Αθήνα, Ιούλιος 2008 – Πολιτικές προτάσεις για τη καταπολέμηση της Διαφθοράς

Απόφαση Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων 12.07.2008

Α. Περίληψη: Η διαφθορά, κεντρικό πολιτικό πρόβλημα με οικονομικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις

Η έλλειψη διαφάνειας και η διαφθορά έχουν λάβει τρομακτική διάσταση στη χώρας μας με σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, την κοινωνία, την πολιτική αλλά και το περιβάλλον. Είναι γεγονός ότι και σε άλλες χώρες υπάρχει διαφθορά και η τέλεια κοινωνία όπου θα έχει εξαλειφθεί κάθε είδους διαφθορά δεν είναι ορατή. Αλλά η διαφθορά που συναντάμε στη χώρα μας είναι πρωτοφανής για μια δημοκρατική, ευρωπαϊκή χώρα. Δεν είναι τυχαίο ότι τα στελέχη της SIEMENS που εμπλέκονται με τις μίζες θεωρούν και έχουν διατυπώσει – με βάση και την πείρα τους – επανειλημμένα την άποψη ότι η Ελλάδα είναι η πλέον διεφθαρμένη χώρα τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το κράτος αδυνατεί να μεριμνήσει για το μέλλον του τόπου: αντί να σχεδιάζει μακροπρόθεσμα, εξυπηρετεί τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα δημόσιων λειτουργών, διεθνών και εγχώριων προμηθευτών και μεσαζόντων, πελατειακών σχέσεων και τέλος κατασκευαστικών εταιριών. Με τις πολιτικές του για τη χωροταξία και τον τουρισμό, η κυβέρνηση καταστρέφει το μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας, το φυσικό κι πολιτιστικό της περιβάλλον και υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών, υποθηκεύοντας τα δικαιώματα των επόμενων γενεών σε ένα βιώσιμο περιβάλλον.

Το περιβάλλον στην Ελλάδα έχει υποστεί σημαντικές καταστροφές όχι μόνο λόγω απουσίας περιβαλλοντικών πολιτικών αλλά και γιατί χρησιμοποιήθηκε για πελατειακές και κομματικές εξυπηρετήσεις (αυθαίρετα, καταπατήσεις δασών και φυσικών περιοχών, ρύπανση και υπεράντληση νερών, ρύπανση με βιομηχανικά απόβλητα, ανεξέλεγκτη απόρριψη σκουπιδιών στο περιβάλλον κα). Απουσίαζε η διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων καθώς και η παροχή πληροφοριών για την κατάσταση του περιβάλλοντος και της επιπτώσεις από την καταστροφή του (χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Ασωπού).

Βασικό γενεσιουργό αίτιο της εκτεταμένης διαφθοράς σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο είναι:

(α) η αντίληψη που θέλει κάθε φορά που ένα κόμμα κερδίζει την πλειοψηφία σε κυβερνητικό ή αυτοδιοικητικό επίπεδο να καταλαμβάνει με τα κομματικά στελέχη του (τα «δικά μας» κάθε φορά παιδιά) τη διοίκηση καθώς

(β) οι πελατειακές σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ εξουσίας και ψηφοφόρων και που συχνά «χρησιμοποιούν» τους φυσικούς πόρους και τα δημόσια αγαθά για την εξυπηρέτηση κομματικών και ιδιωτικών συμφερόντων, και

(γ) η διαιώνιση μιας αυτό-αναπαραγόμενης κρατικής / τοπικής γραφειοκρατίας, η οποία αξιοποιεί τις θεσμικές δυνατότητες που της παρέχει το πλέγμα των νόμων που καθορίζουν τις βασικές λειτουργίες / αρμοδιότητες του κράτους.

Η κρίση του δικομματισμού και του κομματικού συστήματος πελατειακών εξυπηρετήσεων γενικότερα, η νέα κουλτούρα που αναπτύσσεται σε ένα, μικρό ακόμα, τμήμα της κοινωνίας καθώς και η πολιτική κρίση που προκαλείται από το σκάνδαλο Siemens είναι μια καλή ευκαιρία για να ξεκινήσει μια πολιτική και πολιτισμική «επανάσταση» για διαφάνεια και αντιμετώπιση της διαφθοράς στη χώρα μας.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ είναι ένα νέο πολιτικό κόμμα που δεν έχει πελατειακές ή άλλου είδους εξαρτήσεις και που ταυτόχρονα εκπροσωπεί στο πολιτικό σκηνικό τις κοινωνικές δυνάμεις που επιδιώκουν μεγαλύτερο εκδημοκρατισμό,  διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα (κοινωνία-οικονομία-περιβάλλον) και προστασία των βάσεων της ζωής και για τις επόμενες γενιές. Επιδιώκουμε, λοιπόν, να παίζουμε ρόλο καταλύτη στην εξυγίανση του πολιτικού σκηνικού, στην αντιμετώπιση φαινομένων διαφθοράς είτε στο υψηλό, πολιτικό και κομματικό επίπεδο (πχ. μαύρα χρήματα στα κόμματα, δωροδοκίες πολιτικών προσώπων, επηρεασμός από αδιαφανή λόμπυ κα) είτε σε μεσαίο και χαμηλό επίπεδο (λαδώματα και φακελάκια, διαφθορά στις υπηρεσίες, στη διοίκηση, μη εφαρμογή νομοθεσίας, απουσία διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων, περιθωριοποίηση υπαλλήλων που απλώς κάνουν σωστά τη δουλειά τους).

Η διαφθορά στον οικονομικό τομέα αποτελεί ουσιαστική και επιπρόσθετη φορολογία εις βάρος των πολιτών. Σημαίνει πως οι δημόσιες υπηρεσίες δυσλειτουργούν ή μάλλον ιδιωτικοποιούνται με ακραίο τρόπο, εφόσον μόνον όσοι πληρώνουν χαίρουν «σωστής» μεταχείρισης. Επίσης, το μαύρο πολιτικό χρήμα βγαίνει μέσα από υπερτιμολογήσεις και επιπλέον χρεώσεις για προϊόντα ή υπηρεσίες.

