Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ αντίθετοι στο νέο αεροδρόμιο Ηρακλείου

Το Ηράκλειο έχει την τύχη και την ατυχία να έχει ένα αεροδρόμιο δίπλα στην πόλη του. Η Αλικαρνασσός, αναπτύχθηκε γύρω από το αεροδρόμιο που αρχικά ήταν στρατιωτική βάση και στην συνέχεια εξελίχθηκε σε πολιτικό αεροδρόμιο. Ενώ για πολλά χρόνια το αεροδρόμιο ασφυκτιούσε στην συγκεκριμένη τοποθεσία η πρόσφατη μεταφορά της στρατιωτικής βάσης αφήνει χώρο για ανάπτυξη νέου, μεγαλύτερου και επαρκούς αεροσταθμού, καθώς και επέκταση και αξιοποίηση του υπάρχοντος λοξού αεροδιαδρόμου. Αντ’ αυτού, προχώρησε ως επιλογή και ψηφίζεται στην Βουλή η σύμβαση νέου αερολιμένα, κοντά στο Καστέλλι Πεδιάδος.

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ δηλώνουμε αντίθετοι στην επιλογή νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι, τόσο για περιβαλλοντικούς όσο και για οικονομικούς, πολιτιστικούς, και κοινωνικούς λόγους, όπως ανέπτυξε ήδη  στις Επιτροπές της Βουλής ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ -μέλος των Οικολόγων Πράσινων Γιάννης Τσιρώνης, αλλά και με βάση και τις προτάσεις των φορέων την ακρόαση στη Βουλή.

Θέλουμε να γίνονται επενδύσεις, όμως αυτές οφείλουν να είναι σε μία βιώσιμη και πράσινη κατεύθυνση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση υποστηρίζουμε το σχέδιο ανάπτυξης του υφιστάμενου αεροδρομίου, το οποίο θα έχει επίσης πολύ λιγότερο κόστος που μπορεί να καλυφθεί και από το ίδιο το αεροδρόμιο. Σημειώνεται ότι το έργο του νέου αεροδρομίου δεν χρηματοδοτείται ούτε από την ευρωπαϊκή αναπτυξιακή τράπεζα.

Η Κρήτη χρειάζεται επενδύσεις όμως διαφορετικές. Θέλουμε ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα, του αγροτουρισμού, αναζωογόνηση των χωριών με πολιτισμό, υποδομές, παροχές και δραστηριότητες που θα φέρουν τον κόσμο να ζήσει ξανά στην επαρχία. Υποδομές για τους νέους, για να θέλουν να μεγαλώσουν στον τόπο τους. Βιώσιμες μεταφορές και ενέργεια. Κονδύλια για την συντήρηση των χωριών. Πολλές επενδύσεις χρειάζεται η Κρήτη, το νέο αεροδρόμιο Καστελλίου όμως δεν είναι μία από αυτές.

Αναλυτικά οι λόγοι της αντίθεσης των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ στο έργο του νέου αεροδρομίου:

1. Πλήγμα στην αγροτική παραγωγή

Η περιοχή είναι γνωστή για την πρωτογενή παραγωγή της. Δύο εκατομμύρια ελαιόδεντρα βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή, με το ακαθάριστο προϊόν να αγγίζει τα 50-60 εκατομμύρια Ευρώ. Η γη της περιοχής είναι υψηλής παραγωγικότητας και ως εκ τούτου πολύτιμο αγαθό το οποίο δεν μπορεί να χαθεί κάτω από το μπετόν.

Η επιφάνεια του αεροδρομίου ζητάει την απαλλοτρίωση 200 000 ριζών. Όμως πολύ μεγαλύτερο κομμάτι πλήττεται από την μόλυνση που θα επιφέρουν τα ρύπη των αεροπλάνων και πάνω από 60000 στρέμματα θα υποστούν ζημιά. Το μικροκλίμα και η γεωγραφία της περιοχής θα αποτελέσουν παγίδα για τα μικροσωματίδια και θα επιβαρύνουν την κατάσταση.

2. Οικονομία

Προτείνεται ότι θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, ενώ στην πραγματικότητα, οι ίδιες θέσεις εργασίας μεταφέρονται σε άλλο μέρος. Οι μόνιμες θέσεις εργασίας που πειργράφοντια είναι οι ίδιες σε αριθμό με την υπάρχουσα υποδομ, οι 1000 θέσεις εργασίες εκτιμάται ότι αφορούν την φάση κατασκευής. Στο εναλλακτικό σενάριο, η κατάργηση του στρατοπέδου στην Αλικαρνασσό θα άφηνε αρκετό χώρο για την ανάπτυξη άλλων χρήσεων -θέσεων εργασίας στην περιοχή.

