ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Σημαντικές πλευρές της οικολογικής κρίσης οφείλονται στην απόλυτη προτεραιότητα που δίνεται στην οικονομία μέσα από την κυρίαρχη ιδεολογία της πολιτικής οικονομίας. Η πρότασή μας επιδιώκει να θέσει την πολιτική οικολογία στο επίκεντρο και να αποδυναμώσει την ιδεολογική κυριαρχία της πολιτικής οικονομίας. Ιδιαίτερα στην εποχή μας η πολιτική οικολογία θέλει να αποτρέψει την μετατροπή της οικονομίας της αγοράς σε κοινωνία της αγοράς. Αντί λοιπόν να προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τα πάντα στις «οικονομικές αναγκαιότητες», όπως απαιτούν οι κυρίαρχες αντιλήψεις, προτάσσουμε το περιβάλλον και την κοινωνική συνοχή ως πλαίσιο το οποίο η οικονομία οφείλει να σέβεται. Η προσαρμογή αυτή αποτελεί για μας κεντρικό στοιχείο του αιτήματος για βιώσιμη ανάπτυξη. Έτσι, μια οικολογική αντίληψη για την οικονομία περιλαμβάνει:

Ανάδειξη και ισχυροποίηση της κοινωνικής οικονομίας (ως μη κερδοσκοπικού «τρίτου τομέα», πέρα από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο). Εδώ περιλαμβάνονται συνεταιρισμοί παραγωγών-καταναλωτών, τοπικά δίκτυα απευθείας ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών, αυτοδιαχειριζόμενα ασφαλιστικά ταμεία, δίκτυα στήριξης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και άλλες πρωτοβουλίες της Κοινωνίας των Πολιτών, ανεξάρτητες από το κράτος και τον ιδιωτικό τομέα. Ειδικά στη χώρα μας απαιτείται να καλυφθεί και το σοβαρό έλλειμμα σε νομικό πλαίσιο, χρηματοδοτικά εργαλεία και σύνδεση με τις πολιτικές απασχόλησης.

Ενσωμάτωση στην τιμή κάθε προϊόντος του κοινωνικού και περιβαλλοντικού κόστους που αντιστοιχεί σε όλο τον κύκλο ζωής του. Αντίστοιχα, μειώνεται η φορολόγηση άλλων, επιθυμητών δραστηριοτήτων όπως η εργασία. Τα έσοδα από τους «πράσινους» φόρους χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την αντιμετώπιση των αντίστοιχων επιπτώσεων. Αντίστοιχα εξαλείφονται και οι άμεσες ή καλυμμένες επιδοτήσεις ρυπογόνων δραστηριοτήτων.

Αποκεντρωμένη λειτουργία της οικονομίας: έμφαση στην τοπική και περιφερειακή κλίμακα, προσανατολισμός των εμπορικών ανταλλαγών προς τις πλησιέστερες κυρίως περιφέρειες και χώρες, συμπληρωματικός ρόλος για το εμπόριο μεγάλων αποστάσεων, κανόνες Δίκαιου και Έντιμου Εμπορίου στις οικονομικές σχέσεις με τον Τρίτο Κόσμο. Το οικολογικό κόστος των μεταφορών είναι ασύμβατο με τον σημερινό όγκο του διεθνούς εμπορίου, ενώ η τοπική οικονομία προσφέρει μεγαλύτερες ευκαιρίες ελέγχου από την τοπική κοινωνία και ισχυρότερα κίνητρα προστασίας των τοπικών φυσικών πόρων.

Προσαρμογή της οικονομίας στα ιδιαίτερα δεδομένα κάθε περιοχής, με σεβασμό στα οικοσυστήματα, τους φυσικούς πόρους και την πολιτιστική κληρονομιά. Η «ξεχασμένη Ελλάδα» των ορεινών και προβληματικών περιοχών, αλλά και μεγάλο μέρος των προστατευόμενων περιοχών, έχουν τεράστια σημασία ως προνομιακός χώρος για ανάπτυξη ήπιων οικονομικών δραστηριοτήτων, που θέλουμε πάντως να επεκταθούν σε όλη τη χώρα.

Αντικατάσταση των παραδοσιακών οικονομικών δεικτών (Α.Ε.Π.) με εναλλακτικούς δείκτες ευημερίας, που να συνυπολογίζουν όλες τις διαστάσεις της βιωσιμότητας. Εξελίξεις που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής και την κοινωνική συνοχή, δεν μπορούν να καταγράφονται ως δημιουργία πλούτου, όπως συμβαίνει σήμερα.

Αναγνώριση της σημασίας των μη εμπορευματικών αγαθών. Υπάρχουν ατομικές και συλλογικές δραστηριότητες που ενισχύουν την προσωπική μας αυτονομία και μπορούν να καλύψουν ορισμένες από τις ανάγκες μας χωρίς προσφυγή στους μηχανισμούς της οικονομίας. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν αγαθά όπως η ερασιτεχνική πολιτιστική δημιουργία, οι μετακινήσεις με τα πόδια ή η συνεργασία για τη φύλαξη παιδιών. Υπάρχουν επίσης ορισμένα μη εμπορεύσιμα αγαθά, όπου η οικονομική συμμετοχή του πολίτη πρέπει να περιορίζεται στην κάλυψη του κόστους παροχής.

Νέα κριτήρια στη συζήτηση για τον δημόσιο τομέα και τις ιδιωτικοποιήσεις. Δεν έχουμε λόγους να μην υποστηρίξουμε τη δημόσια διαχείριση όπου αυτή σέβεται τη βιωσιμότητα και λειτουργεί με διαφάνεια και κοινωνικό έλεγχο, όμως οι περιπτώσεις αυτές είναι δυστυχώς περιορισμένες. Εξίσου, αν όχι περισσότερο απογοητευτικές είναι και οι επιδόσεις του ιδιωτικού τομέα. Όπου η Κοινωνική Οικονομία μπορεί να δώσει λύσεις, υποστηρίζουμε την επέκτασή της. Διαφορετικά επιλέγουμε κατά περίπτωση τη μορφή διαχείρισης που είναι κάθε φορά πιο συμβατή με τις αλλαγές που απαιτεί η στροφή προς τη βιωσιμότητα.