Δεν μπορεί να μην τονίσουμε ότι ο χρηματισμός και η διαφθορά ανθούν σε κοινωνίες όπου απουσιάζει η έννοια του δημόσιου συμφέροντος και όλα υποτάσσονται στην άνευ όρων εξυπηρέτηση του προσωπικού συμφέροντος ακόμα και αν καταπατούνται δικαιώματα των μελλοντικών γενιών – των παιδιών μας, ακόμα και αν για χάρη του προσωπικού βραχυπρόθεσμου συμφέροντος καταστρέφεται η προοπτική να μπορούμε να ζήσουμε ανθρώπινα σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο.

Η αντιμετώπιση της διαφθοράς σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο είναι, λοιπόν, κατεξοχήν πολιτικό θέμα και άπτεται και της ποιότητας της δημοκρατίας που έχουμε. Απαιτεί θαρραλέες πολιτικές και πολιτισμικές αλλαγές αλλά και βαθιά αλλαγή πολιτικής κουλτούρας και καθημερινής συμπεριφοράς.

Κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση της διαφθοράς έχει η απεξάρτηση της διοίκησης από τον κομματικό έλεγχο. Θα πρέπει να τεθεί ένας φραγμός στα διψασμένα κάθε φορά για εξουσία και προσωπικό όφελος κομματικά στελέχη που καταλαμβάνουν την διοίκηση θεωρώντας ότι πλέον τους ανήκει. Η εκάστοτε κυβέρνηση θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επιλέγει μόνο τους συμβούλους της (πολιτικά πρόσωπα) στους διάφορους οργανισμούς και υπουργεία και δεν θα μπορεί να διορίζει ανεξέλεγκτα στελέχη της διοίκησης που σε μια δημοκρατική κοινωνία πρέπει να αναδεικνύονται με υπερκομματικά και αντικειμενικά κριτήρια.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ επιδιώκουμε με τις παρεμβάσεις και τις προτάσεις μας βαθιές θεσμικές αλλαγές, διαφορετική λειτουργία του πολιτικού συστήματος και αλλαγή στάσης από τους πολίτες. Είναι καιρός και οι πολίτες να τραβήξουν μια διαχωριστική γραμμή και να σταματήσουν να ανέχονται τη διαφθορά αν έχουν και αυτοί την κατάλληλη…πρόσβαση.

Σε τελευταία ανάλυση αν τα δάση εξαφανίζονται, αν τα νερά ρυπαίνονται ή εξαντλούνται, αν όλη χώρα γεμίζει σκουπιδότοπους, αν χρήματα από το δημόσιο μετατρέπονται λόγω υπερτιμολογήσεων και σε «μαύρο» πολιτικό χρήμα, αν τα στελέχη που έχουν υποχρέωση να εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον νοιάζονται τελικά μόνο για τη δική τους τσέπη, είμαστε όλοι εμείς (συνένοχοι ή αθώοι) που αργά ή γρήγορα θα πληρώσουμε το οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος.

Η απαίτησή μας, λοιπόν, για διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων, για πρόσβαση στις πληροφορίες, για άμεση αντιμετώπιση κάθε φαινομένου διαφθοράς που σχετίζεται με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την ιδιοποίηση δημόσιων πόρων και εκμετάλλευση της θέσης ή του ρόλου κάποιων για να αποκομίζουν παράνομα οικονομικά οφέλη συνοδεύεται από την απαίτηση μας να έχει επιπλέον των τυχόν άλλων ευθυνών (ποινικών και αστικών) και σημαντικό πολιτικό κόστος όποιο πολιτικό κόμμα, πολιτικός ή οργανισμός ενθαρρύνει ή δεν αντιμετωπίζει την αδιαφάνεια και την διαφθορά.

Β. Περιληπτικά: Οι πολιτικές προτάσεις των ΟΠ για καταπολέμηση της διαφθοράς

Ως Οικολόγοι Πράσινοι προσεγγίσουμε τη διαφθορά σε δύο επίπεδα:

(1)  ενστερνιζόμαστε ορισμένες γενικές αρχές για τη καταπολέμηση της διαφθοράς, και

(2)  αντιμετωπίζουμε τη διαφθορά στις διάφορες επιμέρους εκφάνσεις της στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας.

Εξετάζουμε επίσης τη διαφθορά σε σχέση με τις επιπτώσεις της όχι μόνο στην οικονομία και την πολιτική αλλά και στο περιβάλλον και στην κοινωνία

Περιληπτικά, ως Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε:

