Αθήνα, Ιούνιος 2011 – «ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΕ ΕΝΑ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΔΩΜΑΤΙΟ» – Εκτιμήσεις για την πολιτική και κοινωνική συγκυρία, την πορεία των εξελίξεων και το νέο ρόλο των Οικολόγων Πράσινων

Απόφαση του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων

1.   Η κρίση έχει δημιουργήσει ένα νέο τοπίο, όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην πολιτική. Κύριο στοιχείο είναι η κατάρρευση του κοινωνικού συμβολαίου της τελευταίας 35ετίας, όπου το πολιτικό σύστημα υποσχόταν στους πολίτες βελτίωση της ζωής τους μέσα από τη βελτίωση της αγοραστικής τους δύναμης ή την επαγγελματική τους τακτοποίηση.

Στο πεδίο της δημοσιονομικής πολιτικής, οι υποσχέσεις αυτές εκφράζονταν με ευρεία αλλά άτυπη συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων για συγκριτικά χαμηλά δημόσια έσοδα και μέτριες προς υψηλές δημόσιες δαπάνες, κάτι που οδηγούσε νομοτελειακά σε υψηλά ελλείμματα και υψηλό δημόσιο χρέος.

Εξίσου σοβαρές είναι και οι παθογένειες του ιδιωτικού τομέα, όπου η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν επενδύει στην καινοτομία και τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας, δεν προάγει την αξιοκρατία, δεν ανταμείβει τη γνώση. Η κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, η κατασπατάληση φυσικών πόρων και η έμφαση στην υποτίμηση της εργασίας, νόμιμη ή παράνομη, έχουν δημιουργήσει μια οικονομία με πήλινα πόδια.

Την ίδια μοίρα ακολουθεί και η γεωργία, που στραγγαλίζεται από την απουσία συγκροτημένης βιώσιμης αγροτικής πολιτικής.

2. Το τέλος των υποσχέσεων για ατομική ευημερία βρίσκει τους πολίτες μοιρασμένους ανάμεσα στην οργή και την αγωνία για τα χειρότερα, και το πολιτικό  σύστημα σε κατάσταση χρεοκοπίας χειρότερη από αυτή της οικονομίας. Η συνολική απαξίωση του πολιτικού κόσμου είναι πια δεδομένη για μεγάλο μέρος της κοινωνίας ενώ η αποχή από τις εκλογικές διαδικασίες φθάνει σε πολύ ψηλά ποσοστά. Στο τοπίο αυτό:

• Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται πια σε φάση καταλυτικής φθοράς, αφού  προσπάθησε για αρκετό διάστημα να επενδύσει στην επικοινωνιακή του εικόνα όλα όσα δε μπορούσε να επενδύσει στη στήριξη της κοινωνίας και στη χαμένη ιδεολογική του ταυτότητα. Τα πρόσθετα μέτρα και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα σηματοδοτούν την οριστική αποτυχία της προσπάθειάς του να διασώσει την εικόνα ενός πρωθυπουργού «που προσπαθεί», και να καλλιεργήσει ελπίδες ότι σύντομα τα πράγματα θα άρχιζαν να βελτιώνονται. Ως κόμμα είναι πια μόνιμα δεσμευμένο σε συνταγές που οδηγούν σε βαθειά, μακροχρόνια και οδυνηρή ύφεση, χωρίς αντίκρισμα για τις θυσίες των πολιτών και χωρίς σχέδιο εξόδου  από την κρίση. Οριστικό διαζύγιο έχει πάρει τόσο με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα (fast track, ακρωτηριασμός τρένου, καύση σκουπιδιών, υπαναχώρηση για το όριο αρτιότητας στις περιοχές NATURA, αυθαίρετα, εκποίηση περιβαλλοντικά κρίσιμων  εκτάσεων της δημόσιας περιουσίας) όσο και με τη διαφάνεια: περαίωση αντί για καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αναιτιολόγητη επιλογή πανάκριβων λύσεων για τα σκουπίδια, μαύρο χρήμα για αγορά κατοικιών.  Μεσοπρόθεσμη, αλλά μάλλον ανέφικτη πια φιλοδοξία του, θα ήταν να μοιραστεί τη φθορά της εφαρμογής των μέτρων με όσες άλλες πολιτικές δυνάμεις βρει πρόθυμες ή καταφέρει να πιέσει αποτελεσματικά.
• Η Νέα Δημοκρατία αποτελεί το βασικό λόγο που επέτρεψε  στο ΠΑΣΟΚ να αντέχει μέχρι πρόσφατα. Με ρητορική κατά του Μνημονίου, αλλά και προτάσεις για ακόμη εντονότερες θεραπείες-σοκ, με εμμονή σε μείωση φορολογίας για τις επιχειρήσεις,  εισηγήσεις για επιθετική (και καθόλου ήπια) «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας και με επικίνδυνες δόσεις λαϊκισμού και εθνικισμού, δυσκολεύεται να συσπειρώσει τον κόσμο της. Διατηρεί σε μεγάλο βαθμό κοινές στρατηγικές με το ΠΑΣΟΚ, αλλά αρνείται την από κοινού ανάληψη του πολιτικού κόστους.
• Ο ΛΑ.Ο.Σ. ταλαντεύεται ανάμεσα στον ακραίο λαϊκισμό και τη θετική του ψήφο για το Μνημόνιο, ενώ η αντιμεταναστευτική του ρητορική γίνεται πιο επιθετική όσο την οικειοποιούνται η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ. Η προσπάθεια του να καταγραφεί ως υποψήφιος κυβερνητικός εταίρος σε συνδυασμό με την έλλειψη ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής και την ξενοφοβία που καλλιεργεί ται, παράλληλα με το ρόλο θεσμικών παραγόντων και ΜΜΕ, άνοιξαν  το δρόμο για είσοδο της Χρυσής Αυγής στο πολιτικό προσκήνιο.
• Η νεοσύστατη Δημοκρατική Συμμαχία δυσκολεύεται ακόμη και  να επωφεληθεί από τη δυσφορία μεγάλου μέρους των παραδοσιακών οπαδών της Ν.Δ. για την πολιτική Σαμαρά. Η χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος φαίνεται πολύ έντονα στην περίπτωση μιας πολιτικού με μεγάλη επιρροή και διασυνδέσεις, που όμως αδυνατεί να έχει το ισχυρό ξεκίνημα που είχαν παλιότερα η Πολιτική Άνοιξη, το ΔΗΚΚΙ ή το ΚΕΠ του Δ. Αβραμόπουλου.

Η Αριστερά που μέχρι την κρίση επικεντρωνόταν σε ένα εκδημοκρατισμό της ατομικής κατανάλωσης, προωθεί τώρα την κινητοποίηση των πολιτών. Όμως οι προτάσεις της περιορίζονται σε κηρύγματα αντίστασης αδυνατώντας να δώσουν πραγματικές εναλλακτικές διεξόδους. Ειδικότερα:

• Το ΚΚΕ εμφανίζεται κερδισμένο, καθώς ενισχύει δημοσκοπικά και οργανωτικά τις δυνάμεις του. Επιμένοντας σε ένα πλήρες και απόλυτο ΟΧΙ, μπορεί να επενδύει στη δυσαρέσκεια και να κερδίζει κάποιο έδαφος. Παραμένει όμως περιχαρακωμένο στον εαυτό του, αδιάφορο να σχεδιάσει εναλλακτικές λύσεις και μην προσδοκώντας να κερδίσει τίποτα απτό σε επίπεδο υλοποίησης των ιδεών του. Πιθανότατα οι φιλοδοξίες του εξαντλούνται στην επάνοδο στα οριακά διψήφια ποσοστά που είχε πριν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και τη διάσπαση του 1991, με τη δημιουργία του ΣΥΝ.
• Ο ΣΥΡΙΖΑ ανακάμπτει, αφού αρχικά είδε τις βεβαιότητές του να ανατρέπονται και το ενωτικό του προφίλ να αναιρείται. Το αίτημα, όμως, για «περισσότερη Αριστερά» που σφράγιζε τη δημιουργία του και τη μέχρι τώρα διαδρομή του, δεν έχει πια μονοσήμαντες απαντήσεις, ενώ η ένταση των διαφορετικών προσεγγίσεων για την Ευρώπη ή για τα ανοίγματα προς την οργανωτική και εκλογική βάση του ΠΑΣΟΚ, υπονομεύει τις προσδοκίες για ενότητα.
• Η Δημοκρατική Αριστερά, που γεννήθηκε από την κρίση στο ΣΥΡΙΖΑ, δεν κινείται σύμφωνα με τις αρχικές προσδοκίες της,  παρά την πληθωρική προβολή της από τα ΜΜΕ. Μέχρι στιγμής έχει δώσει μεγαλύτερο βάρος σε πρωτοβουλίες προς άλλους πολιτικούς χώρους, παρά στην ανάδειξη και προβολή δικών της προγραμματικών θέσεων. Η πορεία της θα μπορούσε να εξελιχθεί, είτε σε ένα απλό ενδιάμεσο χώρο μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, είτε σε συλλογικό συνεχιστή της οικολογικής δουλειάς του Μ. Παπαγιαννάκη. Τα μέχρι στιγμής βήματά της, πάντως, κινούνται σαφώς προς την πρώτη από τις δύο αυτές επιλογές.
• Το Άρμα Πολιτών, που φιλοδοξεί να εκφράσει δυσαρεστημένες δυνάμεις που αποδεσμεύονται από το  πελατειακό ΠΑΣΟΚ, παραπαίει ανάμεσα στο έλλειμμα παρεμβάσεων και προτάσεων και την ετερόκλητη σύνθεση.
• Η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά ελπίζει στην κεφαλαιοποίηση δυνάμεων που ριζοσπαστικοποιούνται λόγω της κρίσης, χωρίς απαιτήσεις για κατάθεση εναλλακτικών λύσεων.
• Πολυσυλλεκτικές ή προσωποκεντρικές κινήσεις, όπως η Σπίθα του Μίκη Θεοδωράκη, προσπαθούν να διοχετεύσουν την κοινωνική δυσαρέσκεια σε εύκολες αλλά αδιέξοδες λύσεις, ανάμικτες με θεωρίες συνωμοσίας, λαϊκισμό και εθνικισμό.

3.   Σε κοινωνικό επίπεδο, η αγοραστική δύναμη των προηγούμενων χρόνων ήταν το έσχατο υποκατάστατο μιας κοινωνικής συνοχής που είχε ήδη διαρραγεί πολύ πριν την κρίση. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι ανησυχίες για το χειρότερο πυκνώνουν καθημερινά:

• Η οικονομία είχε οικοδομηθεί με κύριο άξονα τη διαρκή επέκταση της ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης, η ύφεση προβάλλει πλέον παρατεταμένη με μεγάλο μέρος της οικονομίας να αντέχει ήδη μετά βίας, ενώ την κατάσταση επιτείνει το σοβαρό έλλειμμα παραγωγικού ιστού.