2 ΕΡΓΑΣΙΑ

Η υποστήριξή μας προς τον κόσμο της εργασίας είναι δεδομένη αλλά όχι άκριτη. Θεωρούμε την εργασία δικαίωμα, θέτουμε τους ανθρώπους (όπως και τη φύση) πάνω από τα κέρδη, διεκδικούμε εργασία με δικαιώματα, δημιουργικότητα και νόημα, προωθούμε θεσμούς δημοκρατίας και στους χώρους δουλειάς. Απαιτούμε δίκαιη κατανομή του κοινωνικού πλούτου, θέλουμε συνδικάτα πέρα από συντεχνιακές λογικές, αυτόνομα, ελκυστικά στους εργαζόμενους και αποτελεσματικά στη δράση τους, στηρίζουμε μορφές κοινωνικής οικονομίας που υπερβαίνουν τη μισθωτή εργασία, προωθούμε αντιλήψεις που αποβλέπουν στη συνοχή της ομάδας των εργαζομένων και τη συμμετοχή τους στο παραγόμενο τελικό προϊόν. Απορρίπτουμε όμως κατηγορηματικά την υποταγή της ζωής στην παραγωγή και την εργασία, τη δημιουργία και συντήρηση θέσεων εργασίας με κάθε τίμημα, όπως και την περιθωριοποίηση όσων μένουν εκτός παραγωγικής διαδικασίας. Συνθήκες εργασίας, εργασιακό περιβάλλον και ασφάλεια των εργαζομένων αποτελούν για μας προτεραιότητα. Η εξάλειψη των ανθυγιεινών παραγόντων και του εργασιακού στρες απαιτεί αυξημένα δικαιώματα ελέγχου από τους ίδιους τους εργαζόμενους και συνδέεται με γενικότερες αλλαγές προς την κατεύθυνση της αειφορίας και της καθαρής παραγωγής. Στοιχείο ποιότητας στην εργασία, αποτελεί η απελευθέρωση της δημιουργικότητας αλλά και η μείωση του εργάσιμου χρόνου, που μπορεί να συμβάλει και στη μείωση της ανεργίας. Ο φόβος της ανεργίας αποτελεί σήμερα το ισχυρότερο όπλο πίεσης προς τους εργαζομένους. Όμως η μισθωτή εργασία δεν αποτελεί τη μόνη μορφή κοινωνικής προσφοράς, και συχνά η αργία μπορεί να είναι εξίσου ή και περισσότερο δημιουργική. Με δεδομένη την αδυναμία των σύγχρονων οικονομιών να δημιουργήσουν αξιοπρεπή απασχόληση για όλους, αντιτασσόμαστε στον κοινωνικό στιγματισμό των ανέργων και διαχωρίζουμε το «δικαίωμα στη δουλειά» από το δικαίωμα σε ένα βασικό εισόδημα για όλους όσους μένουν (ή επιλέγουν να μείνουν) εκτός αγοράς εργασίας, συνδυασμένο με παροχή δυνατοτήτων για κοινωνική προσφορά. Για μας οι θέσεις εργασίας δεν αποτελούν αυτοσκοπό, αλλά μέσο για την ευημερία, την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη της προσωπικότητας των εργαζομένων. Αρνούμαστε έτσι να στηρίξουμε θέσεις εργασίας σε τομείς που πλήττουν την ποιότητα ζωής, το περιβάλλον, τα κοινωνικά δικαιώματα ή την υγεία των εργαζομένων. Από την άλλη πλευρά υπογραμμίζουμε ότι τα «πράσινα επαγγέλματα», που συμβάλλουν στη βιωσιμότητα, μπορούν να αποτελέσουν σχεδόν ανεξάντλητη πηγή αξιοπρεπούς και εποικοδομητικής απασχόλησης. Πολλά από αυτά συνδέονται με μορφές κοινωνικής οικονομίας και απαιτούν αντίστοιχες προσαρμογές στις πολιτικές και τα προγράμματα απασχόλησης. Σημαντικό μέρος από τις οικονομικές ανάγκες των εργαζομένων τείνει σήμερα να καλύπτεται με δανεισμό, που μάλιστα ενθαρρύνεται συστηματικά. Είμαστε αντίθετοι στην τάση αυτή, καθώς ενισχύει πρότυπα υπερκατανάλωσης, αποδυναμώνει συνδικαλιστικές διεκδικήσεις και οδηγεί σε πολύπλευρη εξάρτηση των πολιτών από τις τράπεζες. Στα ζητήματα απορρύθμισης και ελαστικότητας απορρίπτουμε τόσο την υποχρεωτική προσαρμογή των εργαζομένων στις ανάγκες των επιχειρήσεων όσο και την ανελαστική προσκόλληση στα παραδοσιακά πρότυπα απασχόλησης, που αγνοούν τις ιδιαίτερες ανάγκες μεγάλων κοινωνικών ομάδων όπως των γυναικών και των νέων. Στηρίζουμε όμως τις μορφές ευελιξίας που ασκούνται με απόλυτα ατομική επιλογή κάθε εργαζομένου, κατοχυρώνουν πλήρη ασφαλιστική κάλυψη και διασφαλίζονται ως εργασιακό δικαίωμα με συνδικαλιστικές εγγυήσεις. Οι διακρίσεις στην εργασία αποτελούν κεντρικό ζήτημα. Γυναίκες, μετανάστες, πρόσφυγες, φορείς του AIDS, άτομα με ειδικές ανάγκες, αντιμετωπίζουν προβλήματα τόσο σε σχέση με την αναζήτηση απασχόλησης όσο και σε σχέση με τους όρους εργασίας. Η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού συνδέεται εδώ με τους αγώνες για τα εργασιακά δικαιώματα. Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη ευρωπαϊκή χώρα, όπου η εργατική νομοθεσία παραβιάζεται σε τόσο μεγάλη έκταση. Μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα στηρίζεται σε συστηματικές παραβιάσεις δικαιωμάτων ωραρίου, ασφάλισης, συνθηκών εργασίας ή ακόμη και αποδοχών, δημιουργώντας στην πράξη δύο ταχύτητες εργαζομένων. Η αποκατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων δεν απαιτεί μόνο συνδικαλιστικούς αγώνες και νομοθετικές παρεμβάσεις, αλλά και μια γενικότερη κουλτούρα «μηδενικής ανοχής» απέναντι στην αυθαιρεσία εντός και εκτός εργασιακών χώρων.

