Πυρηνική ενέργεια και φυσικό άεριο, όχι, ευχαριστούμε!

Η προτεινόμενη επιδότηση του ορυκτού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας θέτει σε κίνδυνο το περιβάλλον, την πράσινη ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης και την αναχαίτηση της κλιματικής αλλαγής μέχρι το 2050.

Με ανησυχία παρακολουθούν οι Ευρωπαίοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ τη διαδικασία διαβούλευσης σχετικά με επενδύσεις φυσικού αερίου ή πυρηνικών. Η διαβούλευση αφορά το κατά πόσον το ορυκτό αέριο και η πυρηνική ενέργεια είναι «πράσινα καύσιμα», με στόχο την χρηματοδότηση επενδύσεων από τους ευρωπαϊκούς πόρους για την ενεργειακή μετάβαση τα επόμενα χρόνια. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία όμως δεν προβλέπει παραγωγή ενέργειας από ορυκτό αέριο ή πυρηνικά καύσιμα στην κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη που αναμένεται να επιτευχθεί μέχρι το 2050.

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ δηλώνουμε αντίθετοι στην προτεινόμενη αλλαγή των κανόνων ταξινόμησης –χρηματοδότησης. Τόσο το ορυκτό αέριο όσο και η πυρηνική ενέργεια δεν είναι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.  Τυχόν ένταξη μονάδων και δικτύων στις επιδοτήσεις αποτελεί αληθινό κίνδυνο για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και για την κλιματική ουδετερότητα το 2050. Αποσπά σημαντικούς πόρους από τη βασική προτεραιότητα που είναι η ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, με ολοκληρωμένο σχεδιασμό, προσεκτικές χωροθετήσεις, ανάδειξη καινοτομιών, αλλά και συμμετοχή των πολιτών στο σχεδιασμό και την παραγωγή.

Η πυρηνική ενέργεια, μπορεί να μην παράγει αέρια του θερμοκηπίου αλλά ούτε ασφαλής είναι, ούτε ακίνδυνη*. Παράγει επικίνδυνα – μη διαχειρίσιμα απόβλητα, απαιτεί καταστροφικές εξορύξεις εξαντλήσιμων πρώτων υλών και υπόκειται σε επικίνδυνα γεωπολιτικά παιχνίδια όπως όλα τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάρβουνο, λιγνίτης).

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ στείλαμε ήδη προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις αρμόδιες Επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου αναλυτικό κείμενο θέσεων – αντιπροτάσεων, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω. Με βάση τις θέσεις αυτές, καλούμε την Ελληνική Κυβέρνηση να συμβάλλει με την ψήφο της στο Συμβούλιο Υπουργών για την απόρριψη των προτεινόμενων αλλαγών στο σύστημα ταξινόμησης ενεργειακών επενδύσεων. Καλούμε επίσης τα Ελληνικά Κόμματα που εκπροσωπούνται στο Ευρωκοινοβούλιο να ψηφίσουν αρνητικά.

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ θα αγωνιστούμε μαζί με την Ευρωομάδα των Πράσινων αλλά και με Ευρωπαϊκά Πράσινα Κόμματα που συμμετέχουν σε κρίσιμα Υπουργεία, στη Γερμανία, την Αυστρία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, ώστε να δυναμώσουν οι φωνές και η αντίσταση στο «πράσινο ξέπλυμα» μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων για νέους πυρηνικούς σταθμούς και την παραπέρα εξάρτηση από το ορυκτό αέριο.

Σας καλούμε να λάβετε μέρος στην υπογραφή αντίστοιχου ψηφίσματος: https://act.greens-efa.eu/stopgreenwashing?source=share_facebook&fbclid=IwAR37TL7y2zr6-wVfRijD0jRkqKwwra-4WEzAMbt-N076qsK4mPhKJmdfHLE

Ακολουθεί το αναλυτικό κείμενο της διαβούλευσης:

Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΩΣ «ΠΡΑΣΙΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ» ΘΕΤΕΙ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ και ΤΗΝ ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΉΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2050