• Δεν υπάρχει σχέδιο εξόδου από την κρίση, ούτε από την κυβέρνηση ούτε από την τρόικα. Τα μέτρα είναι αποσπασματικά, εστιάζουν μονομερώς στο έλλειμμα και δεν έχουν ούτε προοπτική επιτυχίας, ούτε όμως και εναλλακτικό σχέδιο διαφυγής σε περίπτωση αποτυχίας.
• Η υστέρηση των δημόσιων εσόδων, που προέρχεται κυρίως από έλλειψη πολιτικής βούλησης για ευθεία και «αιματηρή» σύγκρουση με τα στρώματα που σχημάτισαν περιουσίες με διαφθορά ή φοροδιαφυγή, αλλά και η ουσιαστική αποτυχία του Μνημονίου, επιχειρείται να καλυφθούν με μη ρεαλιστικούς αυτοσχεδιασμούς και με ένα Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που ισοδυναμεί με επίθεση στην κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
• Σε ευρωπαϊκό επίπεδο δε διαφαίνεται αλλαγή πολιτικής για το ορατό μέλλον, κάτι που επιτείνει την πίεση προς τις πιο αδύναμες χώρες, υπονομεύοντας μεσοπρόθεσμα τα ίδια τα θεμέλια της ευρωζώνης. Το ενιαίο νόμισμα και η απρόσκοπτη διακίνηση αγαθών, δεν συνοδεύτηκε από ενιαία οικονομική πολιτική, με  πραγματικά ισχυρό Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και διάχυση των οικονομικών πόρων και των επενδύσεων σε όλο τον ευρωπαϊκό χώρο.
• H «αναπτυξιακή» διάσταση, που στις συνταγές του ΔΝΤ προορίζεται να αντισταθμίσει με άμεσες ξένες επενδύσεις και εξαγωγές την κατεδάφιση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των εγχώριων επενδύσεων, φαίνεται προσανατολισμένη στη λεηλασία φυσικών πόρων με τομείς υψηλής περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και περιορισμένης δημιουργίας θέσεων εργασίας. Συχνά τα σχέδια αυτά αντιστρατεύονται προοπτικές υγιών οικονομικών δραστηριοτήτων ή υπονομεύουν και τις ήδη υπάρχουσες. Κεντρική επιλογή φαίνεται ότι αποτελεί η έμφαση στις καταστροφικές εξορύξεις και σε ένα αδιέξοδο μοντέλο τουρισμού με τουριστικές κατοικίες αμφίβολης οικονομικής βιωσιμότητας και «αυτάρκεις» εγκαταστάσεις χιλιάδων στρεμμάτων, με μηδενική σχεδόν σύνδεση με την τοπική οικονομία και μεγάλες απαιτήσεις σε φυσικούς πόρους, ιδίως νερό για γήπεδα γκολφ.

Όλα αυτά φέρνουν πιο κοντά το ενδεχόμενο μιας επώδυνης έκβασης, ανάλογης με αυτή των περισσότερων θεραπειών-σοκ, σε δεκάδες άλλες χώρες. Καθώς διαφαίνεται ήδη πέρα από κάθε αμφισβήτηση η οριστική αποτυχία των μέτρων:

• Η κατάρρευση επιχειρήσεων και η ανεργία θα πάρουν εφιαλτικές διαστάσεις.
• Θα έχουμε πιθανότατα κοινωνική έκρηξη και πολιτική κατάρρευση με απρόβλεπτες συνέπειες.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δε θα πληγούν μόνο οι υπεύθυνοι για την κρίση:

• Θα ενταθεί η μετανάστευση προς το εξωτερικό, ιδιαίτερα ανάμεσα σε νέους με καλή  μόρφωση και υψηλές δεξιότητες.
• Οι ηλικίες 25-35 θα είναι διπλά χαμένες, καθώς θα χάσουν το δίχτυ ασφάλειας της γονεϊκής τους οικογένειας χωρίς να έχουν ακόμη δυνατότητες αυτοδύναμης επιβίωσης.
• Θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε άνοδο του λαϊκισμού, απαίτηση κρατικής προστασίας για όλους, αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων, τυφλή οργή για το πολιτικό σύστημα που μπορεί να αναδείξει και «ισχυρούς ηγέτες» με ελάχιστο σεβασμό στους  δημοκρατικούς κανόνες.
• Όλοι οι πολιτικοί χώροι θα αντιμετωπίσουν έντονες φυγόκεντρες τάσεις, ενώ ιδιαίτερη πίεση θα δεχθούν οι πολιτικές δυνάμεις με συναινετικό προσανατολισμό.
• Ιδιαίτερα έντονη θα είναι η πίεση να στηριχθούν οικονομικές δραστηριότητες και μορφές κατανάλωσης σε βάρος του περιβάλλοντος, με μορφές όπως η διεκδίκηση διευκολύνσεων για το ΙΧ και τα φθηνά, χαμηλής ποιότητας ή και επικίνδυνα τρόφιμα.

Αντίβαρο στη σκοτεινή αυτή προοπτική, αποτελεί το εκτεταμένο αυθόρμητο κίνημα στις πλατείες, στηριγμένο στην αυτενέργεια των πολιτών και στη μη βίαιη δράση. Η αίσθηση ότι ως πολίτες μπορούμε να

εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο και να οργανώνουμε παρεμβάσεις με σημαντικό αντίκτυπο χωρίς τη διαμεσολάβηση κομματικών ή άλλων μηχανισμών, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες παρακαταθήκες αυτής της δύσκολης περιόδου.