3 ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ

Η παραδοσιακή έννοια της ανάπτυξης εστιάζει στη διαρκή διόγκωση της παραγωγής και κατανάλωσης, αδιαφορώντας για τις συνέπειες και το κόστος. Παράγονται έτσι πλήθος προϊόντα πέρα και έξω από τις ανάγκες μας, δημιουργώντας καταναλωτικά πρότυπα επικίνδυνα για το περιβάλλον και συμπαρασύροντας τον πολίτη σε άχρηστες αγορές. Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από τα αδιέξοδα, χρειαζόμαστε μια άλλη λογική, που να δίνει προτεραιότητα στην ποιότητα της ζωής και να συνδέει την οικονομική δραστηριότητα με την κοινωνική συνοχή και τον σεβασμό στο περιβάλλον. Προωθούμε λοιπόν πρότυπα παραγωγής βασισμένα στις τοπικές και περιφερειακές ανάγκες, με παράλληλη προστασία των φυσικών πόρων. Αναπτύσσουμε νέα πρότυπα ευημερίας που υπερβαίνουν τον κοντόφθαλμο καταναλωτισμό και επαναπροσδιορίζουν τις ανάγκες μας, επικεντρωμένα σε μεταϋλικές αξίες όπως η κοινωνική υπευθυνότητα, η ποιότητα ζωής και οι ευκαιρίες για ανάπτυξη της προσωπικότητας. Παράλληλη είναι και η προσπάθεια για περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας και της χρήσης πρωτογενών φυσικών πόρων, ιδιαίτερα των μη ανανεώσιμων. Δίνουμε έμφαση στην ποιότητα των προϊόντων, με ενισχυμένες προδιαγραφές ασφαλείας, μεγάλη διάρκεια ζωής, περιθώρια επαναχρησιμοποίησης και δυνατότητες εύκολης συντήρησης και επισκευής. Παράλληλα, επιδιώκουμε κατά το δυνατόν αποσύνδεση από τη ροή πρώτων υλών και ελαχιστοποίηση συσκευασιών και προϊόντων μιας χρήσης. Στο πλαίσιο αυτό, απαραίτητη είναι η ανάληψη της ευθύνης από τους παραγωγούς για όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων τους. Παρέχουμε στήριξη στις επιχειρήσεις που προσανατολίζονται στην παραγωγή και χρήση ενέργειας από τον ήλιο, τον άνεμο ή το νερό, αρκεί οι εγκαταστάσεις να εναρμονίζονται στο φυσικό περιβάλλον και να σέβονται τις απόψεις των τοπικών κοινωνιών όπου εγκαθίστανται. Οι εγκαταστάσεις θα πρέπει να είναι κτιριακά ενταγμένες στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής τους και να διευκολύνουν την πρόσβαση των εργαζομένων με τα πόδια ή με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Παραδοσιακές επιχειρήσεις, όπως ελαιοτριβεία, πυρηνελαιουργεία, συσκευαστήρια κ.λπ. θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν την παραγωγή τους στις ανάγκες προστασίας του περιβάλλοντος. Στηρίζουμε τις προσπάθειες για παραγωγή χωρίς ρύπανση, με καθαρές τεχνολογίες, επανασχεδιασμό προϊόντων και διαδικασιών παραγωγής, χρήση ανακυκλωμένων υλικών, σχέδια «οικολογικής αποτελεσματικότητας», συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση αποβλήτων και απορριμμάτων, κατάργηση των επικίνδυνων χημικών. Θεωρούμε προτεραιότητα τη στροφή σε καθαρές τεχνολογίες και μεθόδους παραγωγής χωρίς απόβλητα, και όχι την εκ των υστέρων διαχείριση των αποβλήτων. Στόχος μας είναι μία οικονομία μηδενικών αποβλήτων, που θα αντιγράφει τα φυσικά οικοσυστήματα. Θεωρούμε απαραίτητο να παράγουν όλες οι επιχειρήσεις ανακυκλώσιμα προϊόντα. Ιδιαίτερα οι φαρμακοβιομηχανίες και οι χημικές εταιρίες, πρέπει να φροντίσουν για την επανασυγκομιδή των προϊόντων τους, όπως ληγμένα ή άχρηστα φάρμακα, χρησιμοποιημένες μπαταρίες κ.λπ., ώστε αυτά να μην καταλήγουν στους ΧΥΤΑ. Η ανακύκλωση και επανασυγκομιδή των προϊόντων θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας ενώ παράλληλα θα συμβάλει χωρίς μεγάλο κόστος στην προστασία του περιβάλλοντος. Διεκδικούμε οικολογική σήμανση για κάθε προϊόν, με ανάλυση του κύκλου ζωής και των επιπτώσεων από την παραγωγή μέχρι και την αχρήστευσή του, ώστε ο καταναλωτής να έχει πλήρη ενημέρωση για να επιλέγει συνειδητά. Απαιτούμε επίσης πλαίσιο δεοντολογίας για τη διαφήμιση και την προβολή επιχειρήσεων και προϊόντων, με συμμετοχή των περιβαλλοντικών και καταναλωτικών οργανώσεων στη διαμόρφωση και τον έλεγχο της εφαρμογής του. Απαραίτητη θεωρούμε εδώ και τη δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου των διαφημίσεων ως προς την αλήθεια του περιεχομένου τους. Ενθαρρύνουμε επιπρόσθετα εθελοντικά πλαίσια δεοντολογίας και δεσμεύσεων κοινωνικής ευθύνης για τις επιχειρήσεις πέρα από τις νομικές τους υποχρεώσεις, με την προϋπόθεση ότι είναι ολοκληρωμένα, ουσιαστικά και επαληθεύσιμα από ανεξάρτητους κοινωνικούς φορείς, χωρίς να εμποδίζουν περαιτέρω βελτιώσεις της νομοθεσίας ή να αποτελούν απλά εργαλεία δημόσιων σχέσεων. Προωθούμε την ανάπτυξη κριτικού πνεύματος και οικολογικής συνείδησης από τους καταναλωτές. Συνειδητές αγοραστικές επιλογές των πολιτών μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τις κατευθύνσεις της παραγωγής και της οικονομίας. Στην κατεύθυνση αυτή δίνουμε έμφαση στον αναπροσανατολισμό της εκπαίδευσης, την επαρκή ενημέρωση των πολιτών και την ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτικών οργανώσεων. Προωθούμε παράλληλα αποτελεσματικότερο πλαίσιο προστασίας του καταναλωτή, αλλά και θεσμοθέτηση αντικινήτρων για τις μη απαραίτητες διαδικασίες μεσαζόντων που επιβαρύνουν τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών.