• να σταματήσει να γίνεται ανεκτή από την κοινωνία η πρακτική ότι κάθε φορά που ένα κόμμα κερδίζει την πλειοψηφία στις εκλογές έχει το δικαίωμα να καταλαμβάνει με τα δικά του παιδιά τη διοίκηση σε όλες τις βαθμίδες επιδιώκοντας όχι μόνο τον κομματικό έλεγχο αλλά και την αποκόμιση κερδών, πελατειακών, κομματικών και συχνά οικονομικών.  Κάθε παράνομος διορισμός από τον κομματικό μηχανισμό ατόμων σε θέσεις της διοίκησης (Γενικοί Γραμματείς και κάτω) θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ποινικό αδίκημα και όχι ως δικαίωμα του  κόμματος που πλειοψήφησε.
• την καθιέρωση με αποφασιστικό τρόπο της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» ώστε να λειτουργεί αποτρεπτικά και όποιος πραγματικά ρυπαίνει να αναλαμβάνει το πλήρως κόστος (ευρωπαϊκή νομοθεσία περί ευθύνης ) εξυγίανσης μιας ρυπασμένης περιοχής και αποκατάστασης του περιβάλλοντος και της οικονομικής ζημιάς που έχει προκληθεί
• την ψήφιση ενός νομοθετικού σχεδίου για την Ελεύθερη Πρόσβαση στη Πληροφορία και τη καθιέρωση του θεσμού της δημόσιας διαβούλευσης σε εφαρμογή και αναλυτική εξειδίκευση της Σύμβασης του Άαρχους
• όλες οι διαδικασίες που αφορούν το δημόσιο να γίνονται εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου ή στα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΠ), ώστε να μην έρχεται σε άμεση επαφή ο πολίτης με τους υπαλλήλους διαφόρων υπηρεσιών που θα μπορούσαν να ζητήσουν οικονομικά ανταλλάγματα για την εξυπηρέτηση του πολίτη
• οι ανώτεροι δικαστές να εκλέγονται από το δικαστικό σώμα στο σύνολό του και όχι να διορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση.
• τη θεσμοθέτηση χρηματικών κυρώσεων κατά του κράτους αλλά και κατά των ανωτέρων δημοσίων υπαλλήλων όποτε μια δικαστική απόφαση δεν εφαρμόζεται.
• την κατάργηση του αφορολόγητου 3% χωρίς αποδεικτικά για τα ΜΜΕ.
• την πλήρη διαφάνεια των ειδικών λογαριασμών και τη κατάργηση των «μυστικών κονδυλίων» που λειτουργούν έξω από την διαδικασία του κρατικού προϋπολογισμού.
• την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων με βάση αντικειμενικά και όχι πελατειακά ή κομματικά κριτήρια και την απομάκρυνση από τις θέσεις τους όσων αποδειγμένα εκμεταλλεύονται τη θέση τους για ίδιον όφελος.
• τη θέσπιση Ανεξάρτητου Οργανισμού με κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, προσωπικό και επαρκείς πόρους για την Εκτέλεση Κατεδαφίσεων Αυθαιρέτων.
• Κάθε κόμμα που θα αποδειχθεί ότι έλαβε «μαύρο» πολιτικό χρήμα θα πρέπει να στερείτε της κρατικής χρηματοδότησης για 2 τουλάχιστον χρόνια και να καταθέτει το «μαύρο» χρήμα σε ένα ειδικό ταμείο για την εξάλειψη της διαφθοράς. Κάθε βουλευτής ή στέλεχος της κυβέρνησης ή στέλεχος της διοίκησης που αποδειχθεί ότι έλαβε «μαύρο» χρήμα στερείται της θέσης του, των προνομίων που έχει λόγω του αξιώματός του και επιστρέφει εντόκως το ποσό που έχει λάβει στο ειδικό ταμείο αντιμετώπισης της διαφθοράς. Όλες οι ενισχύσεις προς τα κόμματα πάνω από 2000 Ευρώ ετησίως να γίνονται ονομαστικά και να καταχωρούνται στο διαδικτυακό χώρο.
• την αλλαγή  του νόμου περί ευθύνης υπουργών και των σχετικών συνταγματικών ρυθμίσεων ώστε να μην υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση ενός υπουργού από αυτή ενός πολίτη όταν διαπράττουν σχετικό αδίκημα

Όποιες όμως και να είναι οι πολιτικές των κομμάτων, μόνο οι ενεργοί πολίτες μπορούν να μειώσουν αποτελεσματικά τη διαφθορά στην Ελλάδα αλλάζοντας πολιτική στάση και εξαναγκάζοντας τα κόμματα να υιοθετήσουν νέες πολιτικές διαφάνειας και αντιμετώπισης της διαφθοράς

1. Εισαγωγή

1.1 Διαφθορά στην Ελλάδα

Ορίζουμε τη διαφθορά ως «χρησιμοποίηση της θέσης την οποία κατέχει κανείς για ίδιο όφελος».

Βάσει του Δείκτη Αντιλήψεων για τη Διαφθορά της Διεθνούς Διαφάνειας η Ελλάδα κατατάσσεται στη 56^η θέση μεταξύ 179 χωρών το 2007. Βρίσκεται περίπου στο ίδιο επίπεδο με τη Ιορδανία, τη Ναμίμπια, το Ομάν και τη Σαμόα. Το 2001 βρισκόταν στην 42^η θέση. Η Ελλάδα είναι μια από τις περισσότερο διεφθαρμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε χειρότερη μοίρα βρίσκονται μόνο η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Πολωνία. Δεν είναι τυχαίο ότι τα στελέχη της  SIEMENS που εμπλέκονται με τις μίζες θεωρούν και έχουν διατυπώσει – με βάση και την πείρα τους – επανειλημμένα την άποψη ότι η Ελλάδα είναι η πλέον διεφθαρμένη χώρα τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Βάσει  της έρευνάς της Διεθνούς Διαφάνειας «Η έκταση της διαφθοράς στην Ελλάδα – 2007» φαίνεται πως: 20% των νοικοκυριών ανέφεραν πως ήρθαν αντιμέτωποι με διαφθορά στο δημόσιο τομέα και 9% στον ιδιωτικό τομέα τα τελευταία χρόνια.

Η διαφθορά στη Ελλάδα είναι συνδεδεμένη με το διογκωμένο κυρίως μέσω των πελατειακών και κομματικών σχέσεων δημόσιο τομέα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εμφανίζεται και στον ιδιωτικό τομέα. Η γραφειοκρατία κοστίζει στη χώρα το 6,8% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (Α.Ε.Π), το υψηλότερο ποσοστό στη Ευρώπη των 25. Συγκρίνουμε ενδεικτικά με το 1,5% του Α.Ε.Π. που κοστίζει η γραφειοκρατία στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 3,3% που κοστίζει στη Τσεχία, το 3,7% που κοστίζει στη Γαλλία και το 4,6% που κοστίζει τη Πορτογαλία. Η Ελλάδα έχει ως εκ τούτου το υψηλότερο διοικητικό κόστος στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 25. Η διογκωμένη και δαιδαλώδης γραφειοκρατία του δημοσίου τομέα αλλά και ο ασφυκτικός κομματικός έλεγχος σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης δημιουργούν όλες τις προϋποθέσεις για την εξάπλωση τις διαφθοράς από το χαμηλότερο έως το υψηλότερο επίπεδα

Οι πολίτες δηλώνουν πως τα περισσότερα περιστατικά διαφθοράς τα εντοπίζουν στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας, στις πολεοδομίες, στις εφορείες, στο υπουργείο μεταφορών και σε λιγότερο βαθμό στους δήμους.

Στην Ελλάδα, η διαφθορά εν πολλοίς καθορίζει τις σχέσεις ανάμεσα στο κράτος και τον πολίτη.

