«Οχι» στην αντιπεριβαλλοντική και αποικιοκρατική πολιτική της κυβέρνησης και του Υπουργού κ.Σταθάκη για τους υδρογονάνθρακες
Οι Οικολόγοι Πράσινοι, διαχρονικά και σταθερά είμαστε κατά της εξόρυξης υδρογονανθράκων. Την θέση μας αυτή, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής όλης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Οικογένειας, φροντίσαμε και την συμπεριλάβαμε στο προγραμματικό πλαίσιο συμφωνίας μεταξύ των Οικολόγων Πράσινων και του ΣΥΡΙΖΑ.
Η θέση μας αυτή γίνεται επίκαιρη όσο ποτέ μετά τις τραγικές εξελίξεις στο Αμύνταιο (υποχώρηση εδάφους με ζημές 1,7 δις) και τους σεισμούς στο Ιόνιο και το Αιγαίο (κλειστή θάλασσα), την στιγμή μάλιστα που αναδεικνύεται μία μόνο σημαντική παράμετρος η οποία επιβεβαιώνει την θέση μας. Η σεισμικότητα της Ελλάδας καταστά αυτομάτως επικίνδυνη για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον οποιαδήποτε συζήτηση για τις εξορύξεις. Παρόλα αυτά με λύπη μας διαπιστώνουμε απόκλιση στην κυβερνητική πολιτική με τον αρμόδιο Υπουργό κ.Σταθάκη αφενός να μην τηρεί τα συμφωνηθέντα και αφετέρου να συνεχίζει σε μία αποικιοκρατικού τύπου πολιτική στην εξόρυξη υδρογονανθράκων, ξεκινώντας από την επικίνδυνα σεισμογενή περιοχή των Ιονίων Νήσων.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι, όπως και οι οικολογικές αυτοδιοικητικές παρατάξεις της περιοχής, απορρίπτουμε με ένα καθαρό « Όχι» την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο Πέλαγος με βάση τα ακόλουθα επιχειρήματα:
– Πρώτο, η έρευνα και η εξόρυξη υδρογονανθράκων είναι μια επιλογή μεγάλης σημασίας που όμως υπηρετεί ένα ενεργειακό σχεδιασμό που στρέφει το βλέμμα του στο παρελθόν, στην εποχή του άνθρακα. Το μέλλον – και πληθαίνουν οι αποδείξεις – στηρίζεται στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την ενεργειακή αποδοτικότητα. Εκεί πρέπει να επενδύσουμε τα κεφάλαια του ενεργειακού τομέα και όχι σε στερεές, υγρές ή αέριες μορφές υπεδάφιου άνθρακα. Αυτό δεν το επιβάλλει μόνο η Συνθήκη του Παρισιού για το Κλίμα (2015) αλλά και στρατηγικές επιλογές πολλών χωρών.
– Δεύτερο, ο πολλαπλασιασμός ενδεχομένων εξορυκτικών γεωτρήσεων, εφόσον η έρευνα αποδώσει αποτελέσματα, θα πολλαπλασιάσει τις επιπτώσεις και την πιθανότητα κινδύνων για τα θαλάσσια οικοσυστήματα, τα ιχθυαποθέματα και τον τουρισμό, ενώ οι σχετικά χαμηλές τιμές πετρελαίου, δημιουργούν το φόβο ότι μπορεί να μειωθούν, για λόγους κόστους, τα επίπεδα ασφάλειας.
–Τρίτο, προκύπτει το νέο δεδομένο, ότι με το σχεδιασμό αυτών των ερευνών και των ενδεχόμενων εξορύξεων,ολόκληρη η δυτική γεωγραφία της χώρας γίνεται πεδίο εξορυκτικών δραστηριοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, με ορατή επίπτωση τον πολλαπλασιασμό των περιβαλλοντικών κινδύνων.
Η σχετική ΣΜΠΕ αναφέρεται σε ένα ακόμη τμήμα ενός οπισθοδρομικού (ντε φάκτο) εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, όπου οι εξορύξεις, είτε στερεών (λιγνίτες), είτε υγρών και αερίων υδρογονανθράκων, αποτελούν τα κύρια στοιχεία, με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την εξοικονόμηση να περνούν σε δεύτερη μοίρα. Επομένως, όπως κάναμε και άλλες φορές με αντίστοιχες μελέτες, οφείλουμε να τοποθετηθούμε τόσο στο στρατηγικό επίπεδο της επιλογής των πετρελαϊκών εξορύξεων ως εθνικής επιλογής, όσο και στο ειδικό επίπεδο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις δραστηριότητες της έρευνας στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου πελάγους.
Σοβαροί οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι
Όμως η εξόρυξη υδρογονανθράκων, και ιδίως η θαλάσσια, δεν είναι μόνο οπισθοδρόμηση στο στρατηγικό επίπεδο, αλλά συνεπάγεται σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους και σοβαρά ατυχήματα που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την τουριστική βιομηχανία στην οποία επενδύουμε τόσες ελπίδες για την οικονομική μας ανάκαμψη.
Η πρώτη πηγή σοβαρής ανησυχίας για τυχόν μοιραία ατυχήματα σε περίπτωση εξορύξεων είναι ο παράγων σεισμοί. Η περιοχή του Ιονίου πελάγους δεν είναι απλά μια περιοχή με σεισμούς αλλά η πλέον σεισμογενής περιοχή της Ευρώπης και αυτό, σε συνδυασμό με τα μεγάλα βάθη που αυξάνουν τα επίπεδα τεχνικών δυσχερειών και επομένως αστοχιών, αποτελεί σοβαρότατο πρόβλημα. Όσο και αν υπάρξουν δεσμεύσεις για τήρηση της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας, το ενδεχόμενο να πληρώσουμε πανάκριβα, περιβαλλοντικά και τουριστικά, τυχόν γεωτρήσεις σε αυτά τα βάθη, ακόμη και μετά από συνήθη μεγέθη σεισμού, είναι σοβαρό και μας προκαλεί βαθιά και εύλογη ανησυχία.
Μια άλλη πηγή μεγάλης ανησυχίας είναι και το ενδεχόμενο μείωσης των μέτρων ασφαλείας για λόγους συγκράτησης κόστους (όπως έκανε με το γνωστό ολέθριο αποτέλεσμα η BP στον Κόλπο του Μεξικού), λόγω των σχετικά χαμηλών τιμών πετρελαίου, σε συνδυασμό με το πολύ μεγαλύτερο κόστος εξόρυξης εν σχέσει με την ξηρά.
Οι περιοχές έρευνας και πιθανής εκμετάλλευσης του Ιονίου περιέχουν ή γειτνιάζουν με πολύτιμα όσο και ευαίσθητα εθνικά πάρκα : Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου και Αιτωλικού που περιλαμβάνουν τις εκβολές του Αχελώου και τις Εχινάδες νήσους, Θαλάσσιο πάρκο Ζακύνθου, Εθνικό Πάρκο Στροφιλιάς Κοτυχίου, Εθνικό πάρκο Αμβρακικού βορειότερα. Γνωρίζουμε ότι κητώδη, θαλάσσιες χελώνες και βυθοί, μπορεί να δεχτούν πλήγματα ακόμη και κατά την διαδικασία της αναζήτησης και περισσότερο της έρευνας, λόγω των μεθόδων με χρήση σεισμικών κυμάτων, συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει και η εισήγηση του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη αναφορικά με τη σχετική ΣΜΠΕ και όσο αφορά «την οικολογία των βενθικών κοινωνιών, συμπεριλαμβανομένης της έκτασης και των βιολογικών χαρακτηριστικών των λιβαδιών της «Ποσειδωνίας», τη πιθανή ύπαρξη κοραλλιών, την ποιότητα των ιζημάτων του πυθμένα της θάλασσας, τους ρύπους σε οργανισμούς-δείκτες (δίθυρα, ψάρια), την υψηλή σεισμική επικινδυνότητα της περιοχής, την ύπαρξη κρατήρων διαφυγής ρευστών, λασποηφαιστείων και υδριτών, την ποιότητα των υλικών εκσκαφής και την καταλληλότητα θαλάσσιων χώρων απόρριψης των βυθοκορημάτων, τα μετεωρολογικά δεδομένα, ατμοσφαιρικούς ρύπους και ατμοσφαιρικά πλεγματικά πεδία ανάλυσης, τα υπο-επιφανειακά ρεύματα, τη θερμοκρασία και την αλατότητα, τη χαρτογράφηση αρχαιολογικών ευρημάτων και ναυαγίων, όπως και καλωδίων τηλεπικοινωνιών».
Ειδικά θα αναφερθούμε στο νότιο Ιόνιο, εκεί περνά η «Ελληνική Τάφρος» και ο ρυθμός γεννήσεων και ο βαθμός παραμονής φυσητήρων φαλαινών είναι μεγαλύτερος από οπουδήποτε αλλού στην Μεσόγειο, ζει ένας πληθυσμός που έχει χαρακτηριστεί ως «κινδυνεύων», και η διεθνής συμφωνία ACCOBAMS (όπου συμμετέχει και η Ελλάδα) έχει προτείνει την «Ελληνική Τάφρο» ως μία από τις σημαντικότερες περιοχές που πρέπει να χαρακτηριστούν ως «Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές» για να προστατευθούν οι φυσητήρες, ενώ η ελληνική πολιτεία δεν έχει κάνει τίποτα μέχρι σήμερα προς αυτή την κατεύθυνση.
Θεωρούμε ότι η οποιαδήποτε κάλυψη των ελλείψεων της ΣΜΠΕ δεν επαρκεί να αποσοβήσει τους κινδύνους των διαφαινόμενων βαρύτατων περιβαλλοντικών επιπτώσεων λόγω της υψηλής σεισμικότητας και των μεγάλων βαθών και γι’ αυτό η δική μας θέση παραμένει: αφήστε τα στο υπέδαφος. Σε ότι αφορά το 5% των εσόδων που προορίζεται για την περιφέρεια θεωρούμε ότι δεν αντισταθμίζει τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και την πρόσδεση των επενδυτικών πόρων σε ένα μοντέλο που ανήκει στο παρελθόν.
Τέλος, και παρά τις διαβεβαιώσεις των εταιριών για σοβαρά μέτρα ασφαλείας έναντι των κινδύνων ιδίως των σεισμικών, υπογραμμίζουμε και πάλι ότι τυχόν πολλαπλασιασμός τέτοιων εγκαταστάσεων εξόρυξης σε στεριά και θάλασσα, αναπόφευκτα θα πολλαπλασιάσει και τον κίνδυνο διαφυγής αργού πετρελαίου στα υπόγεια νερά, το έδαφος ή την θάλασσα και θέτει ζήτημα εφαρμογής της αρχής της προφύλαξης. Και η BP είναι σοβαρή και μεγάλη εταιρία αλλά, υπολογίζοντας το κόστος, ελάττωσε την πραγματική εφαρμογή των μέτρων και οδηγηθήκαμε στο βιβλικό ατύχημα του Κόλπου του Μεξικού.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι λέμε καθαρά «Οχι» στην επιλογή αυτή, που είναι αποικιοκρατική οπτική, και εφαρμόζεται από τον Υπουργό κ.Σταθάκη. Καταδικάζουμε την πολιτική αυτή. Η εξόρυξη υδρογονανθράκων αποτελεί επιλογή που οικονομικά και περιβαλλοντικά ανήκει ξεκάθαρα στο παρελθόν. Παράλληλα δηλώνουμε ότι θα είμαστε παρόντες τόσο στο δημόσιο διάλογο και τη μάχη για μια αειφορική εθνική πολιτική ενεργειακών επενδύσεων – που δεν έχουμε σήμερα – αλλά και στη μάχη για τον απόλυτο και πολλαπλό έλεγχο της τήρησης των μέτρων ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου και σε όσες εξορύξεις προχωρήσουν στην υπόλοιπη Ελλάδα. Δηλώνουμε ρητά και κατηγορηματικά στους συναρμόδιους υπουργούς ότι θα μας βρουν μπροστά τους και δεν θα επιτρέψουμε να καταστρέψουν την χώρα μας με τις εξορύξεις υδρογονανθράκων.
9 Σεπτεμβρίου 2017
Το Πανελλαδικό Συμβούλιο των Οικολόγων Πράσινων