4 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ – ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Η εντατική μορφή γεωργίας έχει φθάσει τα όριά της και στη χώρα μας. Οι διαδικασίες αναθεώρησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Κ.Α.Π) στην Ε.Ε χρειάζεται να συνδυαστούν με συνολικότερο αναπροσανατολισμό της γεωργίας προς την εξασφάλιση αυτοδυναμίας σε όλα τα επίπεδα, από το αγροτικό νοικοκυριό και την τοπική κοινότητα μέχρι την κάθε περιφέρεια και χώρα. Στηρίζουμε ολοκληρωμένες πολιτικές ποιότητας στον αγροτικό χώρο, σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας, που παράλληλα δημιουργούν απασχόληση και εγγυώνται την ασφάλεια των τροφίμων, την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, την προστασία του περιβάλλοντος και την ήπια μεταχείριση των ζώων. Εστιάζουμε στην ενίσχυση των μικρών παραγωγών και των οικογενειακών εκμεταλλεύσεων, την πολυλειτουργική γεωργία και τη διασύνδεση της αγροτικής οικονομίας με άλλες παραγωγικές δραστηριότητες, με στόχο την παροχή ευκαιριών απασχόλησης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και του εισοδήματος των αγροτών. Στο πλαίσιο αυτό, αποδίδουμε σημαντικό ρόλο σε τομείς όπως τα βιολογικά συστήματα παραγωγής, η αγροτική μεταποίηση, ο οικοτουρισμός και ο αγροτουρισμός, η ήπια ενέργεια και η αξιοποίηση βιομάζας, η δασοπονία, η παραγωγή βιοκαυσίμων από γεωργικά υπολείμματα και επιλεκτικές καλλιέργειες, η αλιεία σε λίμνες και ποταμούς.

4.1 ΑΓΡΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Θεωρούμε τη γεωργία χαμηλών εισροών γέφυρα προς οικολογικότερες μορφές γεωργίας, με τον όρο ότι η στροφή αυτή συνδυάζεται με ολοκληρωμένες πολιτικές και μέτρα για τους φυσικούς πόρους: υδατικούς, εδαφικούς, ενεργειακούς, γενετικούς αλλά και ανθρώπινους.

4.2 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Θέλουμε μία αγροτική οικονομία πέρα από τις μονοκαλλιέργειες, με έμφαση στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων με λογικό κόστος, προσανατολισμένη στις ανάγκες και τη ζήτηση των καταναλωτών, με κύριο βάρος στους μικρούς παραγωγούς και τις οικογενειακές επιχειρήσεις, την αυτονομία από τις αγροχημικές εταιρείες και την ισορροπία πεδινών και (ημι)ορεινών περιοχών. Στηρίζουμε την τοπική κλίμακα της οικονομίας με προσανατολισμό κατά προτεραιότητα στους καταναλωτές της ευρύτερης περιοχής, τοπικά σύμφωνα ποιότητας, συνεταιρισμούς παραγωγών –καταναλωτών και άλλα εναλλακτικά δίκτυα διανομής και αλληλεγγύης, σύνδεση με αγροτουριστικές δραστηριότητες αλλά και τροφοδοσία των τοπικών τουριστικών επιχειρήσεων. Δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στις συνθήκες απασχόλησης των εποχιακών εργατών γης, και κυρίως των μεταναστών, όπου η εργασία σε σκληρές συνθήκες χωρίς δικαιώματα αποτελεί σήμερα συνηθισμένο φαινόμενο. Ευνοούμε τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων απ’ τους ίδιους τους παραγωγούς, τον έλεγχο των παραγωγών στις λαϊκές αγορές, τη στήριξη των παραδοσιακών και εναλλακτικών τεχνών και επαγγελμάτων.

4.3 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

Δίνουμε κεντρικό ρόλο στην προώθηση της Βιολογικής Γεωργίας και αντιμαχόμαστε την υποκριτική χρήση του όρου για εικονικό «πρασίνισμα» κάποιων πολιτικών. Στηρίζουμε τη σύσταση Συμβουλίου Βιολογικής Γεωργίας, με τη συμμετοχή όλων των φορέων του χώρου και διαμόρφωση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προώθηση της βιολογικής γεωργίας. Ενισχύουμε τη διατήρηση σε συνθήκες αγρού της ποικιλότητας για τη λειτουργία των οικοσυστημάτων και ως πόρου για τη βιολογική παραγωγή νέων ανθεκτικών και παραγωγικών ποικιλιών. Αντιμετωπίζουμε θετικά, αλλά υπό όρους, τη διακίνηση και ανταλλαγή φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού και αυτόχθονων φυλών παραγωγικών ζώων. Παράλληλα, προωθούμε τη βιολογική κτηνοτροφία, ιδιαίτερα στις ημιορεινές περιοχές που είναι εφικτή και αναβαθμίζει την αξία των προϊόντων. Υποστηρίζουμε την παραγωγή και τη διακίνηση των βιολογικών προϊόντων που αναδεικνύουν κοινωνικές και οικολογικές αξίες. Προωθούμε τη δημιουργία και επέκταση ιδιαίτερων λαϊκών αγορών για βιολογικά προϊόντα. Ενισχύουμε την έμπρακτη αναβίωση κοινοτικών αξιών, τη διάλυση των αρνητικών στερεοτύπων για τους ανθρώπους της υπαίθρου, τη γαστρονομική προβολή των οικολογικών γεύσεων και τον πολιτισμό του φαγητού ως μικρής γιορτής χωρίς πίεση χρόνου.