1.2 Διαφθορά και αειφόρος ανάπτυξη

Οι επιπτώσεις της διαφθοράς για την αειφόρο ανάπτυξη είναι πολύ σοβαρές. Το κράτος αδυνατεί να μεριμνήσει για το μέλλον του τόπου: αντί να σχεδιάζει μακροπρόθεσμα, εξυπηρετεί τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα δημόσιων λειτουργών, διεθνών και εγχώριων προμηθευτών και μεσαζόντων, πελατειακών σχέσεων και τέλος κατασκευαστικών εταιριών. Με τις πολιτικές της για τη χωροταξία και τον τουρισμό, η κυβέρνηση καταστρέφει το μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας, το φυσικό κι πολιτιστικό της περιβάλλον και υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών, υποθηκεύοντας τα δικαιώματα των επόμενων γενεών σε ένα βιώσιμο περιβάλλον.

Η διαφθορά αποτελεί ουσιαστική και επιπρόσθετη φορολογία εις βάρος των πολιτών. Σημαίνει πως οι δημόσιες υπηρεσίες δυσλειτουργούν ή μάλλον ιδιωτικοποιούνται με ακραίο τρόπο, εφ΄ όσον μόνον όσοι πληρώνουν χαίρουν «σωστής» μεταχείρισης.

Γραφειοκρατία και διαφθορά αποτελούν εμπόδιο στη καινοτομία στον επιχειρηματικό κλάδο, καινοτομία που είναι απολύτως απαραίτητη για να αντεπεξέλθει η χώρα στις προκλήσεις του μέλλοντος, περιβαλλοντικές και μη. Περιορίζουν τις θέσεις εργασίας στην οικονομία. Στην ετήσια έκθεσή της Παγκόσμιας Τράπεζας για την επιχειρηματικότητα η Ελλάδα καταλαμβάνει την 100^η θέση, τελευταία με μεγάλη διαφορά σε σχέση τις άλλες χώρες της Ευρώπης των 25. Η θέση αυτή συγκρίνεται με χώρες όπως την Αιθιοπία και τη Σρι Λάνκα.

Αν θέλουμε να εφαρμοστούν οι αρχές της αειφόρου ανάπτυξης στην Ελλάδα είναι απολύτως αναγκαίο να εφαρμοστεί συντονισμένη πολιτική ενάντια στη γάγγραινα της διαφθοράς.

1.3 Πολιτικές για τη διαφθορά

Η διαφθορά είναι όμως σύνθετο φαινόμενο. Οι περισσότεροι Έλληνες δεν θα δίσταζαν να προωθήσουν τη κόρη ή τον υιό τους αξιοποιώντας τις πελατειακές διασυνδέσεις τους με το κυρίαρχο κάθε φορά κόμμα ή να δώσουν «φακελάκι» σε έναν γιατρό ή σε έναν υπάλληλο μιας δημόσιας υπηρεσίας. Ακριβώς επειδή η διαφθορά είναι πολιτισμικό φαινόμενο, είναι αδύνατον να εξαλειφθεί σε μικρό χρονικό διάστημα με περιορισμένα νομοθετικά ή και διοικητικά μέτρα. Η καταπολέμηση της διαφθοράς πρέπει να αποτελέσει βασικό στόχο της κάθε κυβέρνησης, αλλά και των πολιτικών δυνάμεων και των κοινωνικών φορέων όχι μόνο στα λόγια αλλά και στη πράξη. Ουσιαστικά απαιτείται μια πολιτισμική επανάσταση για να περάσουμε από την εξυπηρέτηση του προσωπικού συμφέροντος με κάθε δυνατό τρόπο στην ισορροπημένη σχέση προσωπικού συμφέροντος – συλλογικού συμφέροντος και οικολογικής βιωσιμότητας – περιβάλλοντος.

Ως Οικολόγοι Πράσινοι προσεγγίσουμε τη διαφθορά σε δύο επίπεδα: (1) ενστερνιζόμαστε ορισμένες γενικές αρχές για τη καταπολέμηση της διαφθοράς, και (2) αντιμετωπίζουμε τη διαφθορά στις διάφορες επιμέρους εκφάνσεις της στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας.

Ως Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε πάντα υπόψη μας πως η καταπολέμηση της διαφθοράς στην Ελλάδα δεν μπορεί να θεωρηθεί ξεχωριστά από τη χρηστή διοίκηση και τη δημοκρατική και διαφανή λειτουργία εντός των κομμάτων, κατά συνέπεια και μέσα στο ίδιο το κόμμα μας. Όσα κόμματα δεν μεθοδεύουν εσωτερικές πολιτικές χρηστής διοίκησης και διαφάνειας δεν μπορούν αξιόπιστα να ισχυριστούν πως θα μπορέσουν να εφαρμόσουν τέτοιου είδους πολιτικές για τη καταπολέμηση της διαφθοράς στη Ελλάδα γενικότερα.

Η εξάλειψη της κυριαρχίας του κόμματος που κάθε φορά πλειοψήφησε στις εκλογές (εθνικές, τοπικές, συνδικαλιστικές) στη διοίκηση είναι αναγκαία αλλά όχι από μόνη της προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της διαφθοράς. Πρέπει επιτέλους να σταματήσει να γίνεται ανεκτή από την κοινωνία η αντίληψη ότι κάθε φορά που ένα κόμμα κερδίζει την πλειοψηφία στις εκλογές έχει το δικαίωμα να καταλαμβάνει με τα δικά του παιδιά τη διοίκηση σε όλες τις βαθμίδες επιδιώκοντας όχι μόνο τον κομματικό έλεγχο αλλά και την αποκόμιση κερδών, πελατειακών, κομματικών και συχνά οικονομικών.

2. Γενικές αρχές για τη καταπολέμηση της διαφθοράς

2.1 Ανοικτές διαδικασίες και έλεγχοι

Κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση της διαφθοράς έχει η απεξάρτηση της διοίκησης από τον κομματικό έλεγχο. Θα πρέπει να τεθεί ένας φραγμός στα διψασμένα κάθε φορά για εξουσία και προσωπικό όφελος κομματικά στελέχη που καταλαμβάνουν την διοίκηση θεωρώντας ότι πλέον τους ανήκει. Η εκάστοτε κυβέρνηση θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επιλέγει μόνο τους συμβούλους της (πολιτικά πρόσωπα) στους διάφορους οργανισμούς και υπουργεία και δεν θα μπορεί να διορίζει ανεξέλεγκτα στελέχη της διοίκησης που σε μια δημοκρατική κοινωνία πρέπει να αναδεικνύονται με υπερκομματικά και αντικειμενικά κριτήρια.

