Η ευρωπαϊκή απάντηση των Πρασίνων στην κρίση του COVID-19

Πολύ σπάνια στο παρελθόν μια κρίση τέτοιας κλίμακας επηρέασε τόσους πολλούς ανθρώπουςσε ολόκληρο τον πλανήτη μας σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Πρόκειται για μια πρωτοφανή πρόκληση για τις κοινωνίες μας, την οποία η ανθρωπότητα πρέπει να αντιμετωπίσει από κοινού. Η αλληλεγγύη και η φιλόδοξη συνεργασία, όχι ο εθνικισμός ή εθνική ιδιοτέλεια, θα διασφαλίσουν ότι θα βγούμε από αυτή την κρίση ισχυρότεροι και σοφότεροι. Δεν πρέπει να μείνει κανένας πίσω και η παρούσα κρίση πρέπει να αντιμετωπιστεί από κοινού με μεγαλοψυχία.

Εμείς, οι Ευρωπαίοι Πράσινοι, στεκόμαστε ενωμένοι ώστε να λάβουμε μέρος με δράση ενάντια στην πανδημία. Μαζί:

• Εκφράζουμε την ειλικρινή μας συμπάθεια σε όλους όσους έχουν μολυνθεί από τον ιό και αγωνίζονται για τη ζωή τους, καθώς και στις οικογένειες και τους φίλους αυτών. Μοιραζόμαστε τη θλίψη και τον πόνο εκείνων που έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα από την ασθένεια.
• Επιβεβαιώνουμε την αλληλεγγύη μας και την βαθιά μας εκτίμηση για όσους διακινδυνεύουν τη ζωή τους για την φροντίδα των ατόμων που έχουν προσβληθεί από τον ιό. Η προσφορά τους είναι πραγματικά ανεκτίμητη. Αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να ξεχαστεί. Ακόμη πρέπει να ευχαριστήσουμε όλους τους εργαζόμενους που διασφαλίζουν τη λειτουργία βασικών υπηρεσιών, διακινδυνεύοντας καθημερινά την υγεία τους.
• Χαιρετίζουμε όλες τις πρωτοβουλίες και τις δημιουργικές λύσεις τόσο από τους απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας τόσο από την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες βοηθούν τις κοινωνίες μας να αντιμετωπίσουν τη νέα καθημερινή μας πραγματικότητα. Επίσης εκτιμούμε βαθιά τον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης και των διοικήσεων φορέων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή διαχείρισης αυτής της κρίσης.
• Χαιρετίζουμε τα δείγματα αλληλεγγύης μεταξύ χωρών και περιφερειών. Ταυτόχρονα, εκφράζουμε την έντονη λύπη μας για την έλλειψη αλληλεγγύης από τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, ιδίως προς την Ιταλία, της οποίας η έκκληση για ιατρική προμήθεια παρέμεινε αναπάντητη, καθώς και την Ισπανία που πλήττεται επίσης έντονα. Ζητάμε από όλα τα Κράτη-Μέλη όπως επίσης και από τα όργανα της ΕΕ, να συντονιστούν με όλες της Ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να εγγυηθούν την απρόσκοπτη παραγωγή και αποτελεσματική χρήση των στρατηγικής σημασίας ιατρικών προμηθειών, ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας, οικονομικής υποστήριξης, όπως επίσης και την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, ώστε να αποφευχθούν πιθανές ελλείψεις σε βασικά αγαθά.
• Ο ιδιωτικός τομέας έχει επιδείξει λαμπρά παραδείγματα ως προς την ανταπόκριση και δημιουργικότητα στην αντιμετώπιση της κρίσης. Αλλά και εδώ παρατηρήθηκαν πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού και εκμετάλλευσης των δικαιολογημένων ανησυχιών του κόσμου. Ειδικά, είμαστε κάθετα αντίθετοι σε όλες τις προσπάθειες μαζικής συλλογής προσωπικών δεδομένων, είτε από ιδιωτικούς είτε από το δημόσιους φορείς.