4.4 ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ (Γ.Τ.Ο)

Η Γενετική Μηχανική έρχεται να υποτάξει τον αγροτικό τομέα στα σχέδια των μεγάλων αγροχημικών εταιριών. Ενδεχόμενη επικράτησή της θα προκαλέσει πλήρη εξάρτηση των αγροτών σε όλο τον κόσμο, μέσω της δέσμευσης φυτών και ζώων ως πνευματικής ιδιοκτησίας περιορισμένου αριθμού πολυεθνικών εταιριών που στηρίζονται ιδιαίτερα από τις Η.Π.Α. Είμαστε αντίθετοι σε κάθε απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον. Απορρίπτουμε τη χρήση διαγονιδιακών ποικιλιών και των προϊόντων τους στην αγροτική παραγωγή (φυτική και ζωική) συμπεριλαμβανομένων και των ζωοτροφών. Υποστηρίζουμε τη διατήρηση του Ευρωπαϊκού Μορατόριουμ για την έγκριση νέων Γ.Τ.Ο., μέχρι να συμπληρωθεί η νομοθεσία με τους αναγκαίους κανόνες εφαρμογής και να κατοχυρωθεί η αστική ευθύνη των εταιριών παραγωγής και διακίνησης Γ.Τ.Ο. για κάθε περίπτωση βλαβών. Επιδιώκουμε για όλα τα προϊόντα (τρόφιμα, ζωοτροφές και πολλαπλασιαστικό υλικό) που προέρχονται από Γ.Τ.Ο. την αυστηρότερη δυνατή νομοθεσία για τη σήμανση και τη δυνατότητα αναγνώρισής τους από τους καταναλωτές. Συμμετέχουμε στο διεθνές κίνημα για μία αγροτική παραγωγή απαλλαγμένη από Γ.Τ.Ο.

4.5 ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Αποδίδουμε στην προώθησή του οικοτουρισμού ρόλο-κλειδί για την κάλυψη του χάσματος ορεινών και πεδινών περιοχών, τη συμφιλίωση της γεωργίας με το περιβάλλον και τη δημιουργία συμπληρωματικής απασχόλησης στην ύπαιθρο, αλλά και την εκ νέου εξοικείωση των κατοίκων των πόλεων με το φυσικό και πολιτισμικό πλούτο της χώρας.

ΑΛΙΕΙΑ ΣΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΥΔΑΤΑ

Προωθούμε την εφαρμογή των αρχών της υπεύθυνης αλιείας και υδατοκαλλιέργειας και την τοπική ανάπτυξη περιοχών που εξαρτώνται από την αλιεία. Εστιάζουμε στην προστασία των ιχθυοαποθεμάτων, στις ίσες ευκαιρίες για απασχόληση στην αλιεία και στην ενίσχυση των μικρών παράκτιων ψαράδων. Απαιτούμε ολοκληρωμένες περιβαλλοντικές μελέτες για τις θαλάσσιες λεκάνες που φιλοξενούν υδατοκαλλιέργειες, ώστε να αποφεύγονται προβλήματα ρύπανσης και επιπτώσεις στον θαλάσσιο τουρισμό.

ΔΑΣΟΠΟΝΙΑ

Θεωρούμε απαραίτητο ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης με συντονισμένο έργο για την πρόληψη και διαχείριση των φυσικών καταστροφών και την αειφορική διαχείριση του δασικού πλούτου.

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

Στηρίζουμε τη διαφάνεια, την ανιχνευσιμότητα και τον επαρκή έλεγχο σε όλα τα στάδια της παραγωγής, για ασφαλή και ποιοτικά προϊόντα που να απολαμβάνουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Δίνουμε προτεραιότητα στο σεβασμό των ιδιαίτερων αναγκών των ζώων, την ποιότητα των ζωοτροφών και την εξασφάλιση ζωοτροφών χωρίς Γ.Τ.Ο., τη στήριξη της εκτατικής κτηνοτροφίας με σεβασμό της φέρουσας ικανότητας των βοσκοτόπων, τη διασύνδεση γεωργίας και κτηνοτροφίας με επιτόπια παραγωγή ζωοτροφών και την αμοιβαία αξιοποίηση γεωργικών και κτηνοτροφικών υπολειμμάτων. Επιδιώκουμε απαγόρευση της χρήσης ορμονών και τη θέσπιση αυστηρών κανόνων στη χορήγηση αντιβιοτικών στα ζώα. Δίνουμε έμφαση στην προστασία των οικοσυστημάτων από την υπερβόσκηση και τη διάβρωση.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Θεωρούμε την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων ενιαίο μέγεθος στη διατροφή. Για μας δεν υπάρχει ποιότητα χωρίς ασφάλεια. Θεωρούμε την ασφάλεια αδιαπραγμάτευτο μέγεθος, που δεν επιδέχεται διαβαθμίσεις. Με τη λογική αυτή προωθούμε συστήματα διασφάλισης ποιότητας στις μεταποιητικές επιχειρήσεις του αγρο-διατροφικού τομέα.

4.6 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

Στη μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Κ.Α.Π.) δίνουμε προτεραιότητα:

Στη βοήθεια προς τους αγρότες για να προσαρμόσουν τη παραγωγή τους στις προσδοκίες των καταναλωτών

Στη στήριξη και βελτίωση της ζωής στην ύπαιθρο

Στην προστασία της ιδιαίτερης ταυτότητας των τοπικών γεωργικών προϊόντων

Στην υπεράσπιση των συμφερόντων των γεωργών στις σχέσεις τους με τους με μεσάζοντες και εμπόρους .

ΑΠΟΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Στηρίζουμε την αποσύνδεση των ενισχύσεων από την παραγωγή κάθε γεωργικής εκμετάλλευσης, με όρους σταδιακής εφαρμογής και στήριξης των πραγματικών αγροτών.

