Μήπως το μέλλον της Ευρώπης μας αφορά περισσότερο από όσο κάποιοι θέλουν να πιστεύουμε;

Ζωή Βροντίση, Μιχάλης Μπάκας *

Η Ευρωπαϊκή ταυτότητα βρίσκεται σε κρίση σε μια περίοδο όπου η σύνθεση, η συναίνεση και η σύγκλιση κάνουν τόπο στην πόλωση και τη μισαλλοδοξία. Εν μέσω του Brexit, των κίτρινων γιλέκων, του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας και των πολυάριθμων σχολικών διαδηλώσεων για την κλιματική αλλαγή, βρισκόμαστε μπροστά σε μια από τις πιο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις της Ευρωπαϊκής, και κατά συνέπεια και της Ελληνικής ιστορίας.

Μπροστά σε μια αναμέτρηση που θα καθορίσει αν θα προχωρήσουμε προς την προοδευτική ευρωπαϊκή ενοποίηση ή προς την εθνικιστική απομόνωση. Η  ευρωπαϊκή επικαιρότητα παραμένει καθοριστική για την καθημερινότητα μας, ενώ όμως μπαίνουμε στην τελική ευθεία για τις ευρωεκλογές του Μαΐου, η πολιτική σκηνή της Ελλάδας αγνοεί ή σκοπίμως παρακάμπτει το ευρωπαϊκό διακύβευμα που θα διαμορφώσει μεγάλο μέρος της εθνικής νομοθεσίας, καθορίζοντας έτσι την οικονομία και την ευημερία της χώρας μας μέσω της ελληνικής εκπροσώπησης στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο την επόμενη πενταετία. Είναι τώρα η ώρα που πρέπει να συζητήσουμε για το τι πήγε λάθος και να διαμορφώσουμε το όραμα για το αύριο.

Οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί διαμορφώνουν το κεντρικό πλαίσιο πάνω στο οποίο αναπτύσσεται η οικονομία μας, η προστασία του περιβάλλοντος μας αλλά και η κοινωνική πρόνοια στα Κράτη Μέλη. Και ενώ οι εθνικιστές λαϊκιστές γνωρίζουν καλά πώς να επιτίθενται στο ευρωπαϊκό όραμα της ειρήνης και της ευημερίας των λαών προσπαθώντας να αυξήσουν τη δύναμη του Συμβουλίου των εθνικών κυβερνήσεων, οι υπερασπιστές του οράματος θέλουμε να δώσουμε στην Ευρώπη των λαών μεγαλύτερη δύναμη και φωνή μέσω της ενδυνάμωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που παραδοσιακά υποστηρίζει τις πιο προοδευτικές θέσεις.

Τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη έκανε πολλά βήματα πίσω τόσο στο περιβάλλον όσο και στα ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, δικαιωμάτων, δημοκρατίας, στοιχεία που αποτέλεσαν τον πυρήνα των αρχών της Ευρωπαϊκής ιδέας και έπαψαν πια να θεωρούνται δεδομένα. Η άνοδος των συντηρητικών την προηγούμενη δεκαετία, η διεθνής χρηματοπιστωτική οικονομική κρίση και η παρέλκυση από το στόχο της Ε.Ε. για κοινωνική συνοχή, είχε συνέπεια την έκρηξη των λαϊκιστικών κομμάτων, ακροδεξιών και εθνικιστών.

Σήμερα πιο πολύ από ποτέ χρειαζόμαστε μια δημοκρατική, ανθρωπιστική, οικολογική, και κοινωνική απάντηση για την Ευρώπη αλλά και για την Ανθρωπότητα. Το δίλημμα για εμάς και τα παιδιά μας είναι: Προοδευτική ενοποίηση με έμφαση σε δημοκρατία, ειρήνη, ευημερία ή περισσότερα διαχωριστικά σύνορα με αποτέλεσμα την ακροδεξιά και τον εθνικισμό με αυταρχισμό, ανισότητες και βία;

Μπροστά σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα, στις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019, οι προοδευτικοί της Ευρώπης έχουμε την ευκαιρία να δώσουμε τη δική μας απάντηση και οι Οικολόγοι Πράσινοι, μέλος του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος, θα είμαστε παρόντες να δώσουμε τη μάχη μας για την εκπροσώπηση της πολιτικής οικολογίας της Ελλάδας στο επόμενο ευρωκοινοβούλιο.

