Υδρογονάνθρακες και βιώσιμη ανάπτυξη δεν συμβαδίζουν. Εναλλακτικές προτάσεις ως απάντηση στις εξορύξεις υδρογονανθράκων

Πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28 Νοέμβρη 2018, η 3η (από τις 6 συνολικά) εκδήλωση του Εργαστηρίου Οικολογικής Σκέψης, που διοργανώνει η Παναττική Οργάνωση των Οικολόγων Πράσινων, Το θέμα της εκδήλωσης ήταν «Ενέργεια, Ενεργειακές Κοινότητες και Εξορύξεις Υδρογονανθράκων – Οι προτάσεις των Οικολόγων Πράσινων», με εισηγητές τη Ζωή Βροντίση- Πρόεδρο του ΕΚΠΑΑ και τον Ρήγα Τσιακίρη- δασολόγο.

Η Ζωή Βροντίση ανέφερε ότι ένα καλό εργαλείο για χάραξη πολιτικής σε σχέση με τις επενδύσεις για τις εξορύξεις είναι οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ. Οι επενδύσεις για εξορύξεις επιδρούν αρνητικά στη βιωσιμότητα και επιπλέον δεν συμβάλουν στην εξάλειψη της φτώχιας ούτε συμβάλουν στην ανάπτυξη της απασχόλησης αφού οι θέσεις εργασίας είναι βραχυπρόθεσμες, μόνο κατά το στάδιο κατασκευής. Η αρνητική σχέση εξορύξεων και τουρισμού  επίσης είναι σημαντική όχι μόνο σε περίπτωση ατυχήματος -όπου οι επιπτώσεις θα είναι καταιγιστικές για πάνω από 10 χρόνια- αλλά και στην κανονική λειτουργία των εξορυκτικών δραστηριοτήτων.

Μόλις σήμερα ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι προωθεί ένα ενεργειακό σχέδιο για το 2050 και το 2070 με στόχο το ουδέτερο ισοζύγιο του άνθρακα, με σαφή κατεύθυνση υπέρ της εξοικονόμησης, των ΑΠΕ και της κυκλικής οικονομίας.

Στην περίπτωση της Ελλάδας η εισηγήτρια πρότεινε αντί εξορύξεων να υπάρξουν εναλλακτικές πολιτικές που θα μας γλιτώσουν από τις πανάκριβες εισαγωγές καυσίμων αλλά και από την περιβαλλοντική επιβάρυνση όπως:

• Ενίσχυση των Μέσων Μαζικών Μεταφοράς, ιδιαίτερα σταθερής τροχιάς, και ενίσχυση του σιδηροδρόμου,
• Εξοικονόμηση ενέργειας στις κατοικίες, τα καταστήματα, την αγροτική παραγωγή ως αντιστάθμισμα στις ανάγκες για εισαγωγές καυσίμων και ως ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής κουφωμάτων, θερμοσίφωνων, του κλάδου των κατασκευών κ.α.,
• Νέες ενεργειακές πηγές όπως βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς και επέκταση των αντλιών θερμότητας.

Τέλος, επισήμανε ότι θα έρθουν σύντομα στη Βουλή για επικύρωση τα σχέδια εξορύξεων στο Ιόνιο και στην Κρήτη και ότι απαιτείται η ανάπτυξη αντιστάσεων και ακτιβισμού.

Ο Ρήγας Τσιακίρης ανέφερε ότι οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν ενημέρωση για τις γεωτρήσεις που προωθούνται από μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες (θέμα ενεργειακής δημοκρατίας), ότι έχουν γίνει σημαντικές διαμαρτυρίες κατά των εξορύξεων υδρογονανθράκων στην Ήπειρο και ότι έχουν εμπλακεί χιλιάδες πολίτες αλλά και μεγάλες εθνικής εμβέλειας ΜΚΟ (Greenpeace, WWF κλπ). Επίσης ανέφερε ότι οι Οικολόγοι Πράσινοι αντιτίθενται στη απλοϊκή λογική της «φτηνής ενέργειας για το λαό» που υιοθετεί μέρος της Αριστεράς, η οποία τελικά δεν είναι καθόλου φτηνή αφού τελικά τα ορυκτά καύσιμα χρηματοδοτούνται από τους φορολογούμενους αντί τα ποσά αυτά να επανεπενδύονται σε βιώσιμες ενεργειακές λύσεις, όπως ζητούν και οι Ευρωπαίοι Πράσινοι, που θα κάνει πραγματικά φτηνό το ρεύμα από το οποίο μάλιστα οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν να έχουν και οικονομικό όφελος. Τέλος, διατύπωσε συγκεκριμένες προτάσεις όπως:

• Συγκέντρωση και διαχείριση της εύφλεκτης βιομάζας των δασών και ιδιαίτερα των θαμνοτόπων με αραιώσεις και χρήση για βιοενέργεια και βιοκαύσιμα, με ενίσχυση ιδίως τοπικών αποκεντρωμένων μονάδων (ενεργειακή δικαιοσύνη) που θα δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας και θα αποτρέψει τις πυρκαγιές,
• Να υπάρχει επανεπένδυση των κερδών των ιδιωτών από τις επενδύσεις Βιομηχανικών ΑΠΕ στην μείωση και εξοικονόμηση της σπατάλης ενέργειας ιδιαίτερα στον κτηριακό τομέα,
• Να προωθηθεί η ηλεκτροκίνηση για μετακινήσεις μικρών οχημάτων (μηχανάκια, ΙΧ) αντί για βενζινοκίνητα οχήματα, ιδιαίτερα στα νησιά και τις μικρές πόλεις.
• Να αντικατασταθεί το επίδομα θέρμανσης με επίδομα θερμομόνωσης και εξοικονόμησης ενέργειας,
• Να διαδοθεί η σημασία των ενεργειακών κοινοτήτων για χωρική αυτονομία, ενεργειακή δημοκρατία και ενεργειακή δικαιοσύνη.
• Να προωθηθούν ορθά πρότυπα γεωθερμίας και άλλων ΑΠΕ ώστε να αποκατασταθεί στην κοινή συνείδηση η κακή εικόνα που δημιουργήθηκε από παλιότερες εφαρμογές ΑΠΕ π.χ. στη Μήλο.

Στη συζήτηση που ακολούθησε υπογραμμίστηκαν τα εξής:

• Σημαντική αξία στις προεκλογικές επιλογές αναμένεται να λάβει το Μανιφέστο των Ευρωπαίων Πράσινων εν όψει των Ευρωεκλογών, το οποίο μπορεί να αποτελέσει οδηγό και για τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές.
• Η γεωθερμία, ως ΑΠΕ θα πρέπει να προτιμάται αντί των ΑΠΕ που στηρίζονται σε ευμετάβλητες πηγές, όπως ο ήλιος και ο αέρας.
• Να είναι εύκολη και ευέλικτη η εισροή στο ηλεκτρικό δίκτυο μικρών παραγωγών ενέργειας ως μέσο ταχείας διείσδυσης εναλλακτικών ενεργειακών πηγών και ως γρήγορη εξισορρόπηση των πλεονασμάτων-ελλειμμάτων ενέργειας.
• Οι Βιομηχανικές ΑΠΕ μπορεί να μη συμβαδίζουν με άλλους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και να είναι καταστροφικές.
• Να προωθηθεί η ηλεκτροπαραγωγή από μικρές υδατοπτώσεις χωρίς φράγματα σε χωριά για τοπική κατανάλωση, κατά το παλαιότερο πρότυπο της διαχείρισης νερού των νερόμυλων με ανακατασκευή τους, όπως μπορεί να γίνει και με τους ανεμόμυλους στα νησιά.

Υπογραμμίζεται ότι το θέμα της εκδήλωσης απασχολεί τον οικολογικό χώρο και τις τοπικές κοινωνίες καθώς έχει προηγηθεί σχετική εκδήλωση του Πράσινου Ινστιτούτου με το GEF στην Αθήνα για την ενεργειακή δημοκρατία (2-11-2018) και εκδήλωση των Οικολόγων Πράσινων Ηλείας στον Πύργο για τις Εξορύξεις Υδρογονανθράκων και την Κλιματική Αλλαγή (18-11-2018).

Η Παναττική Γραμματεία