Με σημαντική αύξηση των διαθέσιμων πόρων.

Με μέτρα που θα διασφαλίζουν τα μεσογειακά προϊόντα και την απασχόληση στην ύπαιθρο, καθώς και το εισοδηματικό επίπεδο που απολάμβαναν μέχρι τώρα οι παραγωγοί.

Με ολοκληρωμένες πολιτικές για την απασχόληση σε περιφερειακό επίπεδο.

Με μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας και διασφάλισης της ποιότητας των προϊόντων.

Με χορήγηση των επιπλέον ενισχύσεων με βάση μετρήσιμους περιβαλλοντικούς δείκτες και κατανοητές διαδικασίες ελέγχου.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

Θεωρούμε σημαντική την κατοχύρωση του ρόλου τους και ενθαρρύνουμε την ευρύτατη ώσμωση των νέων κατευθύνσεων με τον αγροτικό κόσμο.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ

Η μεταρρύθμιση στη γεωργία απαιτεί:

«επανεκπαίδευση» της Δημόσιας Διοίκησης και συνεχή ανανέωση της παραγωγικής γνώσης στον γεωργικό τομέα.

σύνδεση με πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.

επιστημονικά ερευνητικά προγράμματα με τεχνικές καλλιέργειας σε επίπεδο αγρού ώστε να γίνονται προσιτές στους αγρότες. Η αγροτική έρευνα θα πρέπει να περιλαμβάνει και τη μεταποίηση και εμπορία των αγροτικών προϊόντων.

5 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Χάρη στη ραγδαία ανάπτυξη του τις τελευταίες δεκαετίες, ο τουρισμός έχει εξελιχθεί σε έναν από τους βασικότερους κλάδους της οικονομίας. Παγκοσμίως η τουριστική «βιομηχανία» καλύπτει σήμερα το 9% των θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, η Ευρώπη δέχεται 360 εκατομμύρια τουρίστες ετησίως, αριθμός που αναμένεται να διπλασιασθεί μέχρι το 2025. Για την Ελλάδα ο τουρισμός έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι αποτελεί έναν από τους τομείς- κλειδιά της οικονομίας. Από την άλλη πλευρά, ο μαζικός συμβατικός τουρισμός οδηγεί σε αδιέξοδα Ιδιαίτερα στη χώρα μας, η άναρχη και απρογραμμάτιστη τουριστική ανάπτυξη, έχει ήδη προκαλέσει πλήθος προβλήματα:

Οδηγώντας σε δραματική μείωση έως και εξαφάνιση άλλες δραστηριότητες, όπως γεωργία και κτηνοτροφία, για χάρη της τουριστικής μονοκαλλιέργειας..

Προκαλώντας πιέσεις σε φυσικούς πόρους τομέων όπως η αλιεία ή η ενέργεια.

-Υποβαθμίζοντας φυσικά οικοσυστήματα, ακόμα και προστατευόμενα, για την επιδίωξη ενός βραχυπρόθεσμου οικονομικού κέρδους χωρίς αρχές και όρια.

Αλλοιώνοντας πολιτιστικές παραδόσεις και τρόπους ζωής των πληθυσμών, ιδιαίτερα στις μικρές τοπικές κοινωνίες.

Βασικοί άξονες για μια αειφόρο τουριστική πολιτική, προσανατολισμένη στην ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, χρειάζεται να είναι: Προτεραιότητα στην προστασία της φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς, ως βασικού κεφαλαίου (και) για τον τουρισμό.

Προώθηση του οικοτουρισμού και των άλλων μορφών ήπιου και εναλλακτικού τουρισμού, όπως ο πολιτιστικός τουρισμός, ο αγροτουρισμός, ο περιηγητικός, ο συνεδριακός, ο αθλητικός (πεζοπορία, ορειβασία, αναρρίχηση, ποδήλατο βουνού) κτλ.

Ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την τουριστική ανάπτυξη κάθε περιφέρειας, που να λαμβάνει υπόψη την ειδική φύση κάθε τουριστικού προορισμού (πόλη, χωριό, αγροτική η παραθαλάσσια περιοχή, βουνό) και να διασφαλίζει τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών.

Καθορισμός ορίων με βάση τη φέρουσα ικανότητα κάθε τουριστικού προορισμού για την κατανάλωση, τη ρύπανση, την πολεοδόμηση και τις χρήσεις των εγκαταστάσεων.

Ειδικά μέτρα για «κορεσμένες» τουριστικές περιοχές που δέχονται πάνω από το 20% τον συνολικό αριθμό τουριστικών επισκέψεων ετησίως.

Σύνδεση της τουριστικής ανάπτυξης με τους άλλους τομείς κάθε τοπικής οικονομίας, όπως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ιδιαίτερα τη βιολογική.

Ειδικά μέτρα για την προστασία ευαίσθητων ή ευπαθών φυσικών οικοσυστημάτων

Αναπροσανατολισμός των τουριστικών μετακινήσεων από το αεροπλάνο και το ΙΧ προς τον σιδηρόδρομο, το λεωφορείο και τη θαλάσσια επιβατική συγκοινωνία.

Προβολή του τοπικού πολιτισμού, κουλτούρας, ιστορίας και παραδόσεων με τρόπο που να οδηγεί σε ουσιαστική βίωση και κατανόησή τους από τους επισκέπτες, συμβάλλοντας σε γόνιμη πολιτισμική επικοινωνία.