Κάθε παράνομος διορισμός από τον κομματικό μηχανισμό ατόμων σε θέσεις της διοίκησης (Γενικοί Γραμματείς και κάτω) θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ποινικό αδίκημα και όχι ως δικαίωμα του  κόμματος που πλειοψήφησε.

Ως Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε:

• την πλήρη ελευθερία πρόσβασης των πολιτών σε δημόσια έγγραφα και σε όλες τις πράξεις της κυβέρνησης και της δημόσιας διοίκησης. Τη ψήφιση ενός νομοθετικού σχεδίου για την Ελεύθερη Πρόσβαση στη Πληροφορία που θα βασίζεται στη Συνθήκη του Αάρχους και θα εξειδικεύει την εφαρμογή της. Μόνες πιθανές εξαιρέσεις ορισμένα ευαίσθητα θέματα αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής. Όλες οι πράξεις της διοίκησης, οι Προκηρύξεις, οι Συμφωνίες, και οι Συμβάσεις θα πρέπει να αναρτώνται αμέσως στο διαδίκτυο και να είναι εύκολα προσβάσιμες από τους πολίτες ηλεκτρονικά.
• την καθιέρωση του θεσμού της δημόσιας διαβούλευσης και την ουσιαστική συμμετοχή των Επιτροπών της Βουλής στη διαμόρφωση των σχεδίων νόμων. Πριν από κάθε νομοθετική πρωτοβουλία, το προσχέδιο του νόμου θα πρέπει να τίθεται υπόψη των επαγγελματικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων και των ΜΚΟ που εμπλέκονται. Η δημόσια διαβούλευση και οι απόψεις των φορέων θα αποτυπώνονται υποχρεωτικά στο διαδίκτυο.
• την καθιέρωση του θεσμού της ουσιαστικής και δημόσιας διαβούλευσης για όλους τους βαθμούς της αυτοδιοίκησης, ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν στην διαχείριση των φυσικών πόρων, την τοπική ανάπτυξη, τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών κα. Όλες οι πράξεις, προκηρύξεις, συμβάσεις της αυτοδιοίκησης καθώς και η δημόσια διαβούλευση και οι αποφάσεις των συμβουλίων θα πρέπει να αναρτώνται στο διαδίκτυο.
• την απευθείας μετάδοση όλων των συνεδριάσεων του ελληνικού κοινοβουλίου και των διαφόρων συμβουλίων (περιφερειακό, νομαρχιακό, δημοτικό) και μέσω του διαδικτύου, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει πλέον η ψηφιακή τεχνολογία.
• την ενίσχυση του ελεγκτικού ρόλου της Βουλής με διευκόλυνση της συστάσεως εξεταστικών επιτροπών.
• την πλήρη διαφάνεια των ειδικών λογαριασμών και την κατάργηση των «μυστικών κονδυλίων» που λειτουργούν έξω από την διαδικασία του κρατικού προϋπολογισμού. Μόνη πιθανή εξαίρεση οι ειδικοί λογαριασμοί του Υπουργείου Εξωτερικών.
• την κωδικοποίηση όλων των νόμων με σκοπό τη μείωση της ασάφειας και της πολυνομίας που διέπει το νομικό μας σύστημα.
• την υπαγωγή σε γενικευμένο και συστηματικό έλεγχο των δαπανών και των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου που ασκούν δημόσια υπηρεσία, καθώς και των δημοτικών επιχειρήσεων, ώστε να εξαλειφθούν οι διαφανείς διαχειριστικές πράξεις.
• την καθιέρωση διαφανούς διαδικασίας και κριτηρίων με πλήρη δημοσιοποίησή τους κατά την επιλογή Γενικών Γραμματέων Υπουργείων και Προέδρων επιχειρήσεων ελεγχόμενων από το κράτος.
• την καταβολή τόκων σε περίπτωση που η διοίκηση αργεί πέρα το διαστήματος των 45 ημερών να καταβάλει τις οικονομικές υποχρεώσεις τους προς τους πολίτες ή γενικότερα τρίτους που προκύπτουν από διαφανείς διαδικασίες, διαγωνισμούς, προγράμματα και διεθνείς συμβάσεις.
• την κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών και των σχετικών συνταγματικών ρυθμίσεων.

2.2 Ανεξαρτησία δικαστικού συστήματος

Η πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος της χώρας είναι απολύτως αναγκαία για τη καταπολέμηση της διαφθοράς. Ως Οικολόγοι Πράσινοι:

• τασσόμαστε κατά ενός ανώτερου Συνταγματικού Δικαστηρίου με δικαστές που ορίζονται είτε από τη Βουλή είτε από την εκάστοτε κυβέρνηση, πρόταση των μεγάλων κομμάτων που στοχεύει στην αποδυνάμωση των ελεγκτικών μηχανισμών οι οποίες μπορούν να αποβούν ενοχλητικοί για το εκάστοτε κυβερνών κόμμα.
• προτείνουμε οι ανώτεροι δικαστές να εκλέγονται από τα δικαστικά όργανα και όχι, όπως συμβαίνει σήμερα, να διορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση.
• θεωρώντας τις καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη ισοδύναμες με την έλλειψη δικαιοσύνης, προτείνουμε την θεσμοθέτηση χρηματικών κυρώσεων κατά του κράτους όποτε η δικαστική διένεξη καθυστερήσει στο δικαστικό σύστημα της χώρας. Οι κυρώσεις θα ισχύουν για τις υποθέσεις όταν ένας από τους δύο αντίδικους είναι κάποια δημόσια αρχή. Σε τέτοιες περιπτώσεις το κράτος θα πρέπει να πληρώνει ένα ετήσιο και αυξανόμενο ποσό στον ιδιώτη για κάθε επιπλέον χρόνο καθυστέρησης.
• θεωρώντας ότι η μη εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων αποτελεί δυσλειτουργία του δημοκρατικού συστήματος, προτείνουμε τη θεσμοθέτηση αυστηρών χρηματικών και άλλων κυρώσεων κατά του κράτους και σε ορισμένες περιπτώσεις κατά των ιδίων των ανωτέρων δημοσίων λειτουργών, όποτε μια δικαστική απόφαση δεν εφαρμόζεται.

