Κλιματική αλλαγή – Ενέργεια, Μεταφορές – Συγκοινωνίες

Κλιματική αλλαγή

Η κλιματική αλλαγή, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και η απώλεια της βιοποικιλότητας δεν είναι απλά κάποια περιβαλλοντικά προβλήματα, αλλά αποτελούν απειλή για τη συνέχιση της ζωής σε όλον τον πλανήτη και την ύπαρξη του ανθρώπινου πολιτισμού.

Η κλιματική αλλαγή είναι η καθοριστική πρόκληση της εποχής μας. Παρά την αναγνώριση της σοβαρότητας του θέματος από όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα, το περιβαλλοντικό ζήτημα δεν βρίσκεται ακόμη στην πρώτη γραμμή προτεραιότητας, παρόλο που όλες οι μελέτες και οι έρευνες δείχνουν ότι χρειάζεται επειγόντως και κατά προτεραιότητα η λήψη σοβαρών μέτρων.

Δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία για το ρόλο του ανθρώπου στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Αν δεν τιθασευτεί, η ανθρωπότητα θα δημιουργήσει σοβαρότατο χάος που θα καταστήσει ουσιαστικά ακατοίκητα πολλά μέρη του πλανήτη που φαίνεται ότι βρίσκεται κοντά στο σημείο καμπής. Η αδράνεια, αν συνεχισθεί, θα έχει τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και ηθικές συνέπειες.

Χρειαζόμαστε εδώ και τώρα δραματική μεταβολή στην κατανάλωση ενέργειας, στα πρότυπα παραγωγής και διαβίωσης, στην οικονομική οργάνωση των κοινωνιών μας, στη συνύπαρξή μας με τη φύση, ώστε να αποτρέψουμε την οριστική και καταστροφική μεταβολή του κλίματος. Μετά από αρκετές δεκαετίες ερευνών και αγώνων του παγκόσμιου οικολογικού κινήματος, πλέον έχουμε πρακτικές λύσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος και μάλιστα η εφαρμογή τους θα φέρει τεράστια οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και παράλληλα θα βελτιώσει την υγεία των πολιτών. Αυτό είναι το αισιόδοξο μήνυμα της Οικολογίας. Το στοίχημα είναι να ξεπερασθούν τα οικονομικά και κοινωνικά κατεστημένα και οι στρατηγικές αποφάσεις να ληφθούν από ενεργούς πολίτες μέσα από διαφανείς και δημοκρατικές διαδικασίες.

Η Ευρώπη παίζει σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο περιβαλλοντικό προσκήνιο και  πρέπει να πάρει τα ηνία στις κλιματικές δράσεις υλοποιώντας κατ’  ελάχιστον την Συμφωνία του Παρισιού. Για να γίνει αυτό πράξη, η ΕΕ χρειάζεται να αυξήσει την διεθνή χρηματοδότηση για το κλίμα. Αν χώρες – κλειδιά έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση αρνηθούν να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων, τότε οφείλουν να θεσπιστούν φορολογικές ρυθμίσεις τέτοιες, που να εξασφαλίζουν ίσους όρους για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους και εταιρίες που τηρούν τους διεθνείς περιβαλλοντικούς κανόνες.

Ενέργεια

Η ενέργεια και η παραγωγή της από ορυκτά καύσιμα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες της κλιματικής μεταβολής.

Θέλουμε η ΕΕ να καταβάλει όλες τις δυνατές προσπάθειες για τον περιορισμό της θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό πάνω από την θερμοκρασία  της προ-βιομηχανικής εποχής. Θέλουμε μια ισχυρή κατώτερη τιμή εκπομπών άνθρακα στο σύστημα εμπορίας ρύπων.

Ζητάμε ευρωπαϊκές νομικές δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της τάξης του 55% μέχρι το 2030 και τον σχεδιασμό όλης της ευρωπαϊκής οικονομίας με σύντομο ορίζοντα μηδενικών εκπομπών. Για να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι, η Ευρώπη πρέπει μέσα στη δεκαετία του 2030 (σε 20 χρόνια από τώρα) να καταργήσει εντελώς τον άνθρακα και τα άλλα ορυκτά καύσιμα συμπεριλαμβανομένου και του φυσικού αερίου. Η πυρηνική ενέργεια και η υδραυλική ρωγμάτωση (fracking) δεν έχουν καμία θέση σε ένα μέλλον καθαρής ενέργειας. Πρέπει να οδηγηθούμε σε 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να μειώσουμε την κατανάλωση ενέργειας, να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια μας αποδοτικά, δημιουργώντας παράλληλα βιώσιμες θέσεις εργασίας στις περιοχές που θα πληγούν από τη μετάβαση.