6 ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Η ενεργειακή πολιτική οφείλει να συνδυάζει την οικολογική συμβατότητα με την εξασφάλιση ενεργειακού εφοδιασμού και την οικονομική βιωσιμότητα. Τα ζητήματα της ενέργειας έχουν τεράστιο φάσμα αλληλεπιδράσεων, από την τοπική ρύπανση και τα πρότυπα παραγωγής-κατανάλωσης μέχρι τον πόλεμο και την αλλαγή του κλίματος. Αναλογικά με το επίπεδο της οικονομίας της, η χώρα μας είναι από τις πιο σπάταλες ενεργειακά στην Ευρώπη, με την κατανάλωση ενέργειας να αυξάνει ταχύτερα από το ΑΕΠ και τη συμμετοχή των ορυκτών καυσίμων να φθάνει το 95%. Οι επίσημες προβλέψεις μιλούν για αύξηση των εκλύσεων CO2 την περίοδο 1990-2010 τουλάχιστον κατά 48,5% (έναντι δεσμεύσεων για συγκράτηση της αύξησης στο 25%) και διείσδυση της ανανεώσιμης ενέργειας για το 2010 το πολύ 10% μαζί με τα υδροηλεκτρικά, έναντι υποχρεώσεων για το διπλάσιο. Γραφειοκρατία, έλλειμμα σχεδιασμού και έλλειψη οργάνωσης, αποτελματώνουν την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, τομέας στον οποίο η Ελλάδα έχει σήμερα χειρότερες επιδόσεις από ό,τι τις δεκαετίες του ’80 και του ‘90. Η στροφή προς τη βιωσιμότητα αφορά πρώτα από όλα την πολιτική βούληση που ακόμη απουσιάζει:

Προτεραιότητα στην ορθολογική χρήση και εξοικονόμηση ενέργειας. Εδώ περιλαμβάνονται βιοκλιματικός σχεδιασμός και μόνωση κτιρίων, καλύτερος σχεδιασμός των παραγωγικών διαδικασιών, χρήση αποδοτικότερων οικιακών συσκευών και λαμπτήρων, ορθολογικότερη παραγωγή και χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας, δραστική επέκταση της ανακύκλωσης /και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των πολιτών, αλλά και εφαρμογές όπως συμπαραγωγή θερμότητας με τον ηλεκτρισμό ή αξιοποίηση του βιοαερίου των απορριμμάτων. Αντίστοιχος αναπροσανατολισμός χρειάζεται και στην πολιτική μεταφορών.

Ορθολογική τιμολόγηση της χρήσης της ενέργειας, με ενσωμάτωση του εξωτερικού κόστους παραγωγής της: ενεργειακός φόρος στο πετρέλαιο και τον λιγνίτη (και, λιγότερο, στο φυσικό αέριο), κατάργηση όλων των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα, αντιμετώπιση της ήπιας ενέργειας ανάλογα με τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά της πλεονεκτήματα. Η ενσωμάτωση αυτή, σε περιορισμένο έστω βαθμό, δείχνει σήμερα αναπόφευκτη στο πλαίσιο της επικείμενης διακρατικής εμπορίας «δικαιωμάτων εκλύσεων» αερίων του θερμοκηπίου. Η τιμολόγηση της χρήσης της ενέργειας διαβαθμίζεται κλιμακωτά, ώστε να συνδυάζει την κοινωνική διάσταση με απτά κίνητρα εξοικονόμησης.

Αναθεώρηση των όρων «απελευθέρωσης» της ενεργειακής αγοράς ενέργειας, υπό το πρίσμα της ανάγκης αποφυγής μηχανισμών που θα έχουν συμφέρον να διευρύνουν διαρκώς την ζήτηση ενέργειας και να εκμεταλλεύονται τον καταναλωτή. Θέλουμε απελευθέρωση επικεντρωμένη στις ήπιες μορφές ενέργειας και την αυτοπαραγωγή, εμπορική παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο μόνο αν αντικαθιστά αντίστοιχες μονάδες λιγνίτη ή πετρελαίου, δικαίωμα επιλογής του καταναλωτή με βάση την πηγή παραγωγής της ενέργειας.

Κεντρική θέση στις ήπιες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: αιολική, ηλιακή, ήπια γεωθερμία, μικρά υδροηλεκτρικά, αξιοποίηση βιομάζας. Η δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για την ανάπτυξή τους περιλαμβάνει νομοθετικό, χρηματοδοτικό, τιμολογιακό και φορολογικό πλαίσιο, αλλά και κατάλληλη ενημέρωση και κλίμα κοινωνικής αποδοχής και συμμετοχής. Συνεκτικό πλαίσιο σχεδιασμού στόχων και μέτρων, προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περιοχής, θα ενθαρρύνει δραστηριοποίηση μικρών παραγωγών, επενδυτική συμμετοχή και συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, αυτοπαραγωγή και σε επίπεδο νοικοκυριών ή κτιρίων και παραγωγή βιομάζας από τη γεωργία, δημιουργώντας με ευθύνη της πολιτείας τις απαραίτητες υποδομές για τη μεγιστοποίηση της διείσδυσής τους. Για κάθε έργο ανανεώσιμης ενέργειας πρέπει να αξιολογείται η συνολική περιβαλλοντική του συνεισφορά και να αποφεύγονται συμπεριφορές τοπικισμού και κοινωνικής αναλγησίας προς τις περιοχές που ήδη υφίστανται βαρύτατες επιπτώσεις από την παραγωγή ενέργειας.

Έμφαση στη διαχείριση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, με κατεπείγουσα ολοκλήρωση των υποδομών φυσικού αερίου, προτεραιότητα στην απευθείας χρήση του σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά για υποκατάσταση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας και πετρελαίου, ουσιαστικά κίνητρα εξοικονόμησης και προώθηση ήπιων μεθόδων δροσισμού στη θέση των κλιματιστικών. Η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί κατά κανόνα να αποτελέσει / αποτελεί μία ρεαλιστική εναλλακτική λύση απέναντι σε σχέδια για νέους συμβατικούς σταθμούς.

Απόλυτος αποκλεισμός της χρήσης πυρηνικής ενέργειας, έστω και ως αγορά ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς άλλων χωρών.

Μετάβαση σε αποκεντρωμένο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής, με μικρότερες μονάδες (ακόμη και σε επίπεδο κτιρίου) και εγγύτητα κατά το δυνατόν της παραγωγής με την κατανάλωση. Μια τέτοια επιλογή μειώνει τις ανάγκες μεταφοράς και διανομής ενέργειας, αξιοποιεί το τοπικό διαθέσιμο δυναμικό, αυξάνει την ασφάλεια και την ποιότητα της παρεχόμενης ισχύος. Έχει επίσης πολλαπλάσια κοινωνική και οικονομική αποδοτικότητα, μειώνοντας τις σημερινές τεράστιες ανισότητες κλίμακας μεταξύ ηλεκτρικής παραγωγής και κατανάλωσης.

