλυψη του ελλείμματος ελεύθερων χώρων και δημόσιων υποδομών. Στην ίδια κατεύθυνση λειτουργούν και οι καταλήψεις εγκαταλειμμένων κτιρίων που ξαναπαίρνουν ζωή με νέες χρήσεις.
• Βελτίωση του μικροκλίματος με δεντροφυτεύσεις, διατήρηση ανοικτών ρεμάτων και φυσικών διαδρόμων για τα ρεύματα του αέρα, κατάλληλη διαμόρφωση κτιρίων και δημόσιων χώρων, προώθηση ήπιων μεθόδων δροσισμού αντί της χρήσης κλιματιστικών και της θερμικής ρύπανσης που δημιουργούν.
• Διαφύλαξη και επέκταση του φυσικού περιβάλλοντος που βρίσκεται μέσα στον αστικό ιστό (πράσινο, ρέματα, ορεινοί όγκοι, θαλάσσια μέτωπα), την απαλλαγή τους από κάθε είδους αυθαίρετες εγκαταστάσεις, την αναβάθμισή τους με οικολογικά κριτήρια και την οργανική τους ένταξη στη ζωή όλων των κατοίκων. Απαιτούμε προστασία και πολλαπλασιασμό του υπάρχοντος πρασίνου, διασύνδεση των ελεύθερων χώρων μεταξύ τους και με το περιαστικό πράσινο, αλλά και «πόλη για όλους», με δημόσιους χώρους όπου κανείς δεν θα νιώθει αποκλεισμένος. Σήμερα, εκτός από τα παιδιά, ορισμένες από τις κοινωνικές ομάδες με τη μικρότερη κοινωνική ισχύ αλλά τη μεγαλύτερη ανάγκη για ελεύθερους τη διαφύλαξη και επέκταση του φυσικού περιβάλλοντος που βρίσκεται χώρους, όπως τα ΑΜΕΑ, οι ηλικιωμένοι και οι μετανάστες, τους στερούνται.
• Πολιτικές περιορισμού της ρύπανσης όλων των μορφών (αέρα, υδάτων, ηχορύπανση κλπ), με κατάλληλες παρεμβάσεις.
• Προστασία από τις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, με κατάλληλο χωροταξικό σχεδιασμό και με υιοθέτηση πηγών χαμηλότερης έντασης, έστω κι αν αυτό επιβαρύνει το κόστος υπηρεσιών.
• Αξιόπιστο πλαίσιο αστικού σχεδιασμού και διαχείρισης, με θεσμική θωράκιση των Ρυθμιστικών Σχεδίων.

3.3 Κυκλοφοριακό

• Ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς, με προτεραιότητα στα μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ, προαστιακός σιδηρόδρομος), αλλά και στην παράκτια θαλάσσια συγκοινωνία, όπου οι συνθήκες το επιτρέπουν.
• Χρήση μέσων σταθερής τροχιάς. Το μετρό της Αθήνας αποτέλεσε ένα αποφασιστικό βήμα, χρειάζεται όμως να επεκταθεί για να καλύψει κεντρικές περιοχές κατοικίας. Ακόμη, χρειάζεται να κατασκευαστούν πυκνό δίκτυο τραμ (σε άμεση σύνδεση με το μετρό) καθώς και προαστιακός σιδηρόδρομος.
• Ενθάρρυνση εναλλακτικών χρήσεων του Ι.Χ., όπως συλλογική χρήση (car sharing), συνεξυπηρέτηση (car pool) ή τη χρήση στο κέντρο «ταξί χωρίς οδηγό». Ο ρόλος των ταξί ξανασχεδιάζεται ώστε να αποτελούν εναλλακτική λύση απέναντι στο ΙΧ και να συμπληρώνουν τη δημόσια συγκοινωνία αντί να την ανταγωνίζονται.
• Δεν υποστηρίζουμε την κατασκευή νέων οδικών έργων, με εξαίρεση μόνο όσων αξιοποιούν καλύτερα τον υπάρχοντα οδικό χώρο ή απαλλάσσουν τον οικιστικό ιστό από διαμπερή κυκλοφορία αυτοκινήτων, εφόσον μπορούν να κατασκευαστούν χωρίς σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
• Υποστηρίζουμε συστήματα ελεγχόμενης στάθμευσης στο κέντρο των μεγάλων πόλεων.
• Επιδιώκουμε τη δημιουργία δικτύου ποδηλατοδρόμων. Και φυσικά υποστηρίζουμε την ελεύθερη μετακίνηση μέσα στην πόλη των πεζών και των ΑΜΕΑ.
• Απαιτούμε ελεύθερη κυκλοφορία των πεζών στα πεζοδρόμια και τους πεζόδρομους και απαλλαγή των χώρων αυτών από σταθμευμένα ή διερχόμενα αυτοκίνητα, εμπορεύματα, τραπεζοκαθίσματα, κλπ.
• Θέλουμε πόλη για όλους, ανοιχτή στην πολυπολιτισμικότητα και τον κοινωνικό ανταγωνισμό, με στεγαστική πολιτική για όλο τον πληθυσμό, μέτρα καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού, ριζοσπαστικές πολιτικές γης και χώρο για ξαναζωντάνεμα εγκαταλειμμένων κτιρίων για στέγαση αστέγων ή κοινωνικές πρωτοβουλίες. Θέλουμε συμμετοχικές διαδικασίες για κάθε παρέμβαση, καλλιέργεια της ατομικής και της συλλογικής ευθύνης των πολιτών και ουσιαστικό ρόλο για τις Κινήσεις Πολιτών και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.