Ένας από τους σημαντικούς λόγους που ζητείται να δημιουργηθεί νέο αεροδρόμιο, είναι για να μπορέσει να ανταποκριθεί σε πιθανή αυξημένη τουριστική ζήτηση. Κι όμως η νέα τοποθεσία θα βλάψει την προσέλευση καθώς αναμένεται να αυξήσει τον χρόνο και το κόστος μετάβασης,  καθιστώντας τον προορισμό της Κρήτης λιγότερο ανταγωνιστικό στην αγορά διακοπών. Θα χρειαστεί επίσης να δημιουργηθεί νέος δρόμος και ειδικό δίκτυο μεταφορών από και προς το αεροδρόμιο για να εξυπηρετήσει την απόσταση 40 χλμ από το Ηράκλειο, με το αντίστοιχο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.

Επιπλέον η μεταφορά του αεροδρομίου στο Καστέλλι αποτελεί και την ιδιωτικοποίησή του. Το υφιστάμενο αεροδρόμιο είναι δημόσιο, μάλιστα ένα από τα λίγα κερδοφόρα που κράτησε το ελληνικό κράτος μετά την παραχώρηση των υπόλοιπων μεγάλων αεροδρομίων στη Φραπορτ. Όμως, μετά την άρνηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας επενδύσεων, και με το ελληνικό δημόσιο μην έχοντας αρκετά για να επενδύσει, ο νέος αερολιμένας θα αναπτυχθεί μέσω σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα από κατασκευαστική εταιρεία που θα αναλάβει επίσης τη διαχείριση του αεροδρομίου, σε ένα καθεστώς παρόμοιο με εκείνο στο Ελ Βελιζέλος. Ο προτεινόμενος πλειοδότης είναι η ελληνική κατασκευαστική εταιρεία ΓΕΚ-TEΡNA και η Ινδική εταιρεία διαχείρισης αεροδρομίων GMR. Η περίοδος παραχώρησης ορίζεται σε 37 έτη, εκ των οποίων πέντε θα διατεθούν για την κατασκευή και τα υπόλοιπα 32 για τη λειτουργία. Αρχικά αναμενόταν ότι η παραχώρηση θα ανερχόταν σε € 850 εκατ, αλλά η προσφορά που τελικά προκρίθηκε έπεσε σχεδόν στο μισό, δηλ. € 480 εκατ !! Πώς έγινε αποδεκτή μια τόσο μεγάλη μείωση της τιμής; Από πού προέκυψε; Υπήρχε λάθος στις αρχικές εκτιμήσεις του Δημοσίου; Γιατί δεν φαίνεται να υπάρχει εν τω μεταξύ κάποια πτώση στον τουρισμό ή αύξηση του εργατικού κόστους που να δικαιολογεί αλλαγή στα δεδομένα. Το κράτος θα διατηρήσει το 46% σε αυτή την δραστηριότητα και θα συνεισφέρει € 180 εκατ. για αυτό. Επιπλέον, το κράτος θα πραγματοποιήσει απαλλοτριώσεις με κόστος που εκτιμάται αυτή τη στιγμή σε € 100 εκατ. (το κόστος τους ήδη διπλασιάστηκε σε σχέση με το αρχικό και ποιος ξέρει πού θα φτάσει, καθώς η αξία γης είναι υψηλή και υπάρχουν αντιδράσεις που πρέπει να καμφθούν και δικηγόροι που έχουν εμπλακεί). Είναι σαφές λοιπόν ότι και οικονομικά, η δημιουργία του αεεροδρομίου στο Καστέλλι κάτω από αυτές τις συνθήκες κάθε άλλο παρά επιτυχημένη είναι.

3. Απειλή για τον πολύτιμο υδροφόρο ορίζοντα

Η περιοχή του Καστελλίου Πεδιάδος έχει πηγές ακόμα και εμφιαλωτήρια νερού. Ο υδροφόρος ορίζοντας είναι από τους καλύτερους της Κρήτης αφου δίνει νερό στις περιοχές του Ηρακλείου, Καστελλίου, Θραψανού, Αρκαλοχωρίους. Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναφέρει ότι τα λύματα του νέου αεροδρομίου θα επιστρέφουν στον υδροφόρο οριζοντα μετά τον “κατάλληλο” καθαρισμό.

4. Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου

Ενώ ο στόχος είναι πλέον η  μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το συγκεκριμένο έργο έρχεται να αυξήσει, χωρίς λόγο, τις εκπομπές πολλαπλάσια. 50 βυτία θα πηγαινοέρχονται στον νέο δρόμο για να παρέχουν τα απαραίτητα καύσιμα στα αεροπλάνα. Λεωφορεία θα χρειάζεται να κάνουν δεκάδες δρομολόγια των 40 χλμ καθημερινά για να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες ενώ τα αεροπλάνα θα έχουν επίσης σαφώς μεγαλύτερη διαδρομή μια και οι προσγειώσεις θα πρέπει να γίνονται κυρίως από τον Νότο.

5. Ηχορύπανση

Η ηχορύπανση είναι από τους βασικούς λόγους μετεγκατάστασης του αεροδρομίου από τον Αλικαρνασσό στο Καστέλλι. Όμως η πρόταση για λοξό αεροδιάδρομο στην υφιστάμενη τοποθεσία της Αλικαρνασσού θα μείωνε σημαντικά την ηχορύπανση, ενώ το άνοιγμα στην θάλασσα θα είχε επίσης σημαντικά πλεονεκτήματα ως προς αυτό. Αντιθέτως, η κοιλότητα στο Καστέλλι όπου προορίζεται να φτιαχτεί το νέο αεροδρόμιο λειτουργεί σαν ηχείο και ο ήχος θα είναι πολλαπλάσιος και εκκωφαντικός, ωθώντας σχεδόν όλους τους κατοίκους της περιοχής σε μετεγκατάσταση. Σε μεγάλο ποσοστό δε οι πληττόμενοι δεν θα έχουν αποζημίωση για αυτό, επειδή δεν θα απαλλοτριώνεται το οικόπεδό τους.

6. Επικινδυνότητα

H γεωγραφία της περιοχής με τα περιμετρικά όρη καθιστά το Καστέλλι πολύ πιο επικίνδυνο στην προσγείωση σε σχέση με την Αλικαρνασσό. Οι ισχυροί άνεμοι στην Βόρεια Κρήτη είναι προβληματικοί, είναι όμως σταθεροί και καλούν για πιο ελεγχόμενη προσγείωση σε σχέση με την περιοχή του Καστελλίου όπου τα περιμετρικά βουνά δημιουργούν ανεμοδίνες και αναταράξεις. Η περιοχή έχει επίσης ισχυρή ομίχλη πολλές μέρες που θα αποκλείει την προσγείωση όσο αυτή διαρκεί. Επιπλέον, για λόγους ασφάλειας προβλέπεται να ταπεινωθούν κάποιες κορυφές λόφων που μπορούν να είναι επικίνδυνες, μεταλλάσσοντας αμετάκλητα το τοπίο.

7. Φυσική πολιτιστική κληρονομιά

Πέρα από όλα τα παραπάνω  επιχειρήματα σε ότι αφορά το μέλλον για το Καστέλι, το σοβαρότερο αφορά την αντίληψη που έχουμε ως πολίτες και κάτοικοι ενός τόπου σε σχέση με την φυσική πολιτιστική κληρονομιά, η οποία πλέον γίνεται αντιληπτή σήμερα ολοένα και πιο έντονα. Σε κάθε τόπο υπάρχουν χαρακτηριστικά του που έχουν προκύψει ως συνδυασμός του φυσικού περιβάλλοντος και της ανθρώπινης παρουσίας, όπως αυτή αποτυπώνεται στον τόπο ως αποτέλεσμα του μόχθου και της φροντίδας όλων των προηγούμενων γενεών. Το 2018 ήταν το έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την Ευρώπη, ανάμεσα στα στοιχεία της οποίας τα φυσικά τοπία με τον φυτικό και ζωικό τους πλούτο (Βλ.: https://europa.eu/cultural-heritage/about). Με αυτή την έννοια το Καστέλι αποτελεί ένα αναντικατάστατο περιβαλλοντικό και πολιτιστικό κεφάλαιο για την Κρήτη, που του οφείλεται ανάλογη αναγνώριση, και η απώλειά του από την κατασκευή νέου αεροδορμίου  δεν είναι αναστρέψιμη.