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε στα τέλη του 2021, λίγο πριν την ανάληψη της Γαλλικής Προεδρίας,  ανοιχτή διαβούλευση σχετικά με συμπληρωματική κατ΄ εξουσιοδότηση πράξη (τροποποίηση) στον Κανονισμό 2020/852 (Κανονισμός Ταξινομίας) ο οποίος προσδιορίζει τις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Η διαβούλευση αφορά ειδικότερα την προδιαγραφή/ερώτημα «πόσο πράσινο είναι το ορυκτό αέριο; πόσο πράσινη είναι η πυρηνική ενέργεια;», προκειμένου τέτοιες επενδύσεις να μπορούν να χρηματοδοτούνται ως μεταβατικές, από τους ευρωπαϊκούς πόρους για την ενεργειακή μετάβαση. Η εν λόγω διαβούλευση είναι κατά κάποιο τρόπο αντιφατική μιας και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία δεν προβλέπει παραγωγή ενέργειας από ορυκτό αέριο ή ορυκτά πυρηνικά καύσιμα.

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ δηλώνουμε ότι είμαστε αντίθετοι με τη λογική αυτή, γιατί τόσο το ορυκτό αέριο όσο και τα ορυκτά πυρηνικά καύσιμα δεν είναι ανανεώσιμα και αποτελούν φυσικούς  πόρους που θα εξαντληθούν (αργά ή γρήγορα). Θεωρούμε ότι οικονομικές δραστηριότητες επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν το ορυκτό αέριο και η ορυκτά πυρηνικά καύσιμα δεν θα πρέπει να ενταχθούν στον Κανονισμό Ταξινομίας καθώς δεν συνιστούν ΑΠΕ και η ένταξή τους θα συνιστούσε «πράσινο ξέπλυμα» επιδοτήσεων αλλά και κίνδυνο για τις προτεραιότητες σε χρηματοδοτήσεις και επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Θεωρούμε κοινωνικά και οικονομικά επισφαλή έως επικίνδυνη την  στήριξη της ενεργειακής μετάβασης στο ορυκτό αέριο και τα ορυκτά πυρηνικά καύσιμα , δεδομένου ότι η αγορά ήδη κινείται στην αύξηση των τιμών από αυτές τις πηγές, όπως δείχνει όχι μόνο η εξαιρετικά μεγάλη αύξηση στις τιμές του ορυκτού αερίου αλλά και τα τραγικά κοινωνικά γεγονότα στο Καζακστάν (μεγαλύτερος παραγωγός ορυκτών πυρηνικών καυσίμων, παγκοσμίως). Πιθανολογείται πως η οποιαδήποτε στήριξη σε ορυκτό αέριο και ορυκτά πυρηνικά καύσιμα θα προκαλέσει στο μέλλον διαρκείς ενεργειακές κρίσεις.

Οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ εκτιμούμε ότι η διαβούλευση που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπονοεί ότι τόσο το ορυκτό αέριο όσο και τα ορυκτά πυρηνικά καύσιμα είναι, κατά την ΕΕ «πράσινα» (λόγω μικρότερων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τον ορυκτό άνθρακα) και το θέμα είναι πόσο «πράσινα» είναι σε μια γραφειοκρατική ταξινόμηση. Αυτή η βάση διαβούλευσης είναι αντίθετη τόσο με την αρχή της μη σημαντικής επίπτωσης (‘Do no significant harm’), όσο και με τη διακηρυγμένη θέση όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ ότι η διαδικασία μετάβασης για την επίτευξη των κλιματικών στόχων 2050 μπορεί να συμβεί μόνο εάν η κοινωνία των πολιτών κάθε χώρας έχει την κυριότητα της διαδικασίας, και μάλιστα, χωρίς αυτήν την κυριότητα, η μετάβαση δεν πρόκειται να συμβεί. Μια τέτοια συζήτηση ποτέ δεν έγινε με την κοινωνία των πολιτών.

Ειδικά η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, μπορεί να μην παράγει αέρια του θερμοκηπίου αλλά δεν υπόκειται στην αρχή της μη σημαντικής επίπτωσης καθώς δεν είναι ούτε ασφαλής ούτε ακίνδυνη, παράγει επικίνδυνα – μη διαχειρίσιμα απόβλητα, απαιτεί καταστροφικές εξορύξεις πεπερασμένων ορυκτών πόρων (Ουράνιο κλπ) και υπόκειται σε επικίνδυνα γεωπολιτικά παιχνίδια όπως όλα τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, αέριο, κάρβουνο, λιγνίτης). Η ανάγκη για ακραία μέτρα ασφάλειας λειτουργίας οδηγεί σε στρατιωτικοποίηση των περιφερειών όπου κατασκευάζονται πυρηνικοί σταθμοί. Σκοπίμως παραβλέπονται περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά την εξόρυξη του ουρανίου, τον εμπλουτισμό, επεξεργασία, μεταφορά και αποθήκευση των ορυκτών πυρηνικών καυσίμων και τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων.  Με τα ίδια κριτήρια που η Επιτροπή θεωρεί ότι τα μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα δεν πρέπει να θεωρούνται ΑΠΕ λόγω των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν, παρ’ όλο που στηρίζονται σε έναν ανανεώσιμο πόρο, το νερό, με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να εξαιρεί από τα χρηματοδοτικά μέσα την πυρηνική ενέργεια και το ορυκτό αέριο ώστε να μειώνει την αρνητική επίπτωση που έχουν.