• Αναγνωρίζουμε ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ ενεργούν τώρα με καλή πίστη για να προσδιορίσουν τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης στον τομέα της υγείας καθώς και των κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών της. Όπου και αν βρισκόμαστε οι Πράσινοι, στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση, καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για να συνεισφέρουμε στους κοινούς αυτούς στόχους.
• Είμαστε, ωστόσο πολύ ανήσυχοι από τις μονομερείς ενέργειες συγκεκριμένων κυβερνήσεων χωρών της ΕΕ ειδικά σε ότι αφορά μέτρα έκτακτης ανάγκης. Οποιοιδήποτε περιορισμοί θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να είναι όσο μικρότεροι γίνεται στην διάρκεια τους, και σε κάθε περίπτωση, αποτελεσματικοί και όχι δυσανάλογοι των περιστάσεων. Ανησυχούμε για τις προσπάθειες κάποιων κυβερνήσεων να επωφεληθούν πολιτικά από την πανδημία. Η κρίση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σαν πρόσχημα για τον περιορισμό δημοκρατικών δικαιωμάτων και πρακτικών, ούτε για τον περιορισμό κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων. Η λογοδοσία των κυβερνήσεων θα πρέπει να παραμείνει δυνατή, και τα έκτακτα μέτρα και εξουσίες θα πρέπει να εφαρμόζονται καλόπιστα.
• Χαιρετίζουμε τις δεσμεύσεις που έχουν ήδη αναλάβει σε επίπεδο ΕΕ η Επιτροπή και η Eυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ώστε να πράξουν “ό, τι χρειάζεται” για να μετριάσουν τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες αυτής της κρίσης, ιδίως όσον αφορά την αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης καθώς και το σχέδιο ποσοτικής χαλάρωσης. Όμως πιστεύουμε ότι πρέπει να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο. Συγκεκριμένα, ζητούμε άμεση οικονομική βοήθεια προς τα κράτη μέλη που πλήττονται σοβαρότερα, μέσω επιχορηγήσεων και δανείων χαμηλού επιτοκίου χωρίς πολιτικά δυσβάσταχτους όρους. Οι κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να συνεργαστούν για την επείγουσα θεσμοθέτηση ευρωομολόγων που θα βοηθήσουν στην αύξηση της απαιτούμενης χρηματοδότησης με στόχο την ενίσχυση των πολιτικών που αφορούν την Δημόσια υγεία και την οικονομική ανάκαμψη.
• Επίσης παροτρύνουμε τα κράτη-μέλη και την ΕΕ να συντονιστούν και να προτείνουν ισχυρά μέτρα, ώστε να αποτραπούν μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας, και να σταθεροποιήσουν τα εισοδήματα των εργαζομένων που έχουν επηρεαστεί, ειδικά των πλέον ευάλωτων. Για τον χρόνο αμέσως μετά την κρίση θα χρειαστεί ένα επενδυτικό πακέτο που θα εστιάσει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους, και που θα προσανατολίσει την οικονομία μας προς μια κοινωνικο-οικολογική μετάβαση.
• Αναγνωρίζουμε την παγκόσμια διάσταση αυτής της κρίσης και την αλληλεγγύη που άλλες μη ευρωπαϊκές χώρες πρόσφεραν σε χώρες της Ευρώπης. Με τον ίδιο τρόπο, η αλληλεγγύη της ΕΕ δεν πρέπει να σταματά στα σύνορα της ΕΕ αλλά θα πρέπει να παρέχει την αναγκαία ανθρωπιστική βοήθεια και τους καλύτερους ιατρικούς πόρους, ιδίως σε χώρες του Νότου. Η ΕΕ θα πρέπει να εξασφαλίσει τη μέγιστη συνεργασία με τον ΠΟΥ και άλλους διεθνείς οργανισμούς με στόχο την ανάπτυξη αποτελεσματικής ιατρικής αντιμετώπισης (ερευνητική συνεργασία για τα εμβόλια κ.λπ.) και να μοιραστεί αυτή την έρευνα.