4.  Απέναντι σε μια απαξιωμένη κεντρική πολιτική, το πράσινο κίνημα μπορεί και πρέπει να αποτελέσει ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΤΟ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΔΩΜΑΤΙΟ. Για να είμαστε προετοιμασμένοι για ένα τέτοιο ρόλο:

• Διατηρούμε την πράσινη αντίθεση στη φιλοσοφία και τις πολιτικές του Μνημονίου και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου, τονίζοντας την ανάγκη να επενδύσουμε στην ταυτόχρονη διέξοδο από την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση. Με απαίτηση για ευρωπαϊκή λύση απεμπλοκής από το Μνημόνιο, στην κατεύθυνση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, που πρότειναν με σαφήνεια οι Ευρωπαίοι Πράσινοι.
• Χαράζουμε «κόκκινες γραμμές» για τα θέματα που συνδέουν το περιβάλλον με την οικονομία και την κοινωνία: σιδηρόδρομος, fast track, σκουπίδια, χρυσός, Ελληνικό, δόμηση εκτός σχεδίου, αυθαίρετα….
• Διατηρούμε ασφαλείς αποστάσεις και από το λαϊκισμό. Αρνιόμαστε τη νοσταλγία για την «πριν το Μνημόνιο» εποχή και την απενοχοποίηση πελατειακών, ρουσφετολογικών, υπερκαταναλωτικών, συντεχνιακών ή κερδοσκοπικών αντιλήψεων. Επιμένουμε στις μάχες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προβάλλουμε εναλλακτικές προτάσεις δημοσιονομικής εξυγίανσης, τονίζουμε τα ζητήματα της διαφάνειας και την απόρριψη της βίας από όπου και αν προέρχεται, καταθέτουμε προτάσεις για κάθε ζήτημα που έχουμε τη δυνατότητα να συμβάλουμε για διέξοδο.
• Ενισχύουμε τη συμμετοχή μας στο στήσιμο πρωτοβουλιών κοινωνικής οικονομίας και πρακτικής αλληλεγγύης, αλλά και την παρουσία μας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
• Επιδιώκουμε να λειτουργούμε όχι πια μόνο ως εκφραστές των στρωμάτων που μας ψήφισαν το 2009 (στην πλειοψηφία τους νέοι, μορφωμένοι, με μεσαία και ανώτερα εισοδήματα) αλλά και ως γέφυρά τους με την υπόλοιπη κοινωνία. Ανοιγόμαστε όμως εξίσου και στα νέα ακροατήρια που μας υποστήριξαν στις αυτοδιοικητικές  εκλογές.

Στην τωρινή συγκυρία, η παρουσία μας υπογραμμίζει τις αποστάσεις μας από το κατεστημένο πολιτικό σύστημα:

• Τονίζουμε όλα όσα μας κάνουν ενεργούς πολίτες και όχι συμβατικούς πολιτικούς.
• Προβάλλουμε τη συνολική χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος, αποφεύγοντας όμως την ισοπεδωτική ρητορεία, τους λαϊκισμούς και την απαξίωση των δημοκρατικών θεσμών.
• Διεκδικούμε κοινωνική δικαιοσύνη, διαφάνεια, αξιοκρατία, αλληλεγγύη, κάθαρση, συμμετοχικούς θεσμούς, κατάργηση των βουλευτικών προνομίων και των απαράδεκτων ασυλιών.
• Παραμένουμε ανοικτοί στο διάλογο με όλους τους πολιτικούς χώρους που έχουμε αποφασίσει στα συνέδριά μας, χωρίς προνομιακούς συνομιλητές.
• Ενισχύουμε τον πράσινο πολιτικό πόλο και προετοιμαζόμαστε για να είμαστε σε θέση να ενσωματώσουμε σε αυτόν και ανθρώπους κοντινούς στις πράσινες ιδέες που θα αναζητήσουν σε μας την πολιτική τους προοπτική.
• Υπογραμμίζουμε την αντίθεση μας στο Μνημόνιο και στο Μεσοπρόθεσμο,  αλλά και τις ριζικές μας διαφορές τόσο με «αντιμνημονιακές» δυνάμεις όπως η ΝΔ, που ταυτίζονται ουσιαστικά με τη λογική του Μηχανισμού Στήριξης, όσο και με τη νοσταλγία για την πριν το Μνημόνιο εποχή και τις πολιτικές και αντιλήψεις που  συνέβαλαν να φθάσουμε ως εδώ. Παράλληλα ανοίγουμε γέφυρες διαλόγου  για διαφάνεια και κάθαρση, προωθούμε ριζικές αλλαγές αντιλήψεων και αξιών, καταδικάζουμε με τον πιο απόλυτο τρόπο τις πολιτικές της κυβέρνησης, της ΝΔ και της τρόικας να επιβραβεύουν τις χειρότερες πλευρές της κοινωνίας, όπως τα αυθαίρετα, το μαύρο χρήμα και τη φοροδιαφυγή.
• Επιδιώκουμε η οργή για τους εκπροσώπους του πολιτικού συστήματος,  να γίνει δύναμη κοινωνικής χειραφέτησης, αυτοοργάνωσης και διεύρυνσης της συμμετοχής των πολιτών, και όχι παράθυρο για επικίνδυνες μορφές λαϊκισμού.

5. Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων δείχνουν ακόμη πιο έντονα ότι η κυβέρνηση δεν έχει πλέον την πολιτική και κοινωνική νομιμοποίηση για τα μέτρα που θέλει να επιβάλει. Στις συνθήκες αυτές το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες τους επόμενους μήνες αποκτά εκ των πραγμάτων πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα, κυρίως  ως αποτέλεσμα κυβερνητικών αδιεξόδων και ουσιαστικής αδυναμίας να ασκηθεί εξουσία. Ρόλο σε αυτό παίζουν:

• η δυναμική παρέμβαση των πολιτών στις πλατείες που ζητούν αλλαγή πολιτικής, αλλά και του πολιτικού συστήματος
• η δημοσκοπική κατάρρευση των κομμάτων εξουσίας
• η πίεση εκ μέρους της κυβέρνησης για από κοινού ανάληψη του πολιτικού κόστους με άλλες δυνάμεις
• η επιλογή της ΝΔ και του ΛΑΟΣ να καλύπτουν, πίσω από  ελιγμούς για άρνηση συναίνεσης, τις κοινές τους στρατηγικές με την κυβέρνηση,

Όλες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι, σε ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές οι  Οικολόγοι Πράσινοι θα είμαστε στην επόμενη Βουλή, με ισχυρή μάλιστα παρουσία.

• Επιδιώκουμε η κομματική μας ενίσχυση να συνδυάζεται με το ευρύτερο συμφέρον της κοινωνίας και της χώρας, κυρίως με τη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής πρότασης με ευρύτερη κοινωνική απήχηση.
• Δίνουμε κεντρική σημασία σε μια βιώσιμη δημοσιονομική εξυγίανση χωρίς επιθέσεις στη κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, με δικαιότερους φόρους και αποτελεσματική είσπραξή τους, αλλά και στο αίτημα για περισσότερη δημοκρατία, πιο άμεση και με πλήρη διαφάνεια και έλεγχο από τους πολίτες.
• Θεωρούμε επιτακτική την άμεση ψήφιση απλής αναλογικής και μικρότερων εκλογικών περιφερειών, από την παρούσα Βουλή  με ευρύτερη πλειοψηφία, ώστε να ισχύσουν ήδη από τις επερχόμενες εκλογές.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι θα δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις ώστε η προοπτική πρόωρων εκλογών να οδηγήσει σε πραγματική διέξοδο και όχι να αξιοποιηθεί απλώς ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για το πολιτικό σύστημα.