Τα ορυκτά καύσιμα δεν πρέπει να χρηματοδοτηθούν ούτε με ένα ευρώ από τους φορολογούμενους. Τα κεφάλαια που εξοικονομούνται από ορυκτές πηγές ενέργειας μπορούν να επανεπενδύονται σε βιώσιμες λύσεις, όπως η ενεργειακή απόδοση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι εναλλακτικές μεταφορές και η αειφόρος γεωργία.

Τα καύσιμα που παράγονται από καλλιέργειες φυτών που παράγουν και τροφή αποδείχθηκε πως δεν είναι βιώσιμη λύση για την κλιματική κρίση, την ενέργεια και τη φτώχεια, αφού εκτίναξαν στα ύψη τις τιμές των τροφίμων και οδήγησαν στην υφαρπαγή της γης των αγροτών, στην καταστροφή των τροπικών δασών και στην ανασφάλεια επισιτισμού εκατομμυρίων ανθρώπων στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Εμείς θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για εναλλακτικές, ανανεώσιμες πηγές 3ης και 4ης γενιάς καυσίμων, που δεν έχουν ως βάση την τροφή, όπως είναι για παράδειγμα κάποια είδη απορριμμάτων, υπολείμματα ξύλου και φύκια, πάντοτε κάτω από  αυστηρές προϋποθέσεις αειφορίας και κοινωνικής συνοχής. Για τις μετακινήσεις και τις μεταφορές, μακροπρόθεσμα, η λύση βρίσκεται σε πιο βιώσιμα μοντέλα μεταφορών, στην ηλεκτροκίνηση με πηγή ενέργειας από ΑΠΕ και στην αύξηση της αποδοτικότητας των καυσίμων για όλα τα οχήματα.

Θέλουμε η ενεργειακή απόδοση και η εξοικονόμηση ενέργειας να καταστούν πρώτη προτεραιότητα, ώστε ταυτόχρονα να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή φτώχεια. Αν εφαρμοστεί σωστά, η ενεργειακή μετάβαση σε 100% ανανεώσιμη ενέργεια θα μειώσει τη ρύπανση, θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας, θα αυξήσει την ενεργειακή μας ανεξαρτησία και την ασφάλεια εφοδιασμού,  ενώ παράλληλα θα κινητοποιήσει τους πολίτες ώστε να έχουν ένα πιο ενεργητικό ρόλο στην κοινωνία.

Δουλεύουμε για στροφή του κτηριακού κατασκευαστικού τομέα προς την ενεργειακή αποδοτικότητα των κατοικιών και τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική.

Οι έλεγχοι των εκπομπών θείου από τη ναυτιλία θα είναι αποτελεσματικοί, μόνο αν επεκταθούν σε όλες τις ακτές και αν το βαρύ μαζούτ απαγορευτεί στην Αρκτική και Ανταρκτική.

Μεταφορές -Συγκοινωνίες

Οι οδικές, ακτοπλοϊκές και αεροπορικές μεταφορές αποτελούν βασικούς παράγοντες στην πρόκληση του φαινόμενου του θερμοκηπίου, στη ρύπανση της ατμόσφαιρας όπως και στην ηχορύπανση, αφού χρησιμοποιούν μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων. Η χρήση τους στον τομέα των μεταφορών δημιουργεί στην ΕΕ σημαντική εξάρτηση από τις ενεργειακές εισαγωγές, οδηγώντας συχνά σε άνοδο των τιμών και πολιτική αποσταθεροποίηση. Είναι ανάγκη να στραφούμε το συντομότερο δυνατόν σε πιο βιώσιμες και λιγότερο επιβλαβείς για το περιβάλλον λύσεις, όπως πχ οι σιδηροδρομικές γραμμές.

Η οικοδόμηση ενός βιώσιμου συστήματος μεταφορών απαιτεί επενδύσεις σε σιδηροδρομικές συγκοινωνίες, συνδέοντας τις ευρωπαϊκές χώρες και περιφέρειες με πιο προσιτά, οικονομικά, γρήγορα τρένα που θα λειτουργούν όλο το 24ωρο. Η διευκόλυνση των μεταφορών και συγκοινωνιών στην ευρωπαϊκή ήπειρο, εκτός από τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της κυκλοφοριακής συμφόρησης, θα ενισχύσει και την έννοια του Ευρωπαίου πολίτη.