2.3 Αγώνας κατά της γραφειοκρατίας

Ως Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε:

• όλες οι νομοθετικές ρυθμίσεις της δημόσιας διοίκησης (της πολεοδομίας, της υποβολής επενδυτικών σχεδίων, της φορολογίας κοκ.) να «σπάσουν» σε συγκεκριμένα και απόλυτα σαφή «βήματα» που πρέπει να ακολουθηθούν από υπαλλήλους και πολίτες χωρίς να υπάρχουν παράθυρα ερμηνειών
• όλες οι διαδικασίες να γίνονται εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου ή στα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΠ). Στόχος είναι η μείωση στο ελάχιστο της ανάγκης προσωπικής επαφής του πολίτη με την δημόσια διοίκηση. Επείγει η ηλεκτρονική υποδομή των δημοσίων υπηρεσιών
• η διαφάνεια, αμεροληψία και αξιοκρατία να αφορά όχι μόνο την είσοδο στην δημόσια διοίκηση αλλά και την αξιολόγηση των υπαλλήλων. Είναι αναγκαία η εφαρμογή συστήματος αξιολόγησης και αποτίμησης της ικανότητας των δημοσίων υπαλλήλων και την απομάκρυνση από τις θέσεις τους όταν χρησιμοποιούν τη θέση τους για να εξυπηρετήσουν κομματικά ή προσωπικά συμφέροντα.

2.4 Θεσμοί για τη καταπολέμηση της διαφθοράς

Έχοντας υπόψη τη σημαντική συνεισφορά του Συνηγόρου του Πολίτη στο πόλεμο κατά της διαφθοράς, οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούν πως πρέπει να εγκαινιαστούν δύο επιπλέον πλήρως ανεξάρτητες αρχές που να συνεισφέρουν αποτελεσματικά στο συγκεκριμένο αγώνα. Προτείνουν:

• τη θέσπιση Ανεξάρτητης Αρχής Κομματικών και Εκλογικών Δαπανών με τη συμμετοχή ανωτάτων δικαστικών λειτουργών εκλεγμένων μεταξύ δικαστικών που αποχωρούν από την ενεργώ υπηρεσία με απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικράτειας.
• τη θέσπιση αυτόνομου Οργανισμού για την Εκτέλεση Κατεδαφίσεων Αυθαιρέτων. Η συγκεκριμένη οργάνωση θα πρέπει να βασίζεται σε κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση, να έχει στελεχωθεί με προσωπικό, να έχει τα τεχνικά και οικονομικά μέσα ώστε να εκτελεί τις δικαστικές αποφάσεις όσον αφορά τα παράνομα κτίρια προς κατεδάφιση. Ο επικεφαλής της οργάνωσης θα εκλέγεται για μια μη-ανανεώσιμη θητεία επτά ετών με 2/3 πλειοψηφία στη Βουλή. Με τον τρόπο αυτό μεταφέρεται το βάρος σε έναν αυτόνομο φορέα, μια και η εκάστοτε κυβέρνηση ή διοίκηση σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο συνήθως θα μπλοκάρουν τις κατεδαφίσεις φοβούμενες κάθε φορά το «πολιτικό κόστος» ή αδρανούν για εξυπηρέτηση πελατειακών σχέσεων.
• την ενίσχυση και πλήρη ανεξαρτητοποίηση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ). Από τα δώδεκα μέλη του ανανεωμένου ΕΣΡ, ένας θα εκλέγεται ετησίως με πλειοψηφία 2/3 από τη Βουλή, ένας θα εκλέγεται ετησίως με πλειοψηφία 2/3 από τους Έλληνες Ευρωβουλευτές, και ένας θα εκλέγεται ετησίως με απόλυτη πλειοψηφία από τα αντιπροσωπευτικά όργανα των δημοσιογράφων. Η θητεία των μελών θα διαρκεί τέσσερα χρόνια και θα είναι ανανεώσιμη.
• την ενίσχυση του ρόλου του Συνηγόρου του Πολίτη.

3. Επιμέρους τομείς

3.1 Διαφθορά και χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων

Ως Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε:

• τα κόμματα να μπορούν να αντλούν χρηματικούς πόρους από ιδιώτες (φυσικά πρόσωπα) και μέσω κρατικής ενίσχυσης. Η κρατική ενίσχυση που θα λαμβάνουν  να αντιστοιχεί πλήρως στη ψήφο τους κατά τη διάρκεια των Βουλευτικών και Ευρω-βουλευτικών εκλογών, δηλαδή να υπάρχει ισοτιμία στη χρηματοδότηση με βάση τις ψήφους που λαμβάνουν τα κόμματα χωρίς να υπάρχει όριο που αποκλείει τη χρηματοδότηση (πχ 5 Ευρώ για κάθε ψήφο που λαμβάνει ένα κόμμα που συμμετέχει με πλήρεις συνδυασμούς στις εθνικές και στις ευρωπαϊκές εκλογές, ανεξαρτήτως αν υπερέβη ή όχι το όριο του 3%).
• τα κόμματα να είναι υποχρεωμένα να τηρούν πλήρη λογιστικά βιβλία κατά αναλογία των νόμων που διέπουν την λειτουργία των ανωνύμων εισηγμένων εταιριών. Τα λογιστικά αυτά βιβλία να ελέγχονται από ορκωτούς λογιστές.
• τα κόμματα να υποχρεούνται να αναρτήσουν τον ετήσιο ισολογισμό τους στο διαδικτυακό χώρο.
• όλες οι ενισχύσεις στα κόμματα είτε στα ιδρύματά τους ή σε σχετιζόμενους με αυτά φορείς να γίνονται ονομαστικά και να καταχωρούνται στο διαδικτυακό χώρο οι ενισχύσεις πάνω από 2000 Ευρώ ετησίως.
• την κατάργηση των τηλεοπτικών διαφημίσεων για τα πολιτικά κόμματα και την παραχώρηση δωρεάν χρόνου για όλα τα κόμματα για να ενημερώνουν για τις πολιτικές τους προτάσεις προεκλογικά.

3.2 Διαφθορά και ΜΜΕ.

Ως Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε:

• να διασφαλισθεί η πλήρης καταγραφή των ιδιοκτητών των ΜΜΕ σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
• τη διασφάλιση της διαφάνειας στα οικονομικά των ΜΜΕ και πιο συγκεκριμένα τον πλήρη έλεγχο των πηγών και της ροής του χρήματος.
• τη κατάργηση του 3% χωρίς αποδεικτικά για τα ΜΜΕ. Τα ΜΜΕ δικαιολογούν χωρίς παραστατικά έξοδα μέχρι 3% του τζίρου τους, κάτι που δεν ισχύει για καμία άλλη επιχείρηση. Η παρούσα κατάσταση αποτελεί αυταπόδεικτη πηγή διαφθοράς.
• τη θέσπιση ανώτατου ορίου διαφήμισης από κρατικές υπηρεσίες ή ελεγχόμενες επιχειρήσεις σε κάθε ΜΜΕ ως ποσοστό (πχ 10-20%) της ιδιωτικής διαφήμισης που αυτό λαμβάνει και την πλήρη τεκμηρίωση για τη διάθεση κρατικών διαφημίσεων στα διάφορα ΜΜΕ.
• τη κατάργηση των μυστικών κονδυλίων του Υπουργείου Τύπου μέσω των οποίων χρησιμοποιούνται χρήματα των πολιτών για την αγορά συνειδήσεων.
• την ενίσχυση και πλήρη ανεξαρτητοποίηση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ).
• τον αυστηρό έλεγχο των ΜΜΕ σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο ώστε να εξαλειφθεί η επί πληρωμή με μαύρο χρήμα προβολή και διακριτική αντιμετώπιση των διαφόρων υποψηφίων προεκλογικά με βάση την οικονομική τους δύναμη και ο αποκλεισμός όσων (προσώπων και φορέων) δεν συμμετέχουν σε αυτό το οικονομικό αλισβερίσι.

3.3 Διαφθορά πολεοδομία και χωροταξικό

Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουν:

• να γίνεται υποχρεωτική η ασφάλιση των δημοσίων έργων και προμηθειών του δημοσίου έναντι υλικών ζημιών.
• τη θέσπιση αυτόνομου Οργανισμού για τη Εκτέλεση Κατεδαφίσεων αυθαιρέτων κτισμάτων. Εφόσον έχουν καθοριστεί σαφώς οι χρήσεις γής σε κάθε περιοχή, μέσω των κατάλληλων πολεοδομικών εργαλείων, τα αυθαίρετα κτίρια που έχουν κριθεί τελεσίδικα ως κατεδαφισταία πρέπει επι τέλους να κατεδαφίζονται.( Με προτεραιότητα κατασκευές σε βιότόπους, δάση, περιοχές ΝΑΤURA, αρχαιολόγικούς χώρους κλπ και ιδιαίτερα κατασκευές προς εμπορική εκμετάλλευση). Ο συγκεκριμένος οργανισμός που προτείνουμε θα υλοποιεί της δικαστικές αποφάσεις όσον αφορά τα παράνομα κτίρια προς κατεδάφιση. Τέτοια οργάνωση είναι απολύτως αναγκαία επειδή κτά κανόνα οι σχετικές δικαστικές αποφάσεις δεν εκτελούνται με διάφορες δικαιολογίες. Μόνο στη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής εκκρεμούν εκατοντάδες τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων. Τα αυθαίρετα κτίσματα ιδιαίτερα σε φυσικές περιοχές αποτελούν το χειρότερο αποτέλεσμα της διαφθοράς που κυριαρχεί στη χώρα. Είναι γνωστό ότι το μαύρο χρήμα συχνά ξεπλένεται με (αυθαίρετες ή «νόμιμες») κατασκευές σε νησιωτικές και φυσικές / δασικές περιοχές.

3.4 Διαφθορά και φορολογικό σύστημα

Ως Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε:

• όλες οι φορολογικές δηλώσεις και οι συναλλαγές με την εφορία να γίνονται κυρίως μέσω του διαδικτύου ή ταχυδρομικώς, μειώνοντας στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό την ανάγκη για απευθείας συνάντηση με τους εφοριακούς.
• τη σταδιακή μετατόπιση του φορολογικού βάρους από την εργασία στις ενέργειες που βλάπτουν το περιβάλλον, απλοποιώντας συγχρόνως το φορολογικό σύστημα της χώρας.
• μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές ώστε αυτές να αντιπροσωπεύουν το συνολικό πραγματικό κόστος και να γίνει πιο δίκαιο το σύστημα κοστολόγησης ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Με το σημερινό σύστημα αδιαφάνειας συχνά το πραγματικό κόστος στο περιβάλλον, στην υγεία και στην κοινωνία δεν ενσωματώνεται στις τιμές των αγαθών ή των υπηρεσιών (το αναλαμβάνει η κοινωνία σε κάποιο μεταγενέστερο στάδιο ή το πληρώνει το περιβάλλον), με αποτέλεσμα συχνά ένα προϊόν ανεύθυνο που κοστίζει στην πραγματικότητα πολύ αν συνυπολογίσουμε το εξωτερικό κόστος του να «συμφέρει» στην αγορά και να είναι πιο ανταγωνιστικό σε σχέση με ένα προϊόν που παράγεται με περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνες διαδικασίες.

3.5 Διαφθορά και υποχρεώσεις του κράτους

Η μη πληρωμή υπηρεσιών, εισφορών ή οφειλών του κράτους έχει γίνει κοινό φαινόμενο, παραδείγματος χάρη τα χρέη του κράτους προς την Ολυμπιακή ή οι συνήθεις πρακτικές του Υπουργείου Πολιτισμού που σπανίως υπογράφει συμβάσεις όταν αναθέτει κάποιο κονδύλιο ή η καθυστέρηση πληρωμών από το κράτος που μπορεί να ξεπερνάει τα 4 και 5 χρόνια. Ως Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε:

• όλες οι χρηματικές υποχρεώσεις του κράτους να συνοδεύονται με τη πρέπουσα σύμβαση κατά το παράδειγμα του ιδιωτικού τομέα.
• τα δημόσια νοσοκομεία να εφαρμόσουν διπλογραφικό σύστημα και να δημοσιεύουν τους ισολογισμούς τους στο διαδίκτυο.
• το ίδιο να ισχύει για τα ενοποιημένα ταμεία ασφάλισης.
• στις εξοπλιστικές δαπάνες τη σύσταση μόνιμης κοινοβουλευτικής επιτροπής στην οποία θα εισάγονται υποχρεωτικά προς συζήτηση τα εξοπλιστικά προγράμματα της χώρας κατά το πρότυπο άλλων χωρών.
• Την υποχρέωση του κράτους ή της αυτοδιοίκησης να εξοφλεί κάθε οικονομική υποχρέωσή τους μέσα σε διάστημα 45 ημερών από την ολοκλήρωση ενός έργου ή ενός προγράμματος με βάση της σύμβαση που έχει υπογραφεί. Κάθε καθυστέρηση θα πρέπει να επιβαρύνει το κράτος ή την αυτοδιοίκηση με τόκους, όπως ακριβώς υποχρεώνεται κάθε πολίτης να καταβάλει στην εφορία ή σε άλλους οργανισμούς σε περίπτωση που καθυστερήσει έστω και μία ημέρα να καταβάλει την οφειλή του.