6. Οι έκτακτες συνθήκες της κρίσης και η χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος, επιβάλλουν να επικαιροποιήσουμε και τη στάση μας στο θέμα των κυβερνητικών συνεργασιών:

• Ρίχνουμε το βάρος μας στη δημιουργία πλειοψηφιών σε τοπικό επίπεδο, αλλά και στο ευρωκοινοβούλιο.
• Η είσοδός μας στη Βουλή έχει στόχο να ακούγεται πιο δυνατά η φωνή μας, να έχουμε περισσότερες ευκαιρίες να επηρεάσουμε πολιτικές αποφάσεις, να αποκτήσουμε ουσιαστικότερη παρουσία στις εξελίξεις.
• Στη σημερινή συγκυρία, όπου η κρίση δημιουργεί κινούμενη άμμο και η αξιοπιστία των κομμάτων εξουσίας είναι πια σχεδόν μηδενική, ΔΕΝ θεωρούμε ώριμο στόχο μια ενδεχόμενη συμμετοχή μας σε κυβέρνηση.
• Παραμένουμε κόμμα του διαλόγου και των συνεργασιών και δεν αδιαφορούμε για  την διακυβέρνηση της χώρας, θεωρούμε όμως ότι η σημερινή πολιτική των δύο κομμάτων εξουσίας δεν αφήνει περιθώρια για συγκλίσεις με τις πράσινες προτάσεις. Σε περίπτωση προκήρυξης αιφνιδιαστικών εκλογών οι Οικολόγοι Πράσινοι θα αποσαφηνίσουν προεκλογικά σε συνέδριο τη στάση τους σε πολιτικές δυναμικές διαφορετικές από το υφιστάμενο σκηνικό..
• Σε βάθος χρόνου προσδοκούμε, όμως, ότι το ξεκαθάρισμα του τοπίου στην οικονομία, η αναπόφευκτη αναδιάρθρωση του πολιτικού σκηνικού και η οικοδόμηση θεματικών πλειοψηφιών θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις και για ουσιαστική συνεισφορά μας σε πλειοψηφικές προγραμματικές διεργασίες.

Στο πλαίσιο αυτό, βασική μας προγραμματική πρόταση παραμένει η Πράσινη στροφή στην οικονομία:

• Επένδυση σε κρίσιμους για την οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα τομείς, όπως η βιώσιμη αναζωογόνηση της υπαίθρου, η απεξάρτηση από το πετρέλαιο και το λιγνίτη, η αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών.
• Αντιμετώπιση της ανεργίας με δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας και με ενσωμάτωση βιώσιμων καινοτομιών σε όλο το φάσμα της  παραγωγικής διαδικασίας. Στο πλαίσιο αυτό σημαντική είναι και η στήριξη, απέναντι στις νεοφιλελεύθερες συνταγές, μιας βιώσιμης πράσινης επιχειρηματικότητας, υπεύθυνης κοινωνικά και περιβαλλοντικά, με επίκεντρο μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και τον κοινωνικό τομέα της οικονομίας.
• Υπεράσπιση της ποιότητας ζωής σε συνθήκες ύφεσης και μειωμένων εισοδημάτων, κυρίως μέσω ανάπτυξης δομών κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και μεγαλύτερης αποδοτικότητας των δημοσίων υπηρεσιών.

7.  Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε ότι η χώρα μας χρειάζεται επειγόντως ΕΝΑ ΝΕΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ:

• Με περισσότερη και ουσιαστικότερη δημοκρατία, περισσότερα δικαιώματα, κοινωνική αλληλεγγύη και αυτενέργεια των πολιτών.
• Με κεντρικότερο ρόλο για τα συλλογικά αγαθά και το δημόσιο συμφέρον.
• Με ριζικό αναπροσανατολισμό της οικονομίας και συμφιλίωσή της με το περιβάλλον.
• Με πρότυπα ευημερίας βασισμένα περισσότερο στην ποιότητα της ζωής, ως δικαίωμα για όλους, και λιγότερο στην αγοραστική δύναμη.

Στα επόμενα χρόνια, όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα κριθούμε από το αν και πόσο θα μπορέσουμε να συνεισφέρουμε σε μια τέτοια κατεύθυνση.

Αθήνα, 26 Ιουνίου 2011

Το Πανελλαδικό Συμβούλιο των Οικολόγων Πράσινων