Οι πολιτικές μας προτεραιότητες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν στόχο την ευημερία των πολιτών μέσα από την μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας, την δίκαιη οικονομική μεταρρύθμιση μέσα από την φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, την φορολόγηση του πλούτου και την φορολογική εναρμόνιση μεταξύ Κρατών Μελών ώστε να καταργηθούν οι φορολογικοί παράδεισοι, την δίκαιη ανάληψη ευθυνών για την αντιμετώπιση της ροής προσφύγων μέσα από το άνοιγμα των διαδικασιών ασύλου και τέλος την πραγματική θέσπιση της Ευρώπης των δικαιωμάτων που αγκαλιάζει την διαφορετικότητα.

Η κλιματική αλλαγή είναι η κυρίαρχη πρόκληση της σημερινής εποχής.Η ευθύνη είναι μεγάλη, αφού είμαστε η πρώτη γενιά που γνωρίζουμε τόσο πολλά για τις επιπτώσεις και τους τρόπους αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής αλλά και η τελευταία γενιά που προλαβαίνει να κάνει κάτι δραστικό προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν δεν δράσουμε για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, η ανθρωπότητα αλλά και το σύνολο του πλανήτη θα αντιμετωπίσει προκλήσεις σχετικά με την υγεία, τη διατροφή, την παραγωγικότητα, την βιοποικιλότητα, ενώ πολλά μέρη του πλανήτη θα γίνουν ουσιαστικά μη κατοικήσιμα, προκαλώντας μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα.

Τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής είναι ορατά πλέον σε όλους και στη χώρα μας, με τις επιπτώσεις να έρχονται ταχύτερα από ότι αρχικά προέβλεψαν οι επιστήμονες. Καταστροφικές πλημμύρες, φωτιές, μείωση της αγροτικής παραγωγής, εξάπλωση ασθενειών είναι οι άμεσες και ορατές επιπτώσεως με απώλειες ανθρώπινων ζωών, υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλον τος, καθώς και τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις.

Υπάρχει όμως απάντηση στην κλιματική κρίση: η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, η ενεργειακή εξοικονόμηση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η κυκλική οικονομία, η δραστική μείωση κατανάλωσης κρέατος και η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και πρακτικών. Σε αυτή την μετάβαση στην οικονομία χαμηλών εκπομπών πρέπει να είμαστε όλοι παρόντες με τις δυνάμεις που μας αναλογούν, μικρά και μεγάλα κράτη, αγρότες, επιστήμονες, μηχανικοί, υπάλληλοι, πολίτες και πολιτικοί.

Οι νέοι γνωρίζουν καλά πόσο απειλείται το μέλλον τους και για αυτό καλούν για κλιματική δικαιοσύνη από τους δρόμους όλους του κόσμου. Το ελάχιστο που οφείλουμε να κάνουμε για να τους σεβαστούμε είναι να αναλάβουμε δράση και να σταματήσουμε τα καταστροφικά σχέδια για εξορύξεις πετρελαίου, λιγνίτη και φυσικού αερίου στην Ελλάδα που απειλούν όχι μόνο το κλίμα αλλά και την υγεία μας και το τουριστικό και αγροτικό προϊόντης χώρας μας.

Για να μειώσουμε τις εκπομπές αρκετά γρήγορα ώστε να φτάσουμε τους 1,5°C, δηλαδή το παγκόσμιο όριο θερμοκρασίας, θα πρέπει να ασκήσουμε έντονη πίεση για τη δίκαιη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών.

Μαζί με το κλίμα οφείλουμε να αλλάξουμε και πολιτική απέναντι στους συμπολίτες που μας έχουν ανάγκη.Το δικαίωμα του ασύλου για τους πρόσφυγες είναι για εμάς αδιαπραγμάτευτο. Θέλουμε η πολιτική ασύλου να βασίζεται στην αλληλεγγύη, στην ανθρωπιά και σε μια ομαλή διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον δίκαιο επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των κρατών μελών και τη θέσπιση νέας ευρωπαϊκής αποστολής θαλάσσιων διασώσεων. Το κλείσιμο των συνόρων δεν αποτελεί λύση και οι αρνητικές επιπτώσεις φαίνονται στις χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα.