Η Ευρώπη δεν πρέπει να αφήνει απομονωμένο κανέναν πολίτη της, είτε πρόκειται για απομακρυσμένες ή αραιοκατοικημένες περιοχές είτε για ευάλωτες ομάδες ανθρώπων. Χρειάζεται να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην εφαρμογή της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, τόσο σε εσωτερικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Θέλουμε να καταστήσουμε τις υποδομές, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες προσβάσιμες  σε όλους και ιδιαίτερα στα άτομα με αναπηρίες.

Οι ταξιδιώτες θα πρέπει να μπορούν να αγοράζουν εισιτήρια από μια ενιαία δημόσια διαδικτυακή υπηρεσία για όλα τα σιδηροδρομικά δίκτυα της Ευρώπης. Από την άλλη, η οργάνωση της ζωής, της επιχειρηματικότητας και του εμπορίου θα πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να προκύπτει μείωση της ανάγκης για μεταφορές και ένα σημαντικό μέρος της μεταφοράς εμπορευμάτων  να πραγματοποιείται με τρένα και μάλιστα ηλεκτροκίνητα. Οι υπόλοιπες μεταφορές μπορούν να γίνονται με μεγάλα και μικρά φορτηγά, με πλοία και αεροσκάφη υπό την προϋπόθεση ότι και αυτά θα αντικαθίστανται σταδιακά αλλά γρήγορα από οχήματα με κινητήρες μηδενικών εκπομπών ρύπων.

Στις ιδιωτικές μετακινήσεις, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κινητήρων τους θα βοηθήσει στην μείωση των ρύπων και του κόστους των καυσίμων για τους Ευρωπαίους πολίτες και αυτό αποτελεί μια ενδιάμεση λύση. Υποστηρίζουμε, όμως την έρευνα και καινοτομία στον τομέα αυτό, με στόχο να καταστεί η ηλεκτροκίνηση μια πιο ελκυστική και συμφέρουσα επιλογή. Βεβαίως, παράλληλα προωθούμε την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για μετακινήσεις καθώς και την καθαρή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλιώς η προτεινόμενη μετάβαση δεν θα είχε κανένα νόημα.

Κανένα νέο αυτοκίνητο με ορυκτά καύσιμα δεν θα πρέπει να πωληθεί στην Ευρώπη μετά το 2030. Η ΕΕ οφείλει να υποστηρίξει τη δημιουργία ζωνών χαμηλών εκπομπών σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη την Ευρώπη και να προωθήσει την ποδηλασία και την πεζοπορία.

Η χρηματοδότηση για βιώσιμες μεταφορές μπορεί να γίνει με αναδιανομή από τις επιδοτήσεις για αεροπορικά ταξίδια μέσω της καθιέρωσης ευρωπαϊκού φόρου πτήσης, του ευρωπαϊκού ΦΠΑ στα εισιτήρια, καθώς και με την κατάργηση της φοροαπαλλαγής στην αεροπορική κηροζίνη. Εξαίρεση σ΄ αυτό αποτελούν οι απομακρυσμένες περιοχές, όπως πχ νησιά που δεν διαθέτουν άλλα μέσα σύνδεσης με την ηπειρωτική χώρα. Η φορολόγηση των πτήσεων  και των οδικών μεταφορών σύμφωνα αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» θα δημιουργήσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού στα μεταφορικά συστήματα και τα δίκτυα συγκοινωνιών.

Για την Ελλάδα προτείνουμε:

Το δίκτυο σιδηροδρόμων για την Ελλάδα πρέπει να αναπτυχθεί ώστε ο σιδηρόδρομος να καταστεί το βασικό μέσο μεταφοράς για τη χώρα μας. Ζητάμε την πλήρη ηλεκτροδότηση της σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας- Θεσσαλονίκης .

– Ένταξη στους κτιριοδομικούς κανονισμούς υποχρέωσης για ύπαρξη σταθμού φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων σε κάθε νέο κτήριο αστικών περιοχών.

– Στηρίζουμε τα δίκτυα συνεργατικής μετακίνησης και συνεπιβατισμού καθώς και κάθε πρωτοβουλία πολιτών που αποσκοπεί στη μείωση της χρήσης οχημάτων μέσα στις πόλεις.