Αντιμετώπιση των τοπικών προβλημάτων που προκαλεί η υπάρχουσα ενεργειακή υποδομή: λιγνιτικοί σταθμοί, διυλιστήρια, δίκτυα υπερυψηλής τάσης, δημιουργούν προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν πλέον άμεσα. Πέρα από τη στήριξη των αγώνων των τοπικών κοινωνιών, και την προτεραιότητα που δίνουμε στην ανακούφιση των περιοχών κατοικίας, επιμένουμε να συνυπολογίζεται και η ανάγκη για ανασχεδιασμό, μετατροπή ή και διακοπή λειτουργίας ορισμένων υποδομών σε κάθε σχεδιασμό για ιδιωτικοποίηση ή διατήρηση του δημόσιου ελέγχου. Επισημαίνουμε επίσης ότι τα έσοδα από τον ενεργειακό φόρο μπορούν να χρηματοδοτήσουν και τις αναγκαίες επενδύσεις για τον περιορισμό ή την αντιστάθμιση των προβλημάτων.

7 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Μεταφορές δεν σημαίνει μόνο ευκολία μετακινήσεων και επικοινωνίας. Η λειτουργία τους συνεπάγεται και σημαντικό «εξωτερικό κόστος» από διακίνηση και κατανάλωση καυσίμων, υποδομές που απαιτούν πολύτιμο χώρο και μεγάλα κεφάλαια, επιπτώσεις που εκτείνονται από τροχαία ατυχήματα και ατμοσφαιρική ρύπανση μέχρι κλιματικές αλλαγές και πολέμους για το πετρέλαιο. Ειδικά στην Ελλάδα, όπου οι μεταφορές διογκώνονται με ανεξέλεγκτους ρυθμούς, η προτεραιότητα στη χρήση του αυτοκινήτου και του αεροπλάνου θεωρείται αδιαμφισβήτητη και ο σιδηρόδρομος δεν απορροφά ούτε τα εγκεκριμένα ευρωπαϊκά κονδύλια, επείγει ιδιαίτερα μια ριζική στροφή:

Ενσωμάτωση του «εξωτερικού κόστους» στην τιμή των μεταφορών. Στηρίζουμε την επιβολή ενεργειακού φόρου στα καύσιμα, κατάργηση των άμεσων και έμμεσων επιδοτήσεών τους, μέτρα ασφαλέστερης διακίνησης του πετρελαίου, σχεδιασμό των υποδομών με κριτήριο την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, οικονομικά εργαλεία που μεταφέρουν στους χρήστες το κόστος απόσβεσης των έργων υποδομής.

Πολιτικές διαχείρισης και ανάσχεσης της ζήτησης για μεταφορές, μέσω περιορισμού του εμπορίου μεγάλων αποστάσεων, υποκατάστασης μετακινήσεων από τηλεπικοινωνιακές εφαρμογές και αστικού σχεδιασμού προσανατολισμένου σε «πόλεις μικρών αποστάσεων».

Σχεδιασμός προσαρμοσμένος στις ανάγκες για αποκέντρωση. Οι μεταφορικές υποδομές χρειάζεται να υπηρετούν ισότιμα όλη τη χώρα, χωρίς να επικεντρώνονται μόνο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας, με ανακατανομή μεταφορικού έργου υπέρ των σιδηροδρομικών και θαλάσσιων μεταφορών, που απαιτούν κατά πολύ λιγότερα καύσιμα. Για τις οδικές και αεροπορικές μεταφορές επιδιώκουμε συμπληρωματικό ρόλο, στα πλαίσια ενός συστήματος συνδυασμένων μεταφορών.

Απόλυτη προτεραιότητα σε έργα για τον σιδηρόδρομο, ώστε να αποκατασταθεί ισορροπία με τα οδικά έργα των τελευταίων δεκαετιών. Θεωρούμε απαραίτητη, πέρα από τον εκσυγχρονισμό ολόκληρου του υπάρχοντος δικτύου, την προώθηση της «σιδηροδρομικής Εγνατίας», τη κατασκευή αντίστοιχου άξονα για τη Δυτική Ελλάδα και την δημιουργία υποδομών για συνδυασμένες μεταφορές, με κορμό το σιδηρόδρομο.

Μορατόριουμ στην προώθηση νέων μεγάλων οδικών έργων. Στον σχεδιασμό των τοπικών έργων, έμφαση στην επικοινωνία μεταξύ οικισμών αλλά και στην ανάγκη περιορισμένης προσπέλασης σε ευαίσθητες περιοχές.

Χώρο και για τις μη μηχανοκίνητες μετακινήσεις, με χαράξεις πεζοπορικών διαδρομών, συντήρηση παραδοσιακών μονοπατιών και δημιουργία προστατευμένων ποδηλατικών διαδρομών και εκτός πόλεων, σε συνδυασμό με τον σιδηρόδρομο όπου αυτό είναι εφικτό.

Στήριξη των προσπαθειών για πρότυπα μεταφορικά μέσα με εναλλακτικά καύσιμα ή με συμπιεσμένο αέρα: απελευθέρωση της διαδικασίας για τις άδειες κυκλοφορίας τους, επιδότηση και προβολή τους.

Πολιτικές ανάσχεσης της διόγκωσης των αερομεταφορών, με κατάργηση των καλυμμένων επιδοτήσεων (εκτός από απομονωμένα νησιά), έργα κυρίως για την ασφάλεια των πτήσεων και στήριξη των προσπαθειών για διεθνή ενεργειακό φόρο στην κηροζίνη, το μόνο αφορολόγητο καύσιμο παγκοσμίως.

Ολοκληρωμένη πολιτική περιορισμού των τροχαίων ατυχημάτων, με κυκλοφοριακή αγωγή για όλο τον πληθυσμό, χαμηλότερα όρια ταχύτητας, βελτιωμένες προδιαγραφές ασφαλείας για το οδικό δίκτυο και αποτελεσματικότερη επιτήρηση της κυκλοφορίας, εστιασμένη στο όχημα και όχι στους επιβαίνοντες.