4. Έργο όλων

4.1 Η καταπολέμηση της διαφθοράς έργο όλων

Η καταπολέμηση της διαφθοράς πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για τη κάθε κυβέρνηση της χώρας, τα πολιτικά κόμματα, τους κοινωνικούς φορείς. Η καταπολέμηση της διαφθοράς αρχίζει όμως με τους ιδίους τους εαυτούς μας. Απαιτεί μια πολιτισμική αναγέννηση της χώρας και δόμηση της κοινωνίας μας στη βάση μιας νέας κουλτούρας που δεν βλέπει την εξυπηρέτηση του ατομικού συμφέροντος με κάθε μέσο αλλά αποβλέπει στη διαμόρφωση ενός βιώσιμου μέλλοντος για μας και τα παιδιά μας, με εξισορρόπηση του προσωπικού και συλλογικού συμφέροντος, των ανθρώπινων αναγκών και των αναγκών του οικοσυστήματος, μέρος του οποίου είμαστε και εμείς.

Εμείς, οι Οικολόγοι Πράσινοι, είμαστε έτοιμοι να καταπολεμήσουν τη διαφθορά στην χώρα και να εφαρμόζουμε τις αρχές αυτές και στην καθημερινή μας πρακτική επειδή επιδιώκουμε να:

• Είμαστε διαφανείς. Στη ιστοσελίδα μας θα βρίσκετε σύντομα δηλωμένη κάθε δωρεά ποσού πάνω από 2000 Ευρώ προς το κόμμα. Θα βρίσκετε, επίσης, στην ιστοσελίδα τον ισολογισμό του κόμματος.
• Είμαστε αμέτοχοι στη σχέση κατασκευαστικών εταιρειών – ΜΜΕ – χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων που αποτελεί βασικό άξονα της διαφθοράς στη χώρα.
• Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με την ακαδημαϊκή κοινότητα αλλά επίσης με τη Διεθνή Διαφάνεια και άλλες ΜΚΟ που προτείνουν μέτρα για τη καλύτερη και πιο διαφανή διοίκηση της χώρας.
• Κατανοούμε πως η λύση για τη καταπολέμηση της διαφθοράς προέρχεται μέσα από μια διαφορετική σχέση του κράτους με τον πολίτη και του πολίτη με το κράτος αλλά και μέσα από την απελευθέρωση του κράτους από τον ασφυκτικό κομματικό εναγκαλισμό. Στόχος μας είναι η προώθηση της εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και πολιτείας.

4.2 Κράτος και πολίτης

Το κράτος πρέπει να απελευθερώσει τον πολίτη από την δαιδαλώδη γραφειοκρατία έτσι ώστε να μην αναγκάζεται να χρησιμοποιεί προσωπικές σχέσεις και μίζες για να μπορεί να λειτουργήσει σε ένα επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Επίσης, όποιες υποχρεώσεις έχει ο πολίτης έναντι του κράτους, παρόμοιες υποχρεώσεις θα πρέπει να έχει και το κράτος έναντι του πολίτη. Για παράδειγμα σήμερα ο πολίτης για κάθε καθυστέρηση υποβολής δήλωσης ΦΠΑ ή ΦΜΥ επιβαρύνεται με πρόστιμο που μπορεί να φτάνει το 1,5% για κάθε μήνα καθυστέρησης στην καταβολή του οφειλόμενου ποσού. Κατ΄ αντιστοιχία, αν το κράτος οφείλει κάποιο ποσό σε πολίτες ή φορείς θα πρέπει να επιβαρύνεται με αντίστοιχο ποσοστό επί του οφειλόμενου ποσού για κάθε μήνα καθυστέρησης στην αποπληρωμή του χρέους του. Κάτι τέτοιο δεν είναι μόνο θέμα ισοτιμίας αλλά και εργαλείο για τη μείωση της διαφθοράς σε κρίσιμες υπηρεσίες όπου απαιτείται λάδωμα για να επιταχυνθούν διαδικασίες και αποπληρωμές.

Ο πολίτης πρέπει να διεκδικεί το δικαίωμα του στη πληροφόρηση, να υποστηρίζει ΜΚΟ που μάχονται κατά της διαφθοράς, να αντλεί πληροφορίες από διάφορα ΜΜΕ, και όχι μόνο από τη τηλεόραση, να χρησιμοποιεί τα θεσμικά όργανα που τον προστατεύουν ιδιαίτερα τον Συνήγορο του Πολίτη και να αντιστέκεται στους εκβιασμούς των υπηρεσιών του κράτους. Ο κάθε πολίτης πρέπει να γίνει ενεργός πολίτης. Εν τέλη, όποιες και να είναι οι πολιτικές των κομμάτων, μόνο οι ενεργοί πολίτες μπορούν να μειώσουν τη διαφθορά στην Ελλάδα και να αναγκάσουν τα κόμματα στην προώθηση πολιτικών για τη διαφάνεια και τη δημοκρατία.

http://ec.europa.eu/enterprise/regulation/better_regulation/index_en.htm

Έκθεση Παγκόσμιας Τράπεζας 2007.

Θα ακολουθήσει κείμενο εργασίας των Οικολόγων Πρασίνων για αλλαγές στο εκλογικό σύστημα, αλλαγές οι οποίες είναι αναγκαίες για τη καταπολέμηση της διαφθοράς.

http://community.foe.co.uk/tools/right_to_know/index.html