Η Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει κοινά πρότυπα και κοινούς κανόνες για την κινητικότητα στην εργασία και για τη μετανάστευση. Οφείλουμε να δούμε τα αίτια της προσφυγιάς και ως Ε.Ε. να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Η Ευρώπη δεν πρέπει να επιδιώκει την αποκόμιση κέρδους από την ανενδοίαστη εξαγωγή όπλων και τεχνολογιών παρακολούθησης σε δικτάτορες ή εμπόλεμα μέρη και θα πρέπει αυτό να απαγορευτεί. Η ολοκληρωμένη ιδέα της ανθρώπινης ασφάλειας μπορεί να ευημερήσει μόνο σε ένα περιβάλλον πολυμέρειας, διεθνούς δικαιοσύνης, κράτους δικαίου και προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Σε αυτές τις Ευρωεκλογές χρειάζεται να διαμορφώσουμε όλοι μαζί το όραμα που θα εξασφαλίσει την οικονομική και κοινωνική ευημερία, την βιωσιμότητα του περιβάλλοντος, την δικαιοσύνη και την υγεία μας, το όραμα που θα διαμορφώσει μια ισορροπημένη και αειφόρος Ευρωπαϊκή κοινωνία. Το πράσινο όραμα δίνει λύσεις. Είναι το όραμα για μια Ευρώπη που εξασφαλίζει πράσινες θέσεις εργασίας για όλες/ους, νέους και νέες, στον Νότο και τον Βορρά.

Για μια Ευρώπη που θα αναπτυχθεί μέσα από την έρευνα και την καινοτομία σε τομείς νέων οικολογικών τεχνολογιών, κυκλικής οικονομίας και πληροφορικής. Για μια Ευρώπη που επιδιώκει την αυτάρκεια και τον σεβασμό στον άνθρωπο και τη φύση. Το χρωστάμε στα παιδιά μας, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Για μια Ευρώπη που επιδιώκει τη δικαιοσύνη στην κοινωνία και μεταξύ των γενεών, αλλά και τη δημοκρατία χωρίς διακρίσεις.

Που προστατεύει τους πολίτες της και τους δίνει εξουσία. Που αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα και στηρίζει το κράτος δικαίου. Που προάγει την παγκόσμια ειρήνη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Για να οικοδομήσουμε μια Ευρώπη που προσφέρει στους πολίτες της, πρέπει να ενισχύσουμε τη δημοκρατία.

Το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει να εξελιχθεί περαιτέρω σε μια πλήρη πολυεπίπεδη δημοκρατία, στην οποία όλες οι δημόσιες αποφάσεις λαμβάνονται με διαφάνεια, από εκλεγμένους και πολιτικά υπόλογους εκπροσώπους.

Δεν χάνουμε την αποφασιστικότητα και την έμπνευση μας. Η άνοδος του εθνικιστικού λαϊκισμού μας πεισμώνει ακόμα παραπάνω για να φέρουμε στην Ευρώπη το πράσινο κύμα της αειφορίας, του ανθρωπισμού και της δημοκρατίας. Θέλουμε να ανανεώσουμε την υπόσχεση της Ευρώπης. Είμαστε υπέρμαχοι του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.

Θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για να αντισταθούμε και να απομονώσουμε εκείνους που προσπαθούν να μετατρέψουν τη βάσιμη κριτική των αδυναμιών και των σφαλμάτων σε ένα αντιευρωπαϊκό, εξτρεμιστικό και ξενοφοβικό πισωγύρισμα. Καλούμε όλους τους/τις Έλληνες και Ελληνίδες να χρησιμοποιήσουν το δικαίωμα ψήφου τους αυτό τον Μάιο.

Οι ευρωπαϊκές εκλογές σπάνια είχαν τόσο σημαντικό αντίκτυπο όσο οι επόμενες. Η πρόοδος ή η διάλυση της Ευρώπης εξαρτάται από την επιλογή των πολιτών, από τη δική σας επιλογή. Η Ευρώπη, η κοινή μας πατρίδα, απαιτεί αφοσίωση και ευθύνη και οι Οικολόγοι Πράσινοι δηλώνουμε παρόντες σε αυτή τη μάχη για τις ευρωεκλογές του 2019. Ελάτε μαζί μας.

*Ζωή Βροντίση, Μέλος Πανελλαδικού Συμβουλίου Οικολόγων Πράσινων, Ερευνήτρια ενεργειακών και κλιματικών πολιτικών ΕΜΠ και Πρόεδρος ΔΣ ΕΚΠΑΑ
Μιχάλης Μπάκας, υποψήφιος ευρωβουλευτής και συνεπικεφαλής της καμπάνιας των Οικολόγων Πράσινων για τις ευρωεκλογές