Επιπλέον, για να πετύχει το όραμα που ορίζεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για την αντιμετώπιση των κρίσεων του κλίματος, της φύσης και της ρύπανσης, οι Οικολόγοι ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούμε ότι:

• Η οικολογική μετάβαση απαιτεί σημαντικές δημόσιες επενδύσεις την επόμενη κρίσιμη δεκαετία που αναπόφευκτα θα παίξουν πρωταγωνιστικό και καθοριστικό ρόλο στην κατεύθυνση της ενεργειακής μετάβασης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι νέες τεχνολογίες ΑΠΕ, τα συστήματα εξοικονόμησης και αποθήκευσης ενέργειας, τα έξυπνα δίκτυα (που αντικαθιστούν μεγάλα και άκαμπτα δίκτυα) και τα συστήματα ενεργειακής αυτονομίας σε όλα τα επίπεδα θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο ενός νέου σχεδιασμού για επενδύσεις σε ενεργειακές τεχνολογίες. Μόνο σε αυτό το πλαίσιο οι επενδύσεις θα πρέπει να θεωρούνται πράσινες και βιώσιμες.
• Οι ιδιωτικές επενδύσεις που θα ενισχύονται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αλλά και των πόρων της Πράσινης Συμφωνίας θα πρέπει να εντάσσονται σε αυτό το όραμα και να μη δημιουργούν, μέσω διαφόρων λόμπι όπως αυτά της πυρηνικής ενέργειας και των ορυκτών καυσίμων, οικονομικές δεσμεύσεις που θέτουν υπό αμφισβήτηση την επιτυχία της ενεργειακής μετάβασης.
• Η εισαγωγή ενέργειας, παραγόμενης από ορυκτά πυρηνικά καύσιμα, η οποία γίνεται στη χώρα μας και η κατασκευή τεράστιων δικτύων ορυκτού αερίου για την αντικατάσταση στερεών καυσίμων στην ηλεκτροπαραγωγή αλλά και για διανομή μέχρι τον τελικό καταναλωτή έως το 2030 θα υπονομεύσουν την προσπάθεια για επίτευξη των στόχων για την ενεργειακή μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
• Τόσο οι δημόσιες όσο και οι ιδιωτικές επενδύσεις θα πρέπει να μεριμνούν κατά προτεραιότητα για την προώθηση των ΑΠΕ ή τεχνολογικών συνδυασμών με ΑΠΕ που παράγουν σταθερή ενέργεια, όπως υβριδικά υδροηλεκτρικά έργα. Επίσης, να προωθούν και νέες τεχνολογίες ΑΠΕ, όπως η κυματική ενέργεια και οι υπεράκτιες πλωτές ΑΠΕ με σχεδιασμένη, κοινωνικά αποδεκτή και θεσμικά κατοχυρωμένη χωροθέτηση.
• Οι στοχαστικές ή μεταβαλλόμενες ΑΠΕ, όπως οι ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά, η επερχόμενη κυματική ενέργεια, δεν παράγουν σταθερή ενέργεια και θα πρέπει να εντάσσονται σε έναν «έξυπνο και ακριβή» ενεργειακό σχεδιασμό, ώστε να μην δημιουργούνται σπατάλες και πλεονάσματα, όπως, απορρίψεις ενέργειας ή καύσεις ορυκτών καυσίμων για τη σταθεροποίηση του ηλεκτρικού ρεύματος. Για αυτό το σκοπό, τόσο η αποθήκευση ενέργειας (ηλεκτρική, δυναμική κλπ.), τα έξυπνα δίκτυα, η ηλεκτροκίνηση και η παραγωγή υδρογόνου θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητες στον ολοκληρωμένο ενεργειακό σχεδιασμό, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα.
• Η εξοικονόμηση ενέργειας και η προώθηση των prosumers (ιδιοπαραγωγή, αυτοκατανάλωση) θα πρέπει επίσης να είναι προτεραιότητα με υποστήριξη και κίνητρα, ώστε να δημιουργούνται συνθήκες αμοιβαίου οφέλους αλλά και συνθήκες καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας.
• Ειδικά για τη χώρα μας, η προτεραιότητα στις γιγαντιαίες χερσαίες ανεμογεννήτριες θα πρέπει να αλλάξει και ο ενεργειακός σχεδιασμός, μέσω του Εθνικού Σχεδιασμού για την Ενέργεια και το Κλίμα, να στραφεί κυρίως στη γεωθερμία για εξοικονόμηση και παραγωγή ενέργειας, στα μικρά φωτοβολταϊκά στις στέγες και στην κυματική ενέργεια και να συνυπολογίζει όλες τις δυνατότητες των ΑΠΕ για εξοικονόμηση, παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας. Οι γιγαντιαίες χερσαίες ανεμογεννήτριες χρησιμοποιούν παλιότερη τεχνολογία, τουλάχιστον εικοσαετίας, που έχει παραχθεί για τις ανάγκες και τους ενεργειακούς σχεδιασμούς των βόρειων χωρών και συνήθως δεν είναι κατάλληλη ούτε για τη γεωμορφολογία και τη νησιωτικότητα ούτε για τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα της χώρας μας.
• Οι διασυνδέσεις των νησιών με την ηπειρωτική ενδοχώρα θα πρέπει να υπηρετούν τη σταθερότητα στην ενεργειακή αυτονομία των νησιωτικών ενεργειακών συστημάτων και όχι να έχουν ως προτεραιότητα την εξαγωγή ενέργειας από τα νησιά προς τα μεγάλα αστικά κέντρα, με εκατοντάδες γιγαντιαίες ανεμογεννήτριες, μέσα μάλιστα από αντιδημοκρατικές εκβιαστικές διαδικασίες και μετατρέποντας σε βιομηχανικές περιοχές εξόρυξης βραχονησίδες, οικοτόπους, τουριστικούς προορισμούς κλπ.

Οι παραπάνω σαφείς και συγκεκριμένες κατευθύνσεις αποτελούν τον κορμό των προτάσεων των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ για την ενεργειακή μετάβαση και τον ενεργειακό επανασχεδιασμό της χώρας, που συνυπολογίζουν όλες τις διαστάσεις εξοικονόμησης, παραγωγής από ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας, προτάσεις τις οποίες έχουν υποβάλει επισήμως σε πολλές ευκαιρίες, όπως στη διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα.

Με βάση τις θέσεις αυτές καλούμε την Ελληνική Κυβέρνηση να συμβάλλει με την ψήφο της στο Συμβούλιο Υπουργών για την απόρριψη των προτεινόμενων αλλαγών που εισάγονται με την συμπληρωματική κατ΄εξουσιοδότηση πράξη (τροποποίηση) στον Κανονισμό 2020/852 (Κανονισμός Ταξινομίας). Καλούμε επίσης τα Ελληνικά Κόμματα που εκπροσωπούνται στο Ευρωκοινοβούλιο να ψηφίσουν αρνητικά.

Θα αγωνιστούμε μαζί με την Ευρωομάδα των Πράσινων αλλά και με Ευρωπαϊκά Πράσινα Κόμματα που συμμετέχουν σε κρίσιμα Υπουργεία στη Γερμανία αλλά και στην Αυστρία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, ώστε να δυναμώσουν οι φωνές και η αντίσταση στο «πράσινο ξέπλυμα» που επιχειρείται με την τροποποίηση του Κανονισμού Ταξινομίας και την επακόλουθη διοχέτευση οικονομικών ενισχύσεων σε επενδύσεις παραγωγής  περιβαλλοντικά μη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως είναι η παραγωγή ενέργειας με χρήση ορυκτού αερίου και ορυκτών πυρηνικών καυσίμων.

* δεν υπόκειται στην αρχή της μη σημαντικής επίπτωσης.

Η φωτογραφία είναι από εδώ: https://simerini.sigmalive.com/article/2019/7/28/strophe-sten-purenike-energeia/