Κατά την αντιμετώπιση της κρίσης, πιστεύουμε ότι η κοινή μας πυξίδα πρέπει να καθοδηγείται από τα ακόλουθα σημεία:

1. Πρέπει να διασφαλίσουμε συλλογικά ότι κανείς δεν θα μένει πίσω, ειδικά εκείνοι που είναι πιο ευάλωτοι στο περιθώριο των κοινωνιών μας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει η διαχείριση των κρίσεων μας να ενισχύσει την αδικία και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Πιστεύουμε ειδικότερα ότι η διαχείριση αυτής της κρίσης δεν πρέπει να εμποδίσει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, μαζί με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, να ενεργήσουν άμεσα και υπεύθυνα ώστε να μετριάσουν την επιδείνωση της κατάστασης στα στρατόπεδα προσφύγων στα ελληνικά νησιά. Τα στρατόπεδα προσφύγων στα νησιά αυτά πρέπει να εκκενωθούν προκειμένου να εξασφαλιστεί ασφαλής πρόσβαση σε θέματα περίθαλψης, καραντίνας καθώς και σε άλλα κατάλληλα μέτρα κατά του κοροναϊού.
2. Μια αποτελεσματική, αποδοτική και βιώσιμη απάντηση στην κρίση απαιτεί συλλογική δράση. Η προστασία της ζωής σημαίνει να αφήνουμε πίσω στενά εθνικά ή οικονομικά συμφέροντα. Υπό την έννοια αυτή, ενώ επικροτούμε τις προσπάθειες συντονισμού των θεσμικών οργάνων της ΕΕ μέχρι στιγμής, θα πρέπει τώρα να αναλάβουν ηγετικό ρόλο.
3. Για αν βρούμε απαντήσεις στην κρίση απαιτείται να δράσουμε και να σκεφτούμε έξω από την πεπατημένη, ειδικά όσον αφορά τους όρους μακροοικονομικής πολιτικής. Οργανισμοί, νόμοι, κανόνες και διαδικασίες πρέπει να υπηρετήσουν την ζωή, όχι το αντίθετο.
4. Δημόσια, δωρεάν και επαρκώς χρηματοδοτούμενα συστήματα υγείας είναι και πρέπει να παραμείνουν η ραχοκοκαλιά των κρατών πρόνοιας, και η ΕΕ πρέπει να επιδιώξει περισσότερη μεταξύ τους συνεργασία, και μηχανισμούς για περαιτέρω υποστήριξη τους. Θέλουμε να μετατρέψουμε αυτή τη κρίση σε αφετηρία για περισσότερη Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, για να κινηθούμε προς μια δυνατότερη, πιο πράσινη και πιο κοινωνική Ευρώπη.

Ας μην απατόμαστε, ο τρόπος που διαχειριζόμαστε αυτήν την κρίση, και η δυνατότητα συντονισμού και αμοιβαίας υποστήριξης, μπορεί ή να ζημιώσει ανεπανόρθωτα το Ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις δημοκρατίες μας όπως τις ξέρουμε, ή αντίθετα μπορεί να δυναμώσει και τα δύο.

Είμαστε πεπεισμένοι ότι αφού ξεπεραστεί η κρίση δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση, ούτε ότι μπορεί αυτή να χρησιμοποιηθεί σαν άλλοθι για σκληρές πολιτικές λιτότητας, όπως έγινε μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση. Όπως ακριβώς η κλιματική αλλαγή θα παραμείνει μια άμεση και υπαρξιακή πρόκληση, έτσι και η πανδημία θέτει βαθιά ερωτήματα για τον τρόπο οργάνωσης των κοινωνιών μας, για τον τρόπο που ζούμε σε αυτόν τον πλανήτη, καθώς και για πλήθος συμβατικών πολιτικών. Περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε μια συλλογική νέα κατεύθυνση. Με αυτή τη λογική η κρίση του COVID-19 ενισχύει την απόλυτη ανάγκη για πρωτοβουλίες μετασχηματισμού της οικονομίας, όπως  είναι μια γενναία Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και μια μαζική επανεπένδυση σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες, πάνω απ’ όλα στον τομέα της υγείας. Μόνο τότε η κρίση αυτή θα οδηγήσει σε δικαιότερες, περισσότερο βιώσιμες και δημοκρατικότερες κοινωνίες.

Οι υπογράφοντες: