Το Πακέτο Μέτρων της Κυβέρνησης στην Δ.Ε.Θ. και η Αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Επικοινωνιακά τρικ, “δημοσιονομικό marketing” και ανάκαμψη για λίγους και εκλεκτούς

Από την Κατερίνα Ανδρικοπούλου-Σακοράφα, Συμπρόεδρο των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ. Ευχαριστούμε θερμά την avgi.gr για τη φιλοξενία.

Τα μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στην Δ.Ε.Θ, μοιάζουν σαν να αποτελούν ιδέες  «δημοσιονομικού marketing», ένα συνονθύλευμα επικοινωνιακών τρικ σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, την ίδια ώρα που το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων έχοντας ήδη δει την αγοραστική του δυνατότητα να εξανεμίζεται, προσπαθεί να προετοιμαστεί για τον επερχόμενο χειμώνα που ως φαίνεται θα είναι πρόβλημα για δυνατούς λύτες.

Χωρίς κανένα μέτρο για την ουσιαστική αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας πέραν των επιδοτήσεων, οι οποίες μάλιστα είναι αμφιβόλου αποτελέσματος, αν αναλογιστούμε την κυμαινόμενη τιμολόγηση και τα λοιπά κόλπα που έχουν υιοθετήσει οι εταιρείες με τις ευλογίες τις κυβέρνησης, χωρίς καμία αναφορά για επιβολή πλαφόν στα κέρδη των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας, καθίσταται μαθηματικώς βέβαιο ότι θα έχουμε αύξηση φτώχειας και διεύρυνση των ευάλωτων ομάδων και των κοινωνικών ανισοτήτων.

Με τον πληθωρισμό να διατηρείται στο 12% και με βάσιμες υποψίες ότι θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο, οι αυξήσεις 6% στις συντάξεις πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια, η αμελητέα αύξηση του κατώτατου μισθού, καθώς και έκτακτα βοηθήματα της τάξεως των 250 ευρώ για ευάλωτες ομάδες, ενάμιση επίδομα τέκνων και μια επιπλέον μηνιαία δόση στους δικαιούχους ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, δεν αποτελούν λύσεις αλλά εμπαιγμό, ειδικά αν συνυπολογίσουμε την τρέχουσα φορολογία, τα ύψη των ενοικίων, την ενεργειακή ακρίβεια, καθώς και την ακρίβεια σε είδη διατροφής, για την οποία επίσης δεν έγινε καμία πρόβλεψη για μείωση του ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης.

Για την δε θέρμανση, οι επιδοτήσεις που υπόσχονται για όσους αποδεσμευτούν από το φυσικό αέριο, είναι δώρο άδωρον, καθώς τα έξοδα για τη μετατροπή των υπαρχόντων μονάδων αερίου με τα οικονομικά των ελληνικών νοικοκυριών να είναι στο «κόκκινο» όχι μόνο δεν επιτρέπουν τέτοιες εργασίες, αλλά και με δεδομένο ότι το ρεύμα που αποτελούσε τη δεύτερη λύση για θέρμανση, έχει καταστεί πια είδος πολυτελείας, ίσως πολλοί εκ των συμπολιτών μας έρθουν στη δυσμενέστατη θέση, που όλοι απευχόμαστε, αυτή του διλλήματος «φαγητό ή θέρμανση».

Παρά την αναγνώριση της σημασίας των ενεργειακών κοινοτήτων και την εξαγγελθείσα κρατική χρηματοδότηση για την παραγωγή ρεύματος από ιδιώτες,  όπως πχ η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στις στέγες, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο που έχει διαμορφώσει η κυβέρνηση με πλήθος νόμων, αφενός καθιστά τη διαδικασία χρονοβόρα, πολύπλοκη και τελικώς οικονομικά πλήρως ασύμφορη για τους πολίτες, ενώ από την άλλη το ίδιο πλαίσιο διευκολύνει την δημιουργία και εγκατάσταση τεράστιων μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειες από εταιρείες κολοσσούς,  με ταχύτατες διαδικασίες και εγκρίσεις, χωρίς ουσιαστικά κριτήρια για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και χωρίς μέριμνα για την παραγωγή ουσιαστικά προσιτής ενέργειας για όλους, καθιστώντας προφανές ότι υπάρχει ένα μεθοδευμένο σχέδιο για την μετατροπή του περιβάλλοντος και του πράσινου μετασχηματισμού σε πεδίο κερδοφορίας των μεγάλων συμφερόντων και επιχειρήσεων.

Για τους αγρότες και την πρωτογενή παραγωγή,  οι εξαγγελθείσες προσωρινές επιδοτήσεις σε λιπάσματα και ζωοτροφές, με τα έξοδα και τα κόστη παραγωγής να έχουν αυξηθεί κατακόρυφα αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό. Χωρίς αναδιάρθρωση της φορολογικής πολιτικής για την ενίσχυση του πρωτογενή τομέα, χωρίς κίνητρα για νέους αγρότες και χωρίς νομοθεσία που θα στοχεύει στον εξορθολογισμό της αγοράς, που τους έχει οδηγήσει να πουλούν την παραγωγή τους σε μεσάζοντες ή μεγαλοεταιρείες έναντι πινακίου φακής, οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στον αφανισμό τους.

Η εξαγγελία για χρηματοδότηση με 120 εκατομμύρια ετησίως της τοπικής αυτοδιοίκησής, την βρίσκει ήδη κατακερματισμένη, με σοβαρές ελλείψεις πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, ενώ έχει δημιουργηθεί ένα τέτοιο πλαίσιο που κατ’ ουσία προάγει την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών της καθιστώντας τους δήμους εργαλείο πλουτισμού για μια ελίτ επιχειρήσεων και τους πολίτες έρμαιο των αυξημένων δημοτικών τελών για υπηρεσίες ζωτικής σημασίας, όπως η διακομιδή των απορριμμάτων.

Στο επίσης φλέγον ζήτημα της στέγασης, η επιδότηση 10.000 ευρώ για ανακαίνιση κλειστών ακίνητών, μόνο φαιδρή μπορεί να χαρακτηριστεί, καθώς δεν αρκεί ούτε για την απαραίτητη ενεργειακή αναβάθμιση, ενώ η υψηλή έμμεση και άμεση φορολογία (ΕΝΦΙΑ, εισόδημα κλπ ) για όσους επιθυμούν να βιοποριστούν ανακαινίζοντας και ενοικιάζοντας ένα κλειστό ακίνητο, μάλλον καθιστά περισσότερο συμφέρον να συνεχίσουν να το έχουν ανεκμετάλλευτο και το μέτρο επικοινωνιακό «πυροτέχνημα». Περαιτέρω η εξαγγελθείσα αύξηση στα €500.000 του ορίου επένδυσης για απόκτηση Golden Visa, χωρίς την εισαγωγή επιπλέον παραμέτρων, δεν εγγυάται την αύξηση των διαθέσιμων ακινήτων για τους Έλληνες, όταν μάλιστα ήδη ένα μεγάλο μέρος αυτών έχει περάσει σε ξένα χέρια μεγάλων εταιρειών και επενδυτών, καθιστώντας την εύρεση στέγης για το μέσο Έλληνα πραγματικό «Γολγοθά».

Για την εξαγγελία θεσμοθέτησης της “κοινωνικής αντιπαροχής“, σύμφωνα με την οποία δημόσια αδρανή ακίνητα θα δοθούν σε εργολάβους με τον όρο οι μισές κατοικίες που θα δημιουργηθούν να διατεθούν με χαμηλό ενοίκιο σε νέους μισθωτές, αναμένουμε να δούμε τα τυχόν ψιλά γράμματα του προγράμματος αυτού και τους όρους με τους οποίους θα δοθούν στους εργολάβους, καθώς και φυσικά αν θα τηρηθούν τα υποσχόμενα χαμηλά ενοίκια. Ας μην ξεχνάμε πλήθος περιπτώσεων που δόθηκαν ακίνητα προς εκμετάλλευση με εξαιρετικά επαχθείς όρους για το δημόσιο συμφέρον.