4 ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΑΚΤΕΣ, ΑΛΙΕΙΑ

• Την αντιστροφή της μείωσης της θαλάσσιας βιοποικιλότητας μέχρι το 2010, μέσα από την προστασία και διατήρηση των φυσικών θαλάσσιων περιοχών που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη βιοποικιλότητα και τον φυσικό επανεμπλουτισμό των θαλάσσιων περιοχών, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, τους ψαράδες, ΜΚΟ και ερευνητικά κέντρα.
• Την υιοθέτηση της «προσέγγισης του οικοσυστήματος», ώστε κάθε προγραμματιζόμενη παρέμβαση στη θαλάσσια και παράκτια ζώνη να προσαρμόζεται στα όρια που θέτουν οι οικολογικές αντοχές των συστημάτων
• Τον περιορισμό της ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος με την κατάργηση (το αργότερο μέχρι το 2010) της άμεσης ή έμμεσης απόρριψης σε αυτό επικίνδυνων χημικών, ανεπεξέργαστων λυμάτων και κάθε είδους αποβλήτων.
• Την ολοκλήρωση κατάλληλων μονάδων επεξεργασίας λυμάτων σε όλους τους οικισμούς, με προώθηση και φυσικών συστημάτων επεξεργασίας.
• Την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» και της «απεριόριστης ευθύνης», με σκοπό να αποκαθίσταται πλήρως η περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ζημία, να διασφαλίζεται ανεξάρτητη και ουσιαστική έρευνα για τις συνέπειες κάθε σοβαρού περιστατικού και να λειτουργεί προληπτικά και αποτρεπτικά το οικονομικό κόστος της μη λήψης μέτρων

Προωθούμε μια ολοκληρωμένη πολιτική για τη μείωση της ρύπανσης από σκάφη. Οι δραματικές επιπτώσεις της ρύπανσης που προκλήθηκε από τα πλοία «Έρικα» και «Πρεστίζ», κάνουν επιτακτική την ανάγκη εφαρμογής χωρίς άλλη καθυστέρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των προβλέψεων των Πακέτων «Ερικα Ι» και «Ερικα ΙΙ», σχετικά με τη ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών. Μεταξύ άλλων απαιτείται:

• Ενδυνάμωση του μηχανισμού ουσιαστικού ελέγχου σημαντικών σημείων του σκάφους που επηρεάζουν την ασφάλειά του, ώστε να υπόκεινται σε έλεγχο το 25% τουλάχιστο των πλοίων που ελλιμενίζονται ή διέρχονται από τα νερά μας.
• Δημιουργία καταλόγου σκαφών τα οποία δεν ανταποκρίνονται πλέον στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές (δεξαμενόπλοια με μονά τοιχώματα, σκάφη με σημαίες ευκαιρίες, σκάφη που απέτυχαν σε πάνω από μια επιθεωρήσεις, κα) στα οποία θα απαγορεύεται ο ελλιμενισμός και η διέλευση από τα νερά μας.
• Εποικοδομητική συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Γραφείο Ασφάλειας της Ναυσιπλοΐας για την αναβάθμιση της επιστημονικής και τεχνικής αρτιότητας των μηχανισμών ελέγχου της χώρας καθώς και της ποιότητας και επάρκειας των εταιριών που παραχωρούν πιστοποιητικά ασφάλειας των σκαφών, την εκπαίδευση και αναβάθμιση των λιμενικών αρχών.
• Κατάργηση των φορτοεκφορτώσεων στη διάρκεια της νύκτας ή όταν επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες.
• Προώθηση ολοκληρωμένης πολιτικής και προδιαγραφών για τις μηχανές και τα καύσιμα των σκαφών, ιδιαίτερα των επιβατηγών, με στόχο τον περιορισμό της αέριας και κάθε άλλης μορφής ρύπανσης που προκαλείται από τα σκάφη, ιδιαίτερα σε λιμάνια και νησιωτικές περιοχές, προωθώντας την ανάπτυξη «καθαρών σκαφών».
• Εφαρμογή των κανονισμών για τη λειτουργία υποδομών παραλαβής αποβλήτων από τα μεγαλύτερα και μικρότερα σκάφη σε όλα τα λιμάνια και μαρίνες της χώρας καθώς και πλωτές μονάδες παραλαβής πετρελαιοειδών σε σημαντικά περάσματα εμπορικών σκαφών.
• Κατάργηση, μέχρι το 2010, κάθε είδους απόρριψης πετρελαιοειδών και προώθηση σχεδίων για την κατάλληλη διαχείριση του έρματος των σκαφών, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μεταφοράς ξένων ειδών στα θαλάσσια οικοσυστήματά μας.
• Καταπολέμηση της χρησιμοποίησης «σκλάβων της θάλασσας» ως πληρωμάτων, και ταυτόχρονα τη διασφάλιση, για όλους τους ναυτικούς, της εκπαίδευσης, των κοινωνικών δικαιωμάτων και όλων των διατάξεων που προβλέπονται από τις σχετικές συνθήκες για τα σκάφη που διαχειρίζονται ή έχουν υπό την ιδιοκτησία τους εταιρίες με έδρα σε κοινοτική χώρα ή σε υπό ένταξη χώρα καθώς και για τα σκάφη που διέρχονται από ευρωπαϊκά νερά ή προσεγγίζουν ευρωπαϊκά λιμάνια.
• Υποστήριξη από την ΕΕ σχετικής διεθνούς πρωτοβουλίας για τον έλεγχο από τον Ι.Μ.Ο. (Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας) των κρατών που αντιπροσωπεύουν και χορηγούν “σημαίες ευκαιρίας” χωρίς απαίτηση τήρησης κανόνων και προδιαγραφών ασφάλειας των θαλάσσιων μεταφορών, καθώς και των νηογνωμόνων.
• Υιοθέτηση από κοινού με τις άλλες χώρες της ΕΕ φόρου ανάλογου με το τονάζ που διαχειρίζονται οι ναυτιλιακές εταιρίες, και όχι ανάλογα με τα κέρδη που εμφανίζουν, ώστε να βελτιωθούν οι προδιαγραφές ασφάλειας, να περιοριστεί η μετακίνηση προς σημαίες ευκαιρίας και να ενισχυθούν οι ευρωπαϊκοί νηογνώμονες, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού.
• Καθιέρωση συγκεκριμένων διαδρομών για τα δεξαμενόπλοια και ανάπτυξη του συστήματος διαχείρισης της κίνησης των πλοίων, ούτως ώστε να μην διέρχονται από οικολογικά και οικονομικά ευαίσθητες περιοχές. Ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα έχει η ασφαλής διέλευση των δεξαμενόπλοιων στη διαδρομή που θα συνδέσει την Αλεξανδρούπολη (βλέπε αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη) με λιμάνια κυρίως των Η.Π.Α., καθώς όλοι μπορούμε να φανταστούμε τις ολέθριες συνέπειες που θα είχε ένα αντίστοιχο του “Prestige” ναυάγιο στο Αιγαίο.