Σε αυτό το σημείο οφείλουμε να συνυπολογίσουμε την αναγκαιότητα για την ορθολογική διαχείριση του τουρισμού, ο οποίος ναι μεν είναι πολύ σημαντικός για την ελληνική οικονομία, όμως χωρίς πλάνο για την αντιμετώπιση των συνεπειών της τουριστικής έκρηξης και χωρίς πρόβλεψη για την κατανομή του σε όλη την επικράτεια και καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και μάλιστα με τρόπο βιώσιμο για το περιβάλλον, μοιραία θα οξυνθεί το στεγαστικό πρόβλημα στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, ενώ παράλληλα θα συμβάλει στην διατήρηση των πληθωριστικών τάσεων.

Για την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, παρά τα όσα ακούγονταν, δεν έγινε καμία αναφορά για την αποπληρωμή σε 120 δόσεις της επιστρεπτέας προκαταβολής, πάγιο αίτημα επιμελητήριών, επιχειρήσεων και άλλων φορέων της αγοράς, καθώς και καμία αναφορά για ουσιαστική και όχι κατ’ όνομα μείωση του μη μισθολογικού κόστους. Καμία αναφορά επίσης για την στήριξη της εξαγωγικής δραστηριότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η οποία εξακολουθεί να μονοπωλείται από εταιρείες κολοσσούς και καμία ουσιαστική στήριξη της ρευστότητας με χρηματοδοτικά εργαλεία για μεσοπρόθεσμη δανειοδότησή τους, μέσα και από μια δίκαιη και ορθολογική αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Σταθερότητας (Τ.Α.Α.).

Το χρηματοδοτικό αυτό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσής (Τ.Α.Α.), έχει ως βασικούς του πυλώνες,  όπως ακριβώς αυτοί αναφέρονται στον ευρωπαϊκό κανονισμό, τους εξής:

• Την πράσινη μετάβαση
• Τον ψηφιακό μετασχηματισμό
• Την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με οικονομική συνοχή, απασχόληση, παραγωγικότητα, ανταγωνιστικότητα, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, και μια εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά με ισχυρές Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις
• Την κοινωνική και εδαφική συνοχή
• Την υγεία, την οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, με σκοπό, μεταξύ άλλων, την αύξηση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων και της ικανότητας αντίδρασης σε κρίσεις
• Τις πολιτικές για την επόμενη γενιά, τα παιδιά και τους νέους, όπως η εκπαίδευση και οι δεξιότητες.

Ακόμα και ο συμπολίτης μας που δεν παρακολουθεί με συνέπεια την επικαιρότητα, διαβάζοντας τα ανωτέρω και λαμβάνοντας υπόψη τις εξαγγελίες της κυβέρνησης στην Δ.Ε.Θ., αλλά και τα πεπραγμένα της έως τώρα, κατανοεί πόσο μακριά είναι η τρέχουσα πολιτική που ακολουθείται από τους προαναφερόμενους στόχους της Ε.Ε. Μία εκ των βασικών προϋποθέσεων του Τ.Α.Α. όπως ορίστηκε από την Ε.Ε., είναι η υλοποίηση των έργων που θα χρηματοδοτηθούν να έχει ολοκληρωθεί έως την 31η Δεκεμβρίου 2025. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε πολύ καλά το επείγον της προθεσμίας αυτής για να μεθοδεύσει ταχείς μετασχηματισμούς, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις εκείνες που θα την διευκολύνουν να συγχωνεύσει και να μετουσιώσει τους ανωτέρω πυλώνες σε ένα και μοναδικό: την εξυπηρέτηση των επενδυτικών και οικονομικών συμφερόντων ελαχίστων και ισχυρών, μακριά από πολιτικές δίκαιης, διαφανής και ορθολογικής αξιοποίησης πόρων για το ευρύ σύνολο, που θα εξασφάλιζαν την ουσιαστική και συνολική ανάκαμψη, την ανθεκτικότητα, καθώς και ένα βιώσιμο και αξιοβίωτο μέλλον για εμάς και